Zgodnie z nowelizacją z 9 maja 2025 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2025 r. poz. 718) po 14 latach kwota zasiłku pogrzebowego wzrośnie z 4 tys. zł do 7 tys. zł. To zmiana od dawna oczekiwana przez rodziny zmarłych, które dotychczas z własnej kieszeni musiały pokrywać większość wydatków związanych z pochówkiem osoby bliskiej.

Zasiłek pogrzebowy będzie waloryzowany

Nowelizacja przewiduje także mechanizm waloryzacji zasiłku pogrzebowego. Świadczenie wzrośnie 1 marca danego roku, jeśli w roku poprzednim inflacja przekroczyła 5 proc. Nowe regulacje doprecyzowują także przepisy dotyczące tzw. zasiłku celowego. Może on być przyznany osobie, która pokryła koszty pogrzebu, nawet jeśli co do zasady nie przysługuje jej zasiłek pogrzebowy po zmarłym. Świadczenie może być wypłacone także osobom uprawnionym, jeśli poniosły one „koszty nadzwyczajne, trudne do przewidzenia i niemożliwe do pokrycia z podstawowego zasiłku” – na przykład w przypadku sprowadzenia zwłok z zagranicy.

ZUS będzie miał dwa tygodnie na wypłatę świadczenia

Także 1 stycznia wejdzie w życie nowelizacja z 5 sierpnia 2025 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2025 r. poz. 1159), która określa z kolei nowe zasady wypłaty zasiłku pogrzebowego. Największą zmianą jest przyspieszenie terminu wypłaty świadczenia. Czas ten skróci się z 30 do 14 dni w przypadku prostych wniosków, niewymagających wydania decyzji.

Nowelizacja ustawy precyzuje również, kto i w jakiej sytuacji otrzyma zasiłek pogrzebowy, jeśli koszty pogrzebu pokryło kilka podmiotów. ZUS wyda wtedy decyzję administracyjną i wypłaci zasiłek w odpowiednich częściach, np. jeśli część kosztów poniósł dom pomocy społecznej, związek wyznaniowy lub gmina. Wysokość świadczenia będzie ustalana proporcjonalnie do poniesionych wydatków, a wypłata ma nastąpić również maksymalnie 14 dni po wyjaśnieniu ostatniej formalnej wątpliwości.

Dużym ułatwieniem dla rodzin zmarłych będzie prawne usankcjonowanie pośrednictwa zakładów pogrzebowych w procedurze ubiegania się o zasiłek. Te i tak od dawna pomagają rodzinom zmarłych w załatwianiu formalności, ale ZUS dotychczas akceptował ich udział warunkowo – wymagał upoważnienia członka rodziny zmarłego. Po zmianie prawa wniosek o świadczenie (podpisany przez osobę uprawnioną) będzie już oficjalnie mógł złożyć przedsiębiorca pogrzebowy. W zależności od zawartej we wniosku dyspozycji świadczenie zostanie wypłacone w całości przedsiębiorcy pogrzebowemu albo w części firmie, a w części rodzinie zmarłego.