Nowości w prawie, obowiązki i uprawnienia, o których trzeba pamiętać w najbliższych tygodniach sierpnia. Tradycyjnie, jak co miesiąc, drukujemy ściągawkę, którą biura rachunkowe mogą przekazać swoim klientom.

Nowości prawne

Z ostatniej chwili

KSeF 2.0

Prezydent podpisał ustawę z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja przewiduje, że obowiązek wystawiania e-faktur w Krajowym Systemie e-Faktur obejmie wszystkich podatników (zarówno czynnych, jak i zwolnionych z VAT), ale nastąpi to etapami:

  • od 1 lutego 2026 r. będzie dotyczyć podatników, których wartość sprzedaży (wraz z podatkiem) przekroczyła w 2024 r. 200 mln zł,
  • od 1 kwietnia 2026 r. – pozostałych podatników.

W okresie od 1 kwietnia 2026 r. do 31 grudnia 2026 r. podatnicy obowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych będą jednak mogli wystawiać faktury elektroniczne lub faktury w postaci papierowej, jeżeli łączna wartość sprzedaży wraz z kwotą podatku u tych podatników udokumentowana tymi fakturami wystawionymi w danym miesiącu będzie mniejsza lub równa 10 tys. zł. Podatnik utraci tę możliwość począwszy od faktury, którą przekroczy wspomnianą wartość.

Ponadto do końca 2026 r. będzie:

  • odroczone stosowanie kar pieniężnych za naruszenia związane z KSeF;
  • utrzymana możliwość wystawiania faktur z kas rejestrujących, w tym paragonów fiskalnych z NIP nabywcy uznanych za faktury uproszczone;
  • odroczony obowiązek podawania numeru KSeF w płatnościach, także w przypadku mechanizmu podzielonej płatności.

Na stałe zostanie wprowadzona możliwość dobrowolnego stosowania przez podatników trybu „offline24”, a także dodatkowa funkcjonalność polegająca na umożliwieniu przesyłania do KSeF faktury z załącznikiem. Zgodnie z nowelizacją podatnikom zostanie zapewniona możliwość pobrania certyfikatu KSeF jeszcze przed datą wejścia w życie obowiązku KSeF – tj. od 1 listopada 2025 r.

Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Warto zwrócić również uwagę, że w Centralnym Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych na ePUAP zamieszczona jest struktura logiczna FA(3), która od 1 lutego 2026 r. zastąpi obecnie obowiązującą strukturę logiczną FA(2). Z kolei według informacji przekazanych przez Ministerstwo Finansów:

  • 30 września 2025 r. zostanie udostępniony interfejs programistyczny API KSeF 2.0 do otwartych testów dla wszystkich integratorów i przedsiębiorstw. Udostępnione obecnie materiały umożliwiają już dziś zaplanowanie architektury integracji, przygotowanie zmian oraz opracowanie prototypów. Wszystkie dokumenty będą na bieżąco rozwijane i aktualizowane aż do momentu uruchomienia środowiska testowego;
  • na listopad 2025 r. planowane jest udostępnienie testowej wersji Aplikacji Podatnika KSeF 2.0, implementującej pełny zakres funkcji dostępnych przez interfejs API KSeF 2.0;
  • 1 lutego 2026 r. zostanie udostępniona produkcyjna wersja systemu, umożliwiająca wystawianie faktur ustrukturyzowanych w obrocie gospodarczym.

Od 9 września

Zamówienia publiczne

Na podstawie ustawy z 9 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz.U. poz. 1165) obowiązek zapewnienia równego traktowania w dostępie do rynku zamówień publicznych zostanie wyłączony w odniesieniu do wykonawców z państw trzecich, czyli z innych niż państwa członkowskie Unii Europejskiej oraz państwa będące stronami Porozumienia Światowej Organizacji Handlu w sprawie zamówień rządowych lub stronami innych umów międzynarodowych gwarantujących na zasadzie wzajemności i równości dostęp do rynku zamówień publicznych, których stroną jest UE.

