Do firmy zgłosił się były pracownik, którego z uwagi na kryzys musiałem w styczniu zwolnić. Chce on wystąpić do banku o pożyczkę i prosi mnie o wystawienie zaświadczenia o zatrudnieniu. Czy mogę wystawić taki dokument?
W pytaniu czytelnika istotne jest to, że przedsiębiorcę z pracownikiem nie łączą już pracownicze więzi prawne. A zatem przedsiębiorca nie powinien wystawiać dokumentów, które będą niezgodne z rzeczywistym stanem prawnym. Tym bardziej nie powinien ich wprowadzać do obrotu, w tym składać w urzędzie czy w banku. Działanie takie może być kwalifikowane jako naruszające przepisy kodeksu karnego (dalej: k.k.).
Zgodnie z art. 297 par. 1 k.k. „kto w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od trzech miesięcy do lat pięciu”.
Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 25 października 2018 r. (sygn. akt II Aka 391/18) m.in. stwierdził, że wprowadzenie w błąd nie jest znamieniem przestępstwa określonego w art. 297 par. 1 k.k. Opisane tam przestępstwo jest przestępstwem formalnym – następuje niezależnie od tego, czy doszło do udzielenia kredytu, o jaki sprawca się ubiegał, a także od tego, czy mający go udzielić został wprowadzony w błąd i czy w ogóle zapoznał się z treścią przedkładanego dokumentu lub oświadczenia. Ważne jest to, czy sprawca przedłożył nierzetelne zaświadczenie lub oświadczenie, zawierające okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania kredytu. W innym orzeczeniu tego samego sądu z 15 czerwca 2018 r. (sygn. akt II Aka 73/18) podkreślono z kolei, że dokument nierzetelny w rozumieniu art. 297 par. 1 k.k. jest dokumentem autentycznym (o ile jest wydany przez uprawnionego i w odpowiedniej formie), w którym pominięto niektóre dane lub w którym zostały zawarte informacje sugerujące stan inny niż istniejący w rzeczywistości. Z kolei Sąd Rejonowy w Bełchatowie w wyroku z 14 grudnia 2022 r. (sygn. akt II K 78/22) rozpatrywał sprawę, w której oskarżony w celu uzyskania pożyczki bankowej przedłożył w banku nieprawdziwe dokumenty mające znaczenie dla przyznania wsparcia finansowego. Było to poświadczające nieprawdę zaświadczenie o zatrudnieniu i wysokości zarobków pracownika w firmie. Sąd uznał winę oskarżonego, skazując go na karę, w tym grzywnę.
Biorąc pod uwagę powyższe rozstrzygnięcia sądów, należy uznać, że nie ma podstaw, aby przedsiębiorca wystawiał ww. zaświadczenie. Złożenie takiego dokumentu w banku czy innej instytucji finansowej z dużym prawdopodobieństwem stanowiłoby oszustwo finansowe. ©℗
Podstawa prawna
• art. 297 par. 1 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1138; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1855)
