Jak inwestować w przyszłość małych ojczyzn

W przypadku inwestycji samorządy terytorialne w Polsce stanęły w obliczu kolejnego przełomu. Jak opisał to podczas dyskusji na kongresie Perły Samorządu Jacek Karnowski, wiceminister funduszy i rozwoju regionalnego, dziś nie chodzi o to, aby budować obiekty, na które samorządu nie będzie stać. Wieloletni prezydent Sopotu podkreślał, że trzeba realizować inwestycje wspierające rozwój. Jako przykład podał nowoczesne obiekty kulturalne i sportowe, które nie tylko służą mieszkańcom, lecz także przyciągają gości, co napędza gospodarkę. Wskazał też, że każde rozdanie funduszy unijnych kryje w sobie nowe priorytety. Obecnie jest to budowanie odporności energetycznej. Mniej środków przeznaczono na drogi, za to doceniono transport szynowy przeżywający prawdziwy renesans.

– Jesteśmy na etapie rozdysponowania ponad 40 proc. środków unijnych z obecnej perspektywy, a już zaczynamy dyskusję o następnym rozdaniu. Każdy odpowiedzialny samorządowiec chce w niej brać udział – mówił Jacek Karnowski.

Wartość współpracy

Kamila Radziecka, prezes zarządu Kujawsko-Pomorskiego Funduszu Rozwoju, zwróciła uwagę na rosnące znaczenie funduszy zwrotnych oraz nowych mechanizmów finansowania inwestycji.

– Brak środków finansowych po stronie publicznej jest zawsze problemem, który blokuje inwestycje. Od jakiegoś czasu w szczególności samorządy województw dysponują jednak pewnym bardzo istotnym narzędziem – tłumaczyła i wskazała, że instrumenty zwrotne, takie jak pożyczki czy fundusze rozwoju, pozwalają na wielokrotne wykorzystanie tych samych środków, a ich efektywność rośnie wraz z doświadczeniem samorządów.

– Od 2016 r., kiedy powstały pierwsze fundusze rozwoju, we wszystkich województwach wartość inwestycji tego typu przekroczyła kwotę ponad 5 mld zł. W tej chwili, do dyspozycji funduszy rozwoju pozostaje ponad 8 mld zł – wyliczała.

Nowe potrzeby lokalnych społeczności czy instrumenty finansowe będące do dyspozycji samorządów otwierają nowe perspektywy przed przedsiębiorcami.

Doktor hab. Aleksandra Jadach-Sepioło, adiunkt w Katedrze Rynku Nieruchomości i Miasta Innowacyjnego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, zastępca dyrektora Instytutu Rozwoju Miast i Regionów, podkreślała znaczenie współpracy.

– Chcę zaakcentować bardzo mocno wątek efektywności w partnerstwie publiczno-prywatnym i w ogóle we współpracy samorządów z wszelkimi partnerami gospodarczymi – zaznaczyła.

Wskazała, że w obliczu kurczących się środków dotacyjnych coraz większego znaczenia nabierają modele inwestycyjne oparte na współpracy z biznesem oraz na mądrym wykorzystaniu majątku samorządowego. Przedstawicielka Szkoły Głównej Handlowej mówiła też o wartości współpracy międzygminnej przy realizacji inwestycji, a także o myślenia długofalowego w kontekście inwestycji.

Ogromny rynek budowlany

Dariusz Blocher, członek rady nadzorczej Unibepu, zwrócił uwagę na ogromną rolę samorządów, jaką odgrywają na krajowym rynku budowlanym.

– To jest jedna trzecia rynku, którego wartość jest szacowana na 300 mld zł. Samorządy wydają na inwestycje 100 mld zł. To jest ponad 20 proc. ich budżetu – wyliczał Dariusz Blocher, podkreślając, że lokalne inwestycje mają realny wpływ na rozwój gospodarczy całego kraju.

Jednocześnie wskazał na wyzwania.

– Ważne, żebyśmy umieli realizować inwestycje. Aby samorządy umiały przygotować inwestycje, wiedziały, co chcą zrobić, na jakich warunkach, jak rozłożyć proces na etapy – dodał.

Dyskusja dotyczyła również roli lokalnych przedsiębiorstw w realizacji inwestycji. Jacek Karnowski mówił o tym, że warto, aby środki pochodzące z podatków wracały do polskich firm i krążyły w gospodarce.

Dariusz Blocher zaznaczył, że Unibep jest stricte polskim przedsiębiorstwem. Natomiast on sam czuje się po prostu Europejczykiem.

– Dużo ważniejsze jest, jak firma się zachowuje, jak postępuje, jak przejawia się jej patriotyczna odpowiedzialność, czy dba o to, do czego się zobowiązała, realizuje kontrakty, czy płaci godziwie ludziom – wyliczał.

Unibep z Bielska Podlaskiego należy do największych przedsiębiorstw budowlanych w kraju, historia przedsiębiorstwa sięga 1950 r. Od 2008 r. spółka jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Do niedawna główną specjalnością firmy było budownictwo mieszkaniowe. Obecnie coraz większą rolę w grupie kapitałowej odgrywa budownictwo handlowo-usługowe, użyteczności publicznej, przemysłowe, energetyczne, militarne. Unibep buduje drogi, stawia i remontuje mosty, wiadukty oraz inne obiekty inżynierskie – dobiega właśnie końca realizowana przez grupę budowa obwodnicy Bielska Podlaskiego.

Czytaj więcej w dodatku DGP | Perły Samorządu 2025