Zmiany w VAT i akcyzie, sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju w KRS, różnice do rozliczenia, sporządzenie sprawozdania finansowego, złożenie deklaracji DN-1 i CIT-8,czyli nowości wprawie, obowiązki i uprawnienia, o których trzeba pamiętać w najbliższych tygodniach. Tradycyjnie, jak co miesiąc, drukujemy ściągę, którą biura rachunkowe mogą przekazać swoim klientom
Nowości w prawie
Nowy rodzaj urlopu
Ustawa z 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1871) wprowadza uzupełniający urlop macierzyński. Prawo do niego będzie mieć pracownica albo pracownik – ojciec wychowujący dziecko bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Uzupełniający urlop macierzyński w przypadku urodzenia dziecka:
- przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g będzie przysługiwać w wymiarze tygodnia za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie;
- po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g – w wymiarze tygodnia za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie;
- po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej dwa kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie – w wymiarze tygodnia za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.
W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie się uwzględniać wagę dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego. Aby ustalić wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie trzeba będzie sumować, a niepełny tydzień zaokrąglać się w górę do pełnego tygodnia.
Uzupełniający urlop macierzyński będzie udzielany jednorazowo na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownicę albo pracownika – ojca wychowującego dziecko w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego. Do wniosku trzeba będzie załączyć m.in. zaświadczenie wydane przez szpital, w którym przebywało dziecko. Co ważne, pracodawca będzie musiał uwzględnić taki wniosek.
Uzupełniający urlop macierzyński będzie płatny w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Ponadto od dnia złożenia przez pracownicę lub pracownika wniosku o uzupełniający urlop macierzyński do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie będzie mógł:
- prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem;
- wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że będą zachodziły przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca tę pracownicę lub tego pracownika zakładowa organizacja związkowa wyrazi zgodę na rozwiązanie umowy.
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie mogło nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Nowe przepisy będą obowiązywać od 19 marca 2025 r.
Zmiany w VAT i akcyzie
Ustawa z 24 stycznia 2025 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 222) przewiduje m.in.:
- rezygnację z obowiązku integracji kas rejestrujących online z terminalami płatniczymi (który miał wejść w życie 1 kwietnia 2025 r.) oraz zniesienie możliwości nałożenia kary pieniężnej na podatnika, który nie wypełnia tego obowiązku;
- bezterminowe utrzymanie wymogu przesyłania przez agentów rozliczeniowych do szefa Krajowej Administracji Skarbowej, w formie ustrukturyzowanej, danych dotyczących transakcji płatniczych (zgodnie z przepisami epizodycznymi taki obowiązek miał istnieć tylko do 31 marca 2025 r.);
- objęcie stawką VAT w wysokości 0 proc. dostawy statków ratowniczych i łodzi ratunkowych, które są wykorzystywane na morzu, a nie są statkami i łodziami pełnomorskimi;
- przedłużenie stosowania stawki VAT w wysokości 8 proc. dla dostawy wyrobów medycznych wprowadzonych do obrotu na podstawie poprzednio obowiązującej ustawy z 20 maja 2010 r, o wyrobach medycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1565) – przy czym dotyczy to wyrobów, które są nadal przedmiotem obrotu, a więc muszą spełniać określone przepisami wymagania;
- doprecyzowanie przepisów dotyczących stosowania stawki w wysokości 8 proc. na nawozy, środki ochrony roślin i pasze przez odwołanie do definicji tych produktów w określonych (branżowych) aktach prawnych;
- obniżenie stawki VAT na dostawę kubeczków menstruacyjnych z 23 proc. do 5 proc.
Z kolei w przypadku regulacji dotyczących podatku akcyzowego ustawa wprowadza:
możliwość zwrotu podatku akcyzowego od samochodów osobowych czasowo zarejestrowanych w kraju w celu ich wywozu za granicę na podstawie ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1251);
- zwolnienie od akcyzy dla samochodów osobowych rejestrowanych profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, które będą przedmiotem badań naukowych lub prac rozwojowych w ramach prowadzonej działalności badawczo rozwojowej.
Ustawa wejdzie w życie 1 kwietnia 2025 r., z tym że już od 28 lutego 2025 r. zaczęły obowiązywać jej przepisy, które przedłużyły stosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia VAT w odniesieniu do gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych do 31 grudnia 2026 r.
Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju w KRS
W wyniku zmian w ustawie 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 979), które wprowadziła ustawa z 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1863):
- Krajowy Rejestr Sądowy będzie mógł przyjmować sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju,
- dokumenty dotyczące sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju będą powszechnie dostępne w repozytorium dokumentów finansowych.
Nowe regulacje wejdą w życie 1 kwietnia 2025 r.
Obowiązki i uprawnienia
Różnice do rozliczenia
Zgodnie z art. 27 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 120; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1863) przeprowadzenie i wyniki inwentaryzacji należy odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg. Ujawnione w toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji. Dlatego wