PROBLEM
Czy nauczyciele mogą realizować tzw. zajęcia opieki świetlicowej jako opiekunowie podczas dowozu uczniów do szkoły?
MEN INFORMUJE
Od 1 września 2009 r., zgodnie z art. 42 ust. 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karty nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.), w ramach tygodniowego 40-godzinnego czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest m.in. realizować zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz oraz inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów.
W ramach tych zajęć nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczny godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych w wymiarze dwóch godzin w tygodniu. W myśl par. 2 ust. 5a pkt 1 – 2 rozporządzenia ministra edukacji narodowej i sportu z 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. z 2002 r. nr 15, poz. 142 z późn. zm.) godziny do dyspozycji dyrektora to zajęcia zwiększające szanse edukacyjne uczniów przeznaczone na pracę z uczniem zdolnym lub z uczniem mającym trudności w nauce oraz zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów. Zajęcia te powinny zatem wychodzić naprzeciw indywidualnym potrzebom uczniów poprzez udzielanie im pomocy w przezwyciężaniu trudności, rozwijaniu zdolności lub pogłębianiu zainteresowań, a także poprzez sprawowanie nad nimi opieki zależnie od potrzeb.
Podjęcie decyzji w kwestii, jakie zajęcia będą realizowane w szkole w ramach godzin należy do kompetencji dyrektora szkoły. Dyrektor szkoły określa także, czy praca z uczniem zdolnym lub uczniem mającym trudności w nauce powinna być prowadzona indywidualnie, czy też w określonej liczbowo grupie. Godzin tych nie można jednakże przeznaczyć na zajęcia obowiązkowe, opiekę nad uczniami podczas ich dowozu do szkoły, doraźne zastępstwa oraz nauczanie indywidualne.
Zgodnie z par. 7 ust. 1 ramowego statutu publicznej szkoły podstawowej – załącznika nr 2 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. nr 61, poz. 624 z późn. zm.) świetlica jest organizowana dla uczniów, którzy muszą dłużej przebywać w szkole ze względu na czas pracy ich rodziców (prawnych opiekunów), organizację dojazdu do szkoły lub inne okoliczności wymagające zapewnienia uczniowi opieki w szkole. Zgodnie z powyższym zadania oraz funkcje świetlicy mogą być realizowane na terenie szkoły i utożsamianie świetlicy z opiekę nad dowożonymi dziećmi jest naruszeniem prawa. Szkoła nie jest zobligowana do zapewnienia opieki nad dowożonymi dziećmi. Jest to zadanie gminy.
Sieć publicznych szkół powinna być zorganizowana w sposób umożliwiający wszystkim dzieciom spełnianie obowiązku szkolnego. Jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, przekracza ww. odległości, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrot kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej. Oznacza to, że godziny, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b ustawy Karta nauczyciela, nie mogą być przeznaczane na opiekę nad dziećmi dowożonymi do szkoły, a nauczyciele pracujący na stanowiskach opiekunów dzieci nie mogą być zatrudniani przez dyrektora szkoły. Pracodawcą osób opiekujących się dziećmi dowożonymi do szkoły jest wójt i wobec tych osób nie będzie miała zastosowania ustawa Karta nauczyciela (na podstawie odpowiedzi na interpelację nr 13354).
hw