Jednocześnie zamawiający będzie mógł określić w dokumentach zamówienia lub ogłoszeniu o zamówieniu, że:

  • o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się również wykonawcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą oraz mają siedzibę albo miejsce zamieszkania w państwach trzecich;
  • o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy wspólnie z wykonawcami pochodzącymi z państw trzecich;
  • wykonawcy mogą polegać na zdolnościach lub sytuacji podmiotów udostępniających zasoby pochodzących z państw trzecich;
  • wykonawcy mogą powierzyć wykonanie części zamówienia podwykonawcom pochodzącym z państw trzecich;
  • podwykonawcy mogą powierzyć wykonanie części zamówienia dalszym podwykonawcom pochodzącym z państw trzecich.

Ponadto zamawiający – w odniesieniu do wykonawców pochodzących z państw trzecich lub robót budowlanych, dostaw i usług pochodzących z tych państw – może określić mniej korzystne warunki zamówienia. Analogiczne regulacje będą dotyczyć także umów koncesji na roboty budowlane lub usługi.

Wprowadzone rozwiązania powinny poprawić konkurencyjność polskich i unijnych wykonawców w postępowaniach, w których uczestniczą oni z wykonawcami z państw trzecich.

Zmienione przepisy obowiązują od 9 września 2025 r.

Od 10 września

Ubezpieczenia obowiązkowe

Ustawa z 5 sierpnia 2025 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. poz. 1175) umożliwia posiadaczom pojazdów mechanicznych oraz posiadaczom gospodarstw rolnych, na których przeszły prawa i obowiązki wynikające z umów ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, umów ubezpieczenia OC rolników lub umów ubezpieczenia budynków rolniczych, zawartych przez ich poprzedników prawnych, rozwiązania każdej z tych umów z dniem wskazanym w oświadczeniu o ich wypowiedzeniu. Dzień wskazany w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy nie może być dniem wcześniejszym niż dzień złożenia tego oświadczenia.

Efektem tych zmian będzie większa elastyczność w zakresie rozwiązania umowy ubezpieczenia, ponieważ do tej pory w razie przejścia lub przeniesienia prawa własności pojazdu mechanicznego, w przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC przez posiadacza, na którego przeszło lub zostało przeniesione prawo własności pojazdu, ulegała ona rozwiązaniu z dniem jej wypowiedzenia.

Z kolei zgodnie z ustawą z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. poz. 1174) ubezpieczający będzie mógł wyrazić zgodę na komunikację elektroniczną w zakresie informacji dotyczących obowiązkowego ubezpieczenia (OC posiadaczy pojazdów mechanicznych; OC rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego; budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych) na kolejny okres ubezpieczenia nie tylko na etapie zawarcia umowy ubezpieczenia (jak jest obecnie), lecz także w trakcie trwania umowy ubezpieczenia.

Obie nowelizacje wejdą w życie 10 września 2025 r.

Koszty sądowe

Zgodnie z ustawą z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. poz. 1157) górna granica stosunkowej (5-proc.) opłaty sądowej uiszczanej od pisma w sprawach o prawa majątkowe o wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia powyżej 20 tys. zł zostanie obniżona z 200 tys. zł do 100 tys. zł.

Ponadto w przypadku spółki kapitałowej warunkiem uzyskania zwolnienia od kosztów sądowych nie będzie już wykazanie przez nią, że wspólnicy albo akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce pożyczki. Natomiast obowiązek ten wciąż będzie aktualny w odniesieniu do wspólników spółki osobowej, którzy ponoszą odpowiedzialność za jej zobowiązania.

Zmienione przepisy obowiązują od 23 września 2025 r.

