Wielu pracowników ma jeszcze niewykorzystane dni urlopowe z poprzedniego roku. Jak długo można odkładać wykorzystanie tych dni? Czy istnieje prawny termin, po którego przekroczeniu pracodawca musi udzielić pracownikowi zaległego urlopu, pod groźbą sankcji? Oto szczegóły.
Nierównomierne wykorzystanie urlopów wypoczynkowych wśród pracowników jest zjawiskiem powszechnym. Przyczyny takiego stanu rzeczy są złożone i wynikają z różnych czynników, takich jak: odkładanie urlopu na przyszłość, przebywanie na długotrwałym zwolnieniu lekarskim lub urlopie macierzyńskim, skrajny pracoholizm oraz utrudnienia ze strony pracodawców w korzystaniu z przysługujących pracownikom dni wolnych.
Czym jest zaległy urlop?
Urlop zaległy to pozostałe dni urlopu wypoczynkowego, które pracownik nie wykorzystał w roku, w którym nabył do nich prawo. Prawo do pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego, wynoszącego 20 lub 26 dni w zależności od stażu pracy, nabywamy z początkiem każdego roku kalendarzowego. Nabyty w ten sposób urlop powinien być wykorzystany w całości w roku, w którym powstało do niego prawo.
Do kiedy trzeba odebrać zaległy urlop?
Niezależnie od okoliczności, prawo pracy precyzyjnie określa ostateczny moment na wykorzystanie zaległych dni urlopowych. Zgodnie z kodeksem pracy, pracownik ma na to czas do 30 września następnego roku kalendarzowego.
Czy pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop?
W celu uniknięcia ryzyka nałożenia kary pieniężnej przez Państwową Inspekcję Pracy pracodawca powinien zachęcać pracowników do wykorzystania zaległego urlopu do końca września. Pracownik może samodzielnie wybrać termin urlopu lub pracodawca może wskazać konkretną datę. Należy podkreślić, że to firma ponosi odpowiedzialność za niewykorzystany urlop przez pracownika.
Pracodawca ma prawo jednostronnie ustalić termin urlopu zaległego, a pracownik ma obowiązek go wykorzystać. Choć możliwe jest porozumienie między stronami, ostateczna decyzja należy do pracodawcy. Nie wykorzystanie urlopu w wyznaczonym terminie może skutkować nałożeniem na pracodawcę kary pieniężnej.
Koniec umowy a niewykorzystany urlop
Jeśli rozwiążesz lub wygaśnie ci umowa o pracę, a wciąż masz niewykorzystany urlop, to przysługuje Ci ekwiwalent pieniężny za te dni. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop otrzymasz, gdy nastąpiło:
- Rozwiązanie umowy o pracę: Twoja umowa została rozwiązana (np. wypowiedzenie, rozwiązanie za porozumieniem stron).
- Wygaśnięcie umowy o pracę: Umowa o pracę dobiegła końca (np. umowa na czas określony).
Obliczenie ekwiwalentu za urlop może być nieco skomplikowane i zależy od wielu czynników, takich jak:
- Twoje wynagrodzenie: Podstawą do obliczenia jest Twoje średnie miesięczne wynagrodzenie.
- Liczba dni niewykorzystanego urlopu: Liczba dni, za które przysługuje Ci ekwiwalent.
- Długość okresu wypowiedzenia: Jeśli przysługuje Ci okres wypowiedzenia, to czas ten jest wliczany do okresu, za który należy się ekwiwalent.
Czy niewykorzystany urlop zaległy przepada?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, roszczenie pracownika o wykorzystanie zaległego urlopu nie wygasa natychmiast. Prawo pracy przewiduje trzyletni okres przedawnienia takich roszczeń. Oznacza to, że pracownik ma jeszcze czas na wykorzystanie zaległego urlopu, nawet jeśli nie zrobił tego od razu.
Tak więc niewykorzystanie urlopu zaległego do 30 września nie oznacza jego utraty. Pracodawca ma obowiązek udzielić tego urlopu, a jego nieprzestrzeganie może skutkować karą. Pracownik zachowuje prawo do urlopu, jednak warto pamiętać, że roszczenia pracownicze związane z urlopem przedawniają się po trzech latach.
