Ustawodawca unijny może odsyłać w aktach prawnych do norm technicznych i nawet jeśli nie były one publikowane w oficjalnym dzienniku urzędowym, są wiążące dla przedsiębiorców, którzy mają do nich dostęp – orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Holenderska fundacja ds. zapobiegania paleniu tytoniu przez młodzież wraz z 14 innymi podmiotami latem 2018 r. złożyła wniosek do niderlandzkiego urzędu ds. bezpieczeństwa żywności i produktów konsumenckich. Postulowała wydanie nakazu, by papierosy z filtrem oferowane konsumentom w Niderlandach odpowiadały maksymalnemu poziomowi wydzielanych substancji smolistych, nikotyny i tlenku węgla określonemu w dyrektywie 2014/40. Produkty niespełniające tych norm miałyby być wycofane z rynku.
Urząd oddalił wniosek. Fundacja zaskarżyła tę decyzję najpierw w postępowaniu administracyjnym, a następnie do sądu rejonowego w Rotterdamie. Podniosła, że art. 4 ust. 1 wspomnianej dyrektywy nie wskazuje określonej metody pomiaru poziomu wydzielanych substancji, a ona domagała się stosowania innej metody niż ta przewidziana w ISO.
Sąd rozpatrujący sprawę skierował do TSUE pytanie prejudycjalne dotyczące ważności art. 4 ust. 1 dyrektywy 2014/40 w świetle zasady przejrzystości i praworządności oraz innych przepisów prawa Unii. TSUE potwierdził ważność tego przepisu i jego zgodność z innymi. Wskazał, że poziom wydzielanych substancji dla papierosów produkowanych w Unii powinien być mierzony metodami wynikającymi z norm ISO, bo do nich odnosi się wspomniany przepis i nie zawiera on wzmianki o żadnej innej metodzie. TSUE podkreślił, że chociaż normy ISO nie były publikowane w Dzienniku Urzędowym UE, dostęp do nich nie jest w żaden sposób ograniczany (można napisać wniosek o ich udostępnienie).
Trybunał uściślił jednak, że zasada pewności prawa wymaga, aby odesłanie do takich standardów było jasne, precyzyjne i przewidywalne, tak aby zainteresowane podmioty mogły zorientować się w stanie prawnym i jego skutkach. Ponieważ normy te nie były publikowane w dzienniku urzędowym, nie można się na te nie powoływać wobec jednostek. Można to jednak czynić wobec przedsiębiorstw, jeżeli mają one dostęp do urzędowej wersji norm wskazanych w art. 4 ust. 1 dyrektywy 2014/40 za pośrednictwem krajowych organów normalizacyjnych.
orzecznictwo
Wyrok TSUE z 22 lutego 2022 r. w sprawie C-160/20 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