Od 1 października

Składanie deklaracji w trakcie i po kontroli celno-skarbowej

Przewidziane w ustawie z 24 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 894) rozwiązania umożliwiają złożenie:

  • korekty deklaracji częściowo uwzględniającej nieprawidłowości stwierdzone przez naczelnika urzędu celno-skarbowego, zawarte w wyniku kontroli celno-skarbowej;
  • deklaracji (pierwotnej) po wszczęciu kontroli celno-skarbowej (tj. po doręczeniu kontrolowanemu upoważnienia do przeprowadzenia tej kontroli) i po zakończeniu tej kontroli (tj. po doręczeniu kontrolowanemu wyniku kontroli), jeżeli nie została wcześniej złożona.

Ustawa wejdzie w życie 1 października 2025 r.

Obowiązki i uprawnienia

Do 30 września

II rata na ZFŚS

Pracodawcy, którzy nadal prowadzą zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, muszą pamiętać o odprowadzeniu drugiej raty odpisu. Przypomnijmy, że ZFŚS generalnie się tworzy z corocznego odpisu podstawowego z dobrowolnych odpisów dodatkowych oraz ze zwiększeń. A jak wskazuje art. 6 ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 288), odpis jest przekazywany na odrębny rachunek bankowy do 30 września danego roku, z zastrzeżeniem, że do 31 maja danego roku na rachunek bankowy musi wpłynąć kwota stanowiąca co najmniej 75 proc. równowartości ustalonego odpisu. Dlatego do końca września trzeba przekazać na rachunek funduszu pozostałą część odpisów, o których mowa w art. 5 ust. 1–3 ustawy o ZFŚS. Podmioty, które utworzyły fundusz dobrowolnie, środki na jego działalność mogą przekazać w dowolnie ustalonym terminie.

Wysokość podstawowych odpisów na ZFŚS w 2025 r. wynosi więc:

  • na jednego zatrudnionego w normalnych warunkach – 37,5 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli 2723,40 zł;
  • na jednego zatrudnionego wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych – 50 proc. podstawy naliczania, czyli 3631,20 zł;
  • na jednego pracownika młodocianego: w pierwszym roku nauki – 5 proc. podstawy naliczania, czyli 363,12 zł; w drugim roku nauki – 6 proc. podstawy naliczania, czyli 435,74 zł; w trzecim roku nauki – 7 proc. podstawy naliczania, czyli 508,37 zł.

Zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy o ZFŚS wysokość odpisu podstawowego może być zwiększona o 6,25 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. Jest to kwota 453,90 zł. Natomiast pracodawcy sprawujący opiekę socjalną nad emerytami i rencistami, w tym także ze zlikwidowanych zakładów pracy, mogą zwiększyć fundusz o 6,25 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego – 453,90 zł na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do tej opieki.

Ponadto pracodawcy, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy, mogą zwiększyć fundusz na każdą zatrudnioną osobę o 7,5 proc., pod warunkiem przeznaczenia całości tego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego. Jest to kwota 544,68 zł.

Zaległe urlopy

30 września mija termin wykorzystania zaległych urlopów wypoczynkowych z poprzednich lat. Państwowa Inspekcja Pracy wielokrotnie podkreślała (m.in. w stanowisku z 12 marca 2020 r.), że zgodnie z art. 161 k.p. pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu w tym roku, w którym nabył do niego prawo. Jeżeli urlop nie zostanie wykorzystany do końca roku, od 1 stycznia kolejnego roku staje się urlopem zaległym i – zgodnie z art. 168 k.p. – musi być udzielony najpóźniej do 30 września. Wystarczy, aby pracownik rozpoczął urlop najpóźniej 30 września.

Nieudzielenie zaległego urlopu w terminie stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika (art. 282 par. 1 pkt 2 k.p.) i grozi karą grzywny. To jeden z obowiązków, które PIP szczególnie często kontroluje. Szczegółowo ten temat został omówiony w artykule „Niewykorzystany urlop należy rozpocząć najpóźniej do końca września następnego roku” w DGP nr 161 z 21 sierpnia 2025 r.

Wydawca wyraża zgodę na udostępnianie treści ściągawki klientom biur rachunkowych.
Stan prawny na 27 sierpnia 2025 r.