Związek zawodowy jest w sporze zbiorowym z pracodawcą. Przed podjęciem decyzji w sprawie ogłoszenia strajku chce zorganizować akcję protestacyjną – manifestację przed urzędem miasta – oraz oflagować zakład pracy.
Związki zawodowe są reprezentantem pracowników wobec pracodawcy. W imieniu załogi mają one prawo wszczynać i prowadzić spory zbiorowe, które mogą dotyczyć warunków pracy, płacy, świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych.

Spór musi być legalny

W trakcie trwania sporu zbiorowego jego organizatorzy mogą przeprowadzić strajk. Jest on jednak ostatecznym środkiem w celu rozwiązania sporu dotyczącego interesów pracowniczych. W trakcie trwania legalnego sporu zbiorowego związki zawodowe mogą wykorzystać też inne, zgodne z prawem, formy wywierania nacisku na pracodawcę. Są to tzw. pozastrajkowe formy protestu, np. manifestacja, tak jak w opisanym stanie faktycznym. Po wyczerpaniu trybu rokowań (a więc po podpisaniu protokołu rozbieżności) możliwe jest zorganizowanie innej niż strajk akcji, która nie zagraża życiu lub zdrowiu ludzkiemu, nie powoduje przerwania pracy ani nie narusza obowiązującego porządku prawnego. Jednak wcześniejsze podjęcie akcji protestacyjnej niż po zakończeniu rokowań jest niedopuszczalne.

Inne akcje protestacyjne

Formą pozastrajkowej akcji protestacyjnej jest agitacja, akcja ulotkowa, pikiety, kolportaż gazetek związkowych, publiczne wystąpienia, masówki, publikacje prasowe. Związkom zawodowym przysługuje prawo swobodnego wyboru symboli, prezentowania flag, afiszy, informowania członków i innych zainteresowanych pracowników o sprawach związanych z prowadzoną akcją.
Należy zwrócić uwagę, że każdy ma prawo do pokojowego gromadzenia się, ale zgodnie z ograniczeniami wynikającymi z przepisów. Takie prawo przysługuje również związkom zawodowym.
O zamiarze podjęcia określonych działań w czasie trwania akcji protestacyjnej jej organizatorzy muszą jedynie zawiadomić właściwe organy gminy. Dotyczyć to może w szczególności organizowania tak jak w opisanej sytuacji manifestacji, marszów pokojowych czy wieców.

Konieczne zawiadomienie

Zgromadzeniem publicznym jest zgrupowanie co najmniej 15 osób zwołane w celu wspólnych obrad lub w celu wspólnego wyrażenia stanowiska na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonej imiennie liczby osób. Organizatorzy powinni zawiadomić o planowanym zgromadzeniu organ gminy właściwy ze względu na miejsce zgromadzenia, nie później niż na trzy dni i nie wcześniej niż na 30 dni przed jego datą. Organ gminy zakaże zgromadzenia, gdy jego cel lub odbycie sprzeciwiają się ustawie lub naruszają przepisy karne, albo mogą zagrażać życiu lub zdrowiu, albo mieniu w znacznych rozmiarach. Gdyby demonstracja miała się odbyć na drodze, dodatkowo należy uwzględnić przepisy rozporządzenia MSWiA z 21 czerwca 1999 r. w sprawie określenia sposobu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas trwania imprez na drogach, warunkach ich odbywania oraz trybu postępowania tych sprawach (Dz.U. nr 59, poz. 631).
Z kolei na wywieszanie flag (oflagowanie zakładu pracy poza siedzibą związku zawodowego) wymagane jest uzyskanie zgody pracodawcy.
Pozastrajkowa akcja protestacyjna jest zatem zgodna z prawem, gdy została przeprowadzona po zakończeniu rokowań i ma charakter pokojowy. W trakcie jej trwania nie można stosować przymusu fizycznego i psychicznego, ograniczać lub pozbawiać wolności, niszczyć lub uszkadzać mienia pracodawcy i osób trzecich.
PRZYKŁAD
Na oflagowanie zakładu pracy związek powinien mieć zgodę pracodawcy
Zakładowa organizacja związkowa jest w sporze zbiorowym z pracodawcą. Negocjacje zakończyły się podpisaniem protokołu rozbieżności. Związek zawodowy ogłosił przeprowadzenie referendum strajkowego wśród załogi. Bez zgody firmy oflagował cały zakład pracy oraz rozkleił ulotki na budynkach znajdujących się na jego terenie. Pracodawca zobowiązał organizatorów akcji do zdjęcia flag z budynków oraz usunięcia ulotek, oprócz siedziby związku. Teren zakładu pracy jest w wyłącznym władaniu pracodawcy. Brak jego zgody na podjęcie akcji związku powoduje, że jest ona niezgodna z prawem. Wydając polecenie, firma nie naruszyła ustawowych uprawnień przysługujących związkom zawodowym.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 25 ust. 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U. nr 55, nr 236 z późn. zm.).
Art. 1, 6 ust. 1, art. 8 i 9 ustawy z 5 lipca 1990 r. – Prawo o zgromadzeniach (Dz.U. nr 51, poz. 297 z późn. zm.).