- Emeryt zatrudniony na etat – jakim podlega ubezpieczeniom?
- Jakie składki płaci pracodawca za pracownika, który jest emerytem?
- Jakie świadczenia przysługują emerytowi zatrudnionemu na etacie?
- Emerytura a praca na zleceniu – jakie ubezpieczenie i składki?
- Emeryt a praca na zleceniu – jakie świadczenia mu przysługują?
Emeryt zatrudniony na etat – jakim podlega ubezpieczeniom?
Emeryt zatrudniony na podstawie umowy o pracę podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu na takich samych zasadach jak każdy inny pracownik.
Emeryt podlega więc obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Jakie składki płaci pracodawca za pracownika, który jest emerytem?
Pracodawca opłaca składki emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz zdrowotne. Nie opłaca składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, ponieważ nie opłaca się ich za osoby, które osiągnęły wiek co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn. Gdy zatem emeryt będzie zatrudniony na podstawie umowy o pracę z minimalnym wynagrodzeniem (4666 zł), netto będzie otrzymywał kwotę 3510,92 zł, po potrąceniu:
- składki emerytalnej: 455,40 zł
- składki rentowej: 69,99 zł
- składki chorobowej: 114,32 zł
- składki zdrowotnej: 362,37 zł
- zaliczki na PIT: 153 zł
Pracodawca, tak jak przy innych pracownikach, poniesie także koszty składek finansowanych przez siebie, a więc składki:
- emerytalnej: 455,40 zł,
- rentowej: 303,29 zł,
- wypadkowej: 77,92 zł.
Jakie świadczenia przysługują emerytowi zatrudnionemu na etacie?
Za osobę pobierającą emeryturę pracodawca odprowadza m.in. składkę chorobową, co oznacza, iż ma ona prawo do świadczeń chorobowych z ZUS, takich jak zasiłek chorobowy, macierzyński i opiekuńczy oraz świadczenie rehabilitacyjne. W przeciwieństwie jednak do innych pracowników emeryt nie ma prawa do zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczeniowego, tj. po zakończeniu pracy na etacie. Pracujący emeryci mają również prawo do świadczeń wypadkowych, jeśli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową. Jednak mimo opłacania składki rentowej, emeryt nie może nabyć już prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Emerytura a praca na zleceniu – jakie ubezpieczenie i składki?
Emeryt pracujący na podstawie umowy zlecenia podlega ubezpieczeniu na zasadach ogólnych, tak jak inni zleceniobiorcy. Emeryt podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu oraz zdrowotnemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Gdy zatem emeryt będzie zatrudniony w oparciu o umowę zlecenia z wynagrodzeniem będącym równowartością minimalnego wynagrodzenia (4666 zł), netto będzie otrzymywał kwotę 3670,96, po potrąceniu:
- składki emerytalnej: 455,40 zł
- składki rentowej: 69,99 zł
- składki zdrowotnej: 372,65 zł
- zaliczki na PIT: 97 zł
Jeśli emeryt zgłosi się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, z jego wynagrodzenia zostanie również potrącona składka chorobowa w wysokości 114,32 zł. Zleceniodawca poniesie także koszty składek finansowanych przez siebie, a więc składki:
- emerytalnej: 455,40 zł,
- rentowej: 303,29 zł,
- wypadkowej: 77,92 zł.
Podobnie jak w przypadku pracowników w wieku powyżej 50/60 lat, także zleceniodawca nie opłaca składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Emeryt a praca na zleceniu – jakie świadczenia mu przysługują?
Emeryci pracujący na zleceniu mają prawo do świadczeń wypadkowych, jeśli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową. Podobnie jak w przypadku emerytów pracujących na etacie, także emeryt pracujący na zleceniu nie może nabyć już prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Czy emeryt może być zwolniony ze składek ze zlecenia?
Emeryt pracujący na umowie zlecenia może być zwolniony ze składek na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe), jeśli jednocześnie pracuje na etacie, a podstawa wymiaru składek z tego tytułu jest nie niższa niż minimalne wynagrodzenie. Przez podstawę wymiaru składek należy rozumieć nie tylko wynagrodzenie podstawowe, ale także inne składniki wynagrodzenia, które podlegają oskładkowaniu (premie, nagrody itp.).
Emeryt a umowa o dzieło – czy trzeba opłacać składki?
Zgodnie z ogólną zasadą wynagrodzenie z umowy o dzieło nie jest oskładkowane. Umowa o dzieło podlega jedynie zgłoszeniu do ZUS. Zatem emeryt wykonujący umowę o dzieło nie podlega oskładkowaniu z tego tytułu.
Od tej reguły istnieje jednak wyjątek określony w art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z nim za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Chodzi tu o takie sytuacje, gdy pracownik (w tym także osoba pobierająca emeryturę) jest zatrudniony na umowie o pracę, a jednocześnie zawarł ze swoim pracodawcą umowę o dzieło. W takim przypadku wynagrodzenie z umowy o dzieło jest oskładkowane tak jak etat. Jeśli więc pracodawca zatrudniający emeryta zawrze z nim także umowę o dzieło, będzie musiał doliczyć wynagrodzenie z umowy o dzieło do wynagrodzenia z umowy o pracę i jednolicie je oskładkować.
Emeryt a działalność gospodarcza – czy trzeba opłacać składki?
Emeryt, który prowadzi działalność gospodarczą, nie musi opłacać składek na ubezpieczenie społeczne, musi jednak opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Istnieje wyjątek od tej zasady, który pozwala na nieopłacanie także składki zdrowotnej. Jest on zawarty w art. 82 ust. 8 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zgodnie z nim składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana przez osobę, której świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia (4666 zł brutto), od tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, w przypadku gdy osoba ta:
- uzyskuje dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury (939,46 zł)
- opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej.
Podstawa prawna
art. 8 ust. 2a ustawy 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350)
art. 82 ust. 8 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146)