Ważne informacje dla klientów biur rachunkowych

Zmiana zasad oprocentowania nadpłat podatku

Ustawa z 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 497) przewiduje, że nadpłata podatku, która powstała w wyniku korzystnego dla podatnika orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej bądź Trybunału Konstytucyjnego, jest objęta oprocentowaniem w czasie od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu. Zmiany wprowadzone przez tę ustawę są konsekwencją wyroku TSUE z 8 czerwca 2023 r., sygn. C-322/22. Trybunał uznał w nim bowiem za niezgodne z prawem unijnym przepisy ordynacji podatkowej, które w przypadku, gdy wniosek o zwrot nadpłaty podatku powstałej w wyniku orzeczenia TSUE został złożony po upływie 30 dni od opublikowania tego orzeczenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, ograniczały oprocentowanie nadpłaty do 30. dnia od tej publikacji, a nawet wykluczały wszelkie oprocentowanie w przypadku, gdy ta nadpłata powstała po upływie tego 30. dnia.

Zmienione przepisy obowiązują od 1 maja 2025 r., przy czym do oprocentowania nadpłat niezwróconych lub niezaliczonych na poczet zaległości podatkowych albo bieżących zobowiązań podatkowych przed tym dniem stosuje się nowe regulacje.

Zasady składania wniosku o ujawnienie informacji gospodarczych

Zgodnie z ustawą z 18 października 2024 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz.U. poz. 1597), wniosek o ujawnienie informacji gospodarczych będzie można złożyć, działając w imieniu własnym lub na rzecz innego podmiotu.

W tym drugim przypadku biuro informacji gospodarczej będzie zobowiązane zawrzeć w rejestrze zapytań zarówno dane podmiotu, któremu ujawniono informacje gospodarcze, jak również dane podmiotu działającego na jego rzecz.

Wniosek składany przez podmiot działający:

• w imieniu własnym – będzie musiał zawierać oznaczenie tego podmiotu;
• na rzecz innego podmiotu – będzie musiał zawierać:

a) dane identyfikujące podmiot składający wniosek,

b) oznaczenie podmiotu, na rzecz którego działa podmiot składający wniosek.

Nowe regulacje obowiązują od 1 maja 2025 r.

Obowiązki i uprawnienia

Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne

Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która opłaca składki na własne ubezpieczenia, ma obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dotyczy to przedsiębiorców, którzy w 2024 r. byli opodatkowani według skali podatkowej, podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Rozliczenie roczne należy przekazać do 20 maja 2025 r. w dokumencie za kwiecień 2025 r.:

• w ZUS DRA (blok XII), jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą jednoosobowo;
• w ZUS RCA (blok III.F), jeżeli opłaca on składki za inne osoby (np. pracowników, zleceniobiorców).

Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia okaże się, że składka na ubezpieczenie zdrowotne została:

• opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, to przedsiębiorcy będzie przysługiwać jej zwrot – chyba że płatnik ma zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego;
• opłacona w kwocie niższej niż ustalona, to przedsiębiorca musi ją uregulować wraz ze składką za kwiecień 2025 r., czyli do 20 maja 2025 r.

Pierwsza rata na ZFŚS

Pracodawcy, którzy prowadzą Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, muszą pamiętać o wpłacie pierwszej raty odpisu. Przypomnijmy, że ZFŚS tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, dobrowolnych odpisów dodatkowych oraz zwiększeń. Całość naliczeń na dany rok kalendarzowy, dokonanych zgodnie z ustawą o ZFŚS, pracodawca przekazuje na rachunek bankowy funduszu najpóźniej do 30 września, przy czym do 31 maja należy wpłacić co najmniej 75 proc. równowartości odpisów podstawowych. Obowiązek ten wynika z art. 6 ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 r. o ZFŚS (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 288). Dlatego do końca maja trzeba ustalić wysokość pierwszej raty i przelać ją na rachunek ZFŚS.

W tym roku odpis na ZFŚS ustalamy na tych samych zasadach co w ubiegłym: na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej z roku poprzedniego lub drugiego półrocza roku poprzedniego (jeśli było wyższe). Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa GUS z 19 lutego 2025 r. przeciętne wynagrodzenie w 2024 r. wyniosło 7140,52 zł, a w II półroczu 2024 r. – 7262,39 zł. Ponieważ to drugie było wyższe, podstawą naliczenia odpisu jest 7262,39 zł.

Wysokość podstawowych odpisów na ZFŚS w 2025 r. wynosi:

• na jednego zatrudnionego w normalnych warunkach – 37,5 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli 2723,40 zł;
• na jednego zatrudnionego wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych – 50 proc. podstawy naliczania, czyli 3631,20 zł;
• na jednego pracownika młodocianego:

– w pierwszym roku nauki – 5 proc. podstawy naliczania, czyli 363,12 zł,

– w drugim roku nauki – 6 proc. podstawy naliczania, czyli 435,74 zł,

– w trzecim roku nauki – 7 proc. podstawy naliczania, czyli 508,37 zł.

Zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy o ZFŚS wysokość odpisu podstawowego może być zwiększona o 6,25 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. Jest to kwota 453,90 zł. Natomiast pracodawcy sprawujący opiekę socjalną nad emerytami i rencistami, w tym także ze zlikwidowanych zakładów pracy, mogą zwiększyć fundusz o 6,25 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego – 453,90 zł na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do tej opieki.

Ponadto pracodawcy, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy, mogą zwiększyć fundusz na każdą zatrudnioną osobę o 7,5 proc., pod warunkiem przeznaczenia całości tego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego. Jest to kwota 544,68 zł.

Zasady ustalania odpisu na fundusz nie zmieniły się. Przypomnijmy jeszcze raz, że ZFŚS tworzy się: z corocznego odpisu podstawowego, z dobrowolnych odpisów dodatkowych, ze zwiększeń. Wszystkie odpisy obowiązkowe i zwiększenia fakultatywne tworzą u pracodawcy jeden fundusz (art. 5 ust. 8a ustawy o ZFŚS), jednak to odpis podstawowy jest głównym źródłem funduszu. Nalicza się go w stosunku do przeciętnej planowanej w danym roku kalendarzowym liczby osób zatrudnionych u pracodawcy.

Szczegółowo sposób obliczania odpisu określa zaś par. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 9 marca 2009 r. w sprawie ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Zgodnie z nim, podstawę naliczania odpisu na fundusz stanowi przeciętna planowana w danym roku kalendarzowym liczba zatrudnionych, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych, obejmująca pracowników w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy (po przeliczeniu na pełny etat). W związku z tym na początku każdego roku ustala się planowaną na dany rok przeciętną liczbę zatrudnionych, którą w końcu roku koryguje do faktycznej przeciętnej liczby osób zatrudnionych w zakładzie w danym roku. Przy obliczaniu przeciętnej faktycznej liczby zatrudnionych w danym roku kalendarzowym (obrachunkowym) pracodawca może się posługiwać ewidencją kadrową. Powinien więc policzyć osoby zatrudnione w poszczególnych miesiącach i przeliczyć na pełne etaty, korzystając przy tym z jednej z trzech metod statystycznych, tj.: uproszczonej, średniej chronologicznej lub arytmetycznej. Potem sumuje liczbę pracowników zatrudnionych w poszczególnych miesiącach i otrzymany wynik dzieli przez 12. Odpisy powinny zostać naliczone na podstawie rzeczywistego średniorocznego zatrudnienia. W przypadku gdy zaplanowana liczba zatrudnionych była niższa niż stan zatrudnienia w rzeczywistości, na 31 grudnia należy dokonać uzupełnienia odpisu, a także uzupełnienia środków przekazywanych na wyodrębniony rachunek bankowy. Natomiast jeśli na koniec roku kalendarzowego faktyczna liczba zatrudnionych była niższa od planowanej, to należy dokonać korekty. Praktyką jest pozostawienie nadpłaty na rachunku. Środki niewykorzystane w danym roku kalendarzowym przechodzą bowiem na rok następny.

Wniosek o zwrot nadpłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne

Wniosek o zwrot nadpłaty (RZS-R), która wynika z rocznego rozliczenia, Zakład Ubezpieczeń Społecznych utworzy automatycznie i udostępni na profilu płatnika na Platformie Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS na drugi dzień po złożeniu dokumentu z rocznym rozliczeniem. Wniosek będzie dostępny w widoku „Dokumenty i wiadomości”, w sekcji „Dokumenty robocze”.

We wniosku płatnik musi wskazać jeden numer spośród rachunków zapisanych na koncie płatnika w ZUS – ten, na który ma zostać przekazany zwrot. Wniosek należy wysłać do ZUS przez PUE/eZUS najpóźniej do 2 czerwca 2025 r.

Ważne: ZUS zwraca nadpłatę tylko na rachunek bankowy zapisany na koncie płatnika ZUS. Nie zwraca jej w gotówce ani przekazem pocztowym.

Płatnik składek otrzyma zwrot nadpłaty składki na wskazany we wniosku rachunek bankowy najpóźniej do 1 sierpnia 2025 r. Natomiast jeśli płatnik nie złoży wniosku o zwrot, to ZUS rozliczy nadpłatę na koncie płatnika najpóźniej do końca tego roku.

ZUS w komunikacie zamieszczonym na swojej stronie internetowej przypomina również, że za każdy miesiąc prowadzenia działalności w 2024 r. płatnicy składek muszą złożyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe z ustaloną składką na ubezpieczenie zdrowotne. Sposób ich wypełnienia ma wpływ na weryfikację poprawności rozliczenia rocznego. Dokumenty korygujące wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne za poszczególne miesiące 2024 r. można złożyć:

• najpóźniej do dnia, w którym płatnik złoży wniosek o zwrot nadpłaty;
• do 1 lipca 2025 r. – jeśli płatnik nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty.

Każda osoba prowadząca działalność może uzyskać pomoc w tych sprawach w ZUS:

• podczas e-wizyty,
• pod numerem telefonu 22 560 16 00 lub e-mailem cot@zus.pl,
• u doradcy płatnika w każdej placówce.