Pracownica zaszła w ciążę w okresie wypowiedzenia. Czy trzeba odwołać wypowiedzenie?

Wypowiedzenie umowy o pracę pracownicy w ciąży

Zgodnie z przepisami pracodawca nie może ani wypowiadać ani rozwiązywać w inny sposób umowy o pracę z kobietą w ciąży albo w trakcie urlopu macierzyńskiego. Dopuszcza się natomiast rozwiązanie umowy w trybie natychmiastowym z winy samej pracownicy (art. 52 §1 Kodeksu pracy), kiedy reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę (art. 177 § 1 Kodeksu pracy).

Zakaz wypowiadania umów z kobietą w ciąży został zawarty w art. 177 Kodeksu pracy. Zgodnie z nim nie można tego robić ani w okresie ciąży ani od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego i przez okres tego urlopu. Zakazuje się:

• prowadzenia przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z pracownicą w ciąży albo przebywającą na urlopie macierzyńskim,
• wypowiadania i rozwiązywania stosunku pracy z pracownicą, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.

W przypadku składania wniosku o urlop macierzyński lub jego część zakaz zaczyna obowiązywać na 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu macierzyńskiego.

Ciąża w trakcie wypowiedzenia

Czy zajście w ciążę w okresie wypowiedzenia również chroni przed zwolnieniem? Tak. Jeśli wypowiedzenie złożył pracodawca, powinien je anulować. Co więcej, zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 1995 roku, I PRN 23/95 w razie rozwiązania już umowy z upływem okresu wypowiedzenia, kiedy okaże się, że pracownica była w ciąży w trakcie trwania umowy, pracodawca powinien przywrócić ją do pracy (jeśli oczywiście kobieta wyraża taką chęć). Jeśli tak nie postąpi, pracownica może dochodzić w sądzie pracy uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, a gdy dojdzie do rozwiązania umowy może żądać przywrócenia do pracy lub odszkodowania.

Podobnie jest w sytuacji wypowiedzenia umowy przez samą pracownicę albo rozwiązania umowy za porozumieniem. Jeśli pracownica składała te oświadczenia woli nie wiedząc o ciąży, po dowiedzeniu się o tej okoliczności może cofnąć swoje wypowiedzenie albo zgodę na rozwiązanie umowy a porozumieniem stron.

Polecamy: Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2024

Przedłużanie umowy o pracę do dnia porodu

Kolejna zasada dotyczy przedłużania umowy o pracę kobiecie w ciąży zawartej na czas określony lub na okres próbny przekraczający 1 miesiąc. Jeśli umowa o pracę rozwiązałaby się w czasie ciąży, zostaje przedłużona do dnia porodu. Wówczas pracownica podlega pod ubezpieczenia społeczne i będzie mogła korzystać z zasiłku macierzyńskiego po urodzeniu dziecka. Jedyny warunek dotyczy trzeciego miesiąca ciąży. Umowa przedłuża się dopiero wtedy, gdy miałaby się rozwiązać po upływie 3 miesiąca ciąży. Zasada przedłużania umowy do dnia porodu nie dotyczy umowa zawartej na czas określony w celu zastępstwa innego pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności.

Likwidacja lub upadłość pracodawcy - wypowiedzenie umowy kobiecie w ciąży

Jedyną możliwością wypowiedzenia umowy o pracę kobiecie w ciąży, którą Kodeks pracy dopuszcza zarówno w czasie wykonywania pracy jak i na urlopie macierzyńskim jest likwidacja lub upadłość pracodawcy. Pracodawca termin rozwiązania umowy uzgodnią z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją.

Rozwiązanie umowy z kobietą w ciąży bez wypowiedzenia

Przepisy prawa pracy przewidują również możliwość rozwiązania umowy o pracę z kobietą w ciąży bez wypowiedzenia z winy pracownicy czyli w trybie natychmiastowym. Nie obowiązuje tutaj okres wypowiedzenia, a przyczyna rozwiązania umowy musi być zawiniona przez kobietę. Art. 52 Kodeksu pracy wylicza następujące przyczyny dyscyplinarnego rozwiązania umowy o pracę:

• ciężkie naruszenie przez pracownicę podstawowych obowiązków pracowniczych;
• popełnienie przez pracownicę w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie jej na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
• zawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Jeśli wystąpiła jedna z trzech wymienionych okoliczności, pracodawca ma prawo skorzystać z tego trybu rozwiązania umowy tylko do 1 miesiąca od uzyskania przez niego wiadomości o danej sytuacji. Ponadto, musi taki zamiar skonsultować z zakładową organizacją związkową reprezentującą pracownicę. Jeśli w zakładzie nie działa organizacja związkowa, taką decyzję pracodawca podejmuje samodzielnie.

Kiedy można wypowiedzieć umowę o pracę kobiecie w ciąży?

Podsumowując, można wyróżnić dwa przypadki, kiedy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę pracownicy w ciąży. Należą do nich:

• zatrudnienie na podstawie umowy na okres próbny nieprzekraczający 1 miesiąca,
• ogłoszenie upadłości lub likwidacja pracodawcy całego zakładu pracy.

Do tego katalogu dodaje się możliwość rozwiązania umowy o pracę z pracownicą w ciąży bez wypowiedzenia z winy pracownicy.