Nasz klient korzystał z umowy leasingu operacyjnego. Teraz zamierza wykupić samochód i go odsprzedać. Jak taki wykup rozliczyć w księgach rachunkowych?
Jeśli wykupiony z leasingu operacyjnego samochód (nie ma znaczenia, czy jest to auto osobowe, czy ciężarowe) zostaje przeznaczony do odprzedaży, to powinien być zakwalifikowany jako towar. Wynika to z art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy o rachunkowości, który wskazuje, że do zapasów są zaliczane towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym. Oznacza to, że auto nie będzie zaliczone do środków trwałych, bo klient biura nie ma zamiaru użytkowania go na własne potrzeby przez okres co najmniej 12 miesięcy. Przychody i koszty dotyczące sprzedaży towarów są ujmowane odpowiednio na kontach „Przychody ze sprzedaży towarów” i „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”.
Jeśli klient zamierza sprzedać samochód od razu, np. w miesiącu, w którym zostanie on wykupiony z leasingu, to, o ile takie rozwiązanie przewiduje polityka rachunkowości, można pominąć księgowania na koncie „Towary”. Wówczas wartość netto z faktury zakupu można ująć zapisem: Wn „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”.
Należy zwrócić uwagę, że jeśli był to wykup samochodu osobowego z leasingu operacyjnego i następuje on w ramach prowadzonej działalności, to podatnik ma prawo do odliczenia VAT z faktury dokumentującej ten wykup w wysokości 50 proc. kwoty VAT. Prawo do odliczenia 100 proc. VAT przysługuje tylko w odniesieniu do wydatków związanych z pojazdami wykorzystywanymi przez podatnika wyłącznie do działalności gospodarczej, tj. gdy podatnik ustali zasady używania tego pojazdu, prowadzi ewidencję jego przebiegu oraz złoży VAT-26 w ustawowym terminie. Obowiązki te nie wystąpią, gdy samochód przeznaczony jest wyłącznie do:
- odprzedaży,
- sprzedaży (w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika),
- oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze
‒ jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.
Oznacza to, że jeśli państwa klient zakłada, iż przed sprzedażą będzie choćby krótko użytkował samochód osobowy, to będzie miał prawo do odliczenia tylko 50 proc. VAT. Jeśli samochód będzie nieużytkowany po wykupie i będzie czekał na odsprzedaż, to spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia 100 proc. VAT.
Przykład
W planie odsprzedaż
Spółka A wykupiła samochód z zamiarem odsprzedaży. Samochód nie był wcześniej ujęty w ewidencji środków trwałych, ponieważ spółka korzystała z uproszczenia i ujmowała leasing zgodnie z zasadami podatkowymi (art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości). Cena wykupu to 12 000 zł, VAT 2760 zł. Spółka zamierzała sprzedać auto i do tego czasu nie użytkowała go na własne potrzeby. Samochód sprzedano w następnym miesiącu za 18 000 zł + 23 proc. VAT.
1. Ujęcie faktury:
• Wn „Towary” 12 000 zł,
• Wn „VAT naliczony” 2760 zł,
• Ma „Rozrachunki z dostawcami” 14 760 zł.
2. Faktura sprzedaży auta:
• Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 22 140 zł,
• Ma „Przychody ze sprzedaży towarów” 18 000 zł,
• Ma „VAT należny” 4140 zł.
3. Ujęcie jako kosztu wartości sprzedanego samochodu:
• Wn „Wartość sprzedanych towarów” 12 000 zł,
• Ma „Towary” 12 000 zł. ©℗
Podstawa prawna
Podstawa prawna
art. 3 ust. 1 pkt 19 oraz ust. 6 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 120)
ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1570)
