Urlopy dla pracowników ustanawiane są nie tylko w Kodeksie pracy. Artykuł zawiera trzy urlopy uregulowane w innych ustawach. Sprawdź, jakie to urlopy i komu przysługują dni wolne od pracy. Czy wiedziałaś/eś o nich?
3 urlopy pracownicze spoza Kodeksu pracy
Urlopy pracownicze są jednym z kluczowych elementów polityki kadrowej każdej firmy, zapewniając pracownikom możliwość odpoczynku, regeneracji sił oraz załatwienia spraw osobistych. Chociaż przepisy dotyczące urlopów są szczegółowo regulowane przez Kodeks pracy, to jednak nie są one jedynym źródłem prawa w tej kwestii. W praktyce, zasady przyznawania i korzystania z urlopów mogą być również określone przez rozporządzenia i ustawy.
Urlop za święto innej religii
Na podstawie art. 42 ust. 4 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania pracownik, który należy do innego kościoła lub związku wyznaniowego, którego święta religijne są dniami ustawowo wolnym od pracy mogą otrzymać dzień wolny po uprzednim złożeniu wniosku pracodawcy, co najmniej 7 dni przed datą danego święta. Taki urlop w ewidencji czasu pracy oznaczony jest jako nieobecność usprawiedliwiona niepłatna. Pracodawca zawiadamia pracownika o warunkach odpracowania nieobecności nie później niż 3 dni przed dniem planowanej nieobecności.
Po otrzymaniu przez pracodawcę wniosku o udzielenie urlopu na święto religijne trzeba mieć na uwadze iż nieudzielenie wolnego stanowi naruszenie zakazu dyskryminacji ze względu na religie (art. 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania).
Urlop dla członków obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej
Zgodnie z art. 154 par. 4 kodeksu wyborczego członkowi obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej w związku z wykonywaniem zadań przysługuje zwolnienie od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu w którym zakończono liczenie głosów. Jednak skorzystanie z tego urlopu jest uwarunkowane obowiązującym rozkładem czasu pracownika. Jeśli wybory odbyły się w niedziele i jest to dzień wolny pracownika to urlop na ten dzień się nie należy, jednak jeśli jest to dzień pracy, pracownikowi przysługuje prawo do skorzystania z urlopu. Drugim dniem należnego urlopu jest dzień na liczenie głosów. Jeśli w poniedziałek komisja zakończyła liczenie głosów nawet nieznacznie po północy to pracownik zyskuje prawo do dnia wolnego następującego po zakończeniu liczenia głosów. Taki urlop jest zapisywany w ewidencji czasu pracy jako usprawiedliwiona nieobecność płatna. Pracownik aby skorzystać z urlopu przewidzianego przepisami kodeksu wyborczego musi powiadomić pracodawcę co najmniej 3 dni przed dniem w której obywają się wybory, a następnie nie później niż w dniu następującym po upływie okresu nieobecność w pracy dostarczyć zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy.
Przykład
Magdalena L. była członkiem komisji obwodowej wyborów, które odbyły się 15.10.2023 r. Wybory zakończyły się w niedzielę. Głosy zostały policzone w niedzielę. Z tego tytułu Magdalena L. otrzymała wolne w poniedziałek 16.12.203 r., ponieważ niedziela jest jej dniem wolnym od pracy.
Urlop za oddanie krwi - dzień wolny
Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy o publicznej służbie krwi, honorowemu dawcy krwi przysługuje zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym oddaje krew, oraz w dniu następnym, a także na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi. Sytuacja ta tyczy się wyłącznie oddania krwi lub jej składników dla celów medycznych. Pracownik, który chce skorzystać z przysługującego mu urlopu powinien z wyprzędzeniem poinformować o tym fakcie pracodawcę aby umożliwić organizację czasu pracy podczas trwania nieobecności. Termin w jakim pracownik powinien to zrobić nie jest uregulowany. Jednak możemy się tu odnieść do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Po skorzystaniu z urlopu pracownik będzie musiał okazać do wglądu pracodawcy zaświadczenie otrzymane od stacji krwiodawstwa. Tak usprawiedliwiona nieobecność jest w pełni płatna.
Podstawa prawna
art. 42 ust. 4 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. nr 29, poz. 155, z 1990 r. nr 51, poz. 297, nr 55, poz. 321 i nr 86, poz. 504, z 1991 r. nr 95, poz. 425, z 1993 r. nr 7, poz. 34 oraz z 1998 r. nr 59, poz. 375)
art. 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania
art. 154 par. 4 kodeksu wyborczego
art. 9 ust. 1 Ustawie o publicznej służbie krwi z dnia 22 sierpnia 1997 roku
§ 12. Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.