Ostatnio w Sejmie powrócił temat nowych zasad naliczania stażu pracy. Projekt nowelizacji Kodeksu pracy w tym zakresie, jak informuje resort pracy, jest obecnie w uzgodnieniach międzyresortowych i w opiniowaniu. Co się zmieni? Odpowiadamy w artykule.
– Niewliczanie do stażu pracy okresów przepracowanych w oparciu o umowę zlecenia czy prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej to realna krzywda. W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej chcemy wyrównania szans w dostępie do uprawnień pracowniczych – mówiła Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podczas ostatnich obrad Sejmu.
Jak podano w uzasadnieniu do projektu, w obecnym stanie prawnym nie ma jednolitych zasad ustalania stażu pracy dla celów ustalania wszystkich uprawnień pracowniczych wynikających ze stosunku pracy i dostępu do określonych stanowisk pracy.
"Brak powszechnie obowiązującej regulacji zasad ustalania stażu pracy powoduje w praktyce istotne wątpliwości, a w wielu przypadkach prowadzi pracodawców do ustalania stażu pracy wyłącznie na podstawie okresów zatrudnienia na podstawie stosunku pracy i stosunków służbowych. Wskazać zaś należy, że w obecnych realiach rynku pracy w Polsce prace tego samego rodzaju wykonywane są na podstawie różnych stosunków prawnych i w różnych formach, co często wprost wynika z przepisów prawa (np. radca prawny może wykonywać zawód w stosunku pracy, stosunkach cywilnoprawnych, prowadząc indywidualną działalność gospodarczą czy jako wspólnik spółki partnerskiej)" – wyjaśnia ministerstwo.
Jak będzie liczony staż pracy po zmianie przepisów?
Resort przygotował przepisy, które wydłużają listę okresów aktywności zawodowej, które będą wliczane do stażu pracy. Wśród nich, jak czytamy na stronie ministerstwa, znalazły się:
- okresy prowadzenia pozarolniczej działalności;
- okresy współpracy z osobą prowadzącą działalność;
- okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;
- okresy wykonywania umowy zlecenia lub o świadczeniu usług, umowy agencyjnej oraz okres pozostawania osobą współpracującą;
- okres pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych;
- projekt przewiduje, że do stażu pracy będą zaliczane niektóre okresy niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przewidziane w przepisach szczególnych, które wiążą się z wykonywaniem pracy lub działalności co do zasady stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych (np. wykonywanie pracy na podstawie umowy o świadczenie usług przez uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów do ukończenia 26 lat).
Jak będzie trzeba udokumentować staż pracy? Jak podano w istocie rozwiązań planowanych w projekcie, założono, że wymienione okresy będą potwierdzane zaświadczeniem wydawanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, którego przedmiotem będzie podleganie ubezpieczeniom społecznym z wymienionych tytułów lub niepodleganie ubezpieczeniom społecznym w przypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych.
Staż pracy liczony na nowo – od kiedy?
Jak wskazuje resort pracy, zakłada się, że procedowane regulacje zakładające nowe zasady liczenia stażu pracy będą obowiązywały od 1 stycznia 2026 roku. Cel nowych przepisów to szerszy dostęp do dłuższego urlopu wypoczynkowego, nagród jubileuszowych czy dodatku stażowego.
Obecnie umowa zlecenie czy okres prowadzenia działalności gospodarczej nie wlicza się do stażu pracy.