Dofinansowanie z tytułu zatrudnienia osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności wynosi 180 proc. najniższego wynagrodzenia. Rok temu było to 170 proc. Stawka wzrosła o 10 pp w połowie 2012 r. Jednocześnie spada dofinansowanie do zatrudnienia osób zaliczanych do umiarkowanego i lekkiego stopnia niepełnosprawności.
Pracodawca otrzyma na nich odpowiednio 100 proc. i 40 proc. najniższego wynagrodzenia. Jak tłumaczy Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) ma to zachęcić pracodawców do włączania do kadry pracowniczej jak najwięcej osób z największym stopniem niepełnosprawności, które mają najmniejsze szanse na samodzielne znalezienie pracy. Dlatego nie należy wykluczać, że te dysproporcje w dofinansowaniu osób niepełnosprawnych będą się jeszcze pogłębiały.
Eksperci dodają też, że obecne stawki są tylko punktem wyjścia. Jak tłumaczy Ewa Balicka-Sawiak, rzecznik prasowy PFRON, kwoty te zwiększa się o 40 proc. najniższego wynagrodzenia w przypadku osób niepełnosprawnych, u których orzeczono: chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych.

Różne zasady

Trzeba zaznaczyć, że w przypadku pracodawców z otwartego rynku pracy, a więc nieprowadzących zakładów pracy chronionej, minimalna kwota dofinansowania jest niższa. W tym roku pozostaje bez zmian w stosunku do 2012 r. Nadal stanowi 70 proc. kwot przysługujących zakładom pracy chronionej. Chyba że u pracownika stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję. Wówczas dofinansowanie, podobnie zresztą jak w przypadku niewidomego, wynosi 90 proc. kwoty przysługującej zakładowi pracy chronionej.
– Pieniądze te wystarczają, by pokryć nawet do 90 proc. wypłacanej pensji – wyjaśnia właściciel szwalni, zatrudniającej 10 osób niepełnosprawnych.
Statystyki dostarczone przez PFRON potwierdzają, że coraz więcej zakładów pracy stawia na pracowników niepełnosprawnych. W styczniu 2012 r. zgłoszono do systemu dofinansowania i refundacji 239 122 osoby. W październiku 2012 r. było to już 241 667 osób.
Bo dofinansowanie do zatrudnienia to tylko jeden z plusów, na który może liczyć pracodawca. Innym jest zwolnienie z płacenia haraczu na rzecz PFRON. Składkę musi płacić każdy pracodawca zatrudniający powyżej 25 osób. Wysokość wpłat stanowi iloczyn 40,65 proc. przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6 proc. a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.
– Osoby niepełnosprawne są też obecnie bardzo dobrze wyszkolone i przygotowane do pracy. To dzięki uruchomionemu programowi dopłat do studiów – tłumaczy Jolanta Dzikowska-Kempa z Fundacji Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Ratownik Górniczy, zatrudniająca w swojej firmie sześć osób niepełnosprawnych.
Jak dodają pracodawcy, nie ma więc problemu, by znaleźć księgowych, doradców podatkowych, prawników, informatyków. Osoby niepełnosprawne są też wyszkolone w krawiectwie, co jest dobrą informacją dla odradzającego się rynku odzieżowego.
Ponadto, jak dodaje Ewa Balicka-Sawiak, osoby te bardzo cenią zdobytą pracę, bo wiedzą, jak trudno o zatrudnienie. To powoduje, że są bardzo obowiązkowe i sumienne, przez co wcale nie dużo mniej wydajne niż pełnosprawni pracownicy.

Dodatkowe pieniądze

Wielu pracodawców przed zatrudnieniem osób niepełnosprawnych powstrzymują inwestycje, które muszą przeprowadzić w zakładzie, by dostosować go do potrzeb takich pracowników. Zdaniem przedstawicieli firm, które już zatrudniły osoby niepełnosprawne, niesłusznie.
– Można się umówić, że taka osoba będzie wykonywała swoje obowiązki w domu – mówi Jolanta Dzikowska-Kempa. Poza tym można ubiegać się o zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy oraz jego wyposażenia. W pierwszym przypadku można liczyć na 20-krotność najniższego wynagrodzenia, a w drugim na 15-krotność. O pomoc należy się ubiegać w starostwie powiatowym.
Co więcej można też zyskać zwrot kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy. Liczba godzin przeznaczonych na pomoc pracownikowi niepełnosprawnemu nie może przekroczyć 20 proc. liczby godzin pracy pracownika w miesiącu.
– Nie obowiązują już przepisy, zgodnie z którymi przedsiębiorca otrzymywał dofinansowanie na 3 lata, pod warunkiem że stanowisko pracy dla osoby niepełnosprawnej utrzyma przez pięć lat – mówi Jolanta Dzikowska-Kempa. Dziś, jak dodaje, dofinansowanie przysługuje za taki czas, na jaki jest zatrudniona osoba.



Jak podkreślają pracodawcy, warunki zatrudnienia osób niepełnosprawnych są dużo bardziej korzystne niż kilka lat temu. – Dawniej pojawiał się kłopot, gdy taka osoba została zwolniona lub sama odeszła z pracy. Trzeba było szybko znaleźć zastępstwo, bo dofinansowanie przepadało. To zaburzało pracę w firmie. Dziś takiego pośpiechu już nie ma – tłumaczy właściciel szwalni spod Łodzi. Dodaje, że zatrudnienie osób niepełnosprawnych można obecnie poprzedzić zaoferowaniem im stażu. Gdy przejdą go pomyślnie, dopiero wówczas można podpisać z nimi umowę o pracę.
– Dobrym rozwiązaniem jest możliwość ubiegania się o zwrot kosztów na szkolenie pracownika – tłumaczy Jolanta Dzikowska-Kempa. Wysokość pomocy nie może być większa niż 80 proc. wydatków, jednak nie więcej niż 2-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na jedną osobę. Wniosek w tej sprawie należy złożyć w jednostce organizacyjnej wyznaczonej przez starostę lub prezydenta miasta. Warunkiem udzielenia pomocy jest zawarcie umowy między pracodawcą i starostą.
– Również urzędy pracy opłacają szkolenia osób niepełnosprawnych. Można więc się do nich zgłosić z propozycją przyjęcia takich pracowników na staż – dodaje Jolanta Dzikowska-Kempa.

Bez biurokracji

Na koniec, jak podkreślają pracodawcy, nie jest już tak trudno od strony formalnej zatrudnić pracowników niepełnosprawnych. Dawniej wiązało się to z mnóstwem papierkowej roboty. Dziś wszystko odbywa się online, bo w internecie znaleźć można wszystkie wnioski, które trzeba wypełnić. A zawiadomić trzeba PFRON, składając pierwszy wniosek o wypłatę miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych wraz z miesięczną informacją o wynagrodzeniach, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych.
Ponadto podmioty gospodarcze zobowiązane do sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z przepisami o rachunkowości powinny przesłać sprawozdania finansowe za okres 3 ostatnich lat obrotowych. Powyższy obowiązek nie dotyczy pracodawców ubiegających się o pomoc, prowadzących działalność gospodarczą w sektorach rolnictwa i rybołówstwa oraz mikro i małych przedsiębiorstw.
– Na wypłatę dofinansowania jest 25 dni – informuje Ewa Balicka-Sawiak.
A gdzie szukać osób niepełnosprawnych do pracy. Można dać ogłoszenie na portalach zajmujących się aktywizacją zawodową osób niepełnosprawnych. Zazwyczaj jest ono bezpłatne. Można zwrócić się też do Fundacji Aktywnej Rehabilitacji.
To trzeba wiedzieć
Co powinien zawierać wniosek przedsiębiorcy, który chce otrzymywać dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych:
● pełną nazwę wnioskodawcy oraz skrót, jeżeli posiada,
● numery: REGON i NIP,
● adres siedziby lub miejsca zamieszkania wnioskodawcy,
● adres do korespondencji,
● imię, nazwisko, numery telefonu i faksu oraz adres poczty elektronicznej osoby odpowiedzialnej za kontakty z funduszem w sprawie dofinansowania,
● kopie aktualnych dokumentów potwierdzających dane, takich jak: aktualny odpis z właściwego rejestru albo aktualne zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, zaświadczenie z Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej o numerze identyfikacyjnym REGON, decyzja Naczelnika Urzędu Skarbowego o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej NIP,
● podmioty gospodarcze zobowiązane do sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z przepisami o rachunkowości powinny przesłać sprawozdania finansowe za okres 3 ostatnich lat obrotowych.
Kto może się ubiegać o dofinansowanie:
● pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej,
● pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągający wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6 proc.,
● pracodawca zatrudniający w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy mniej niż 25 pracowników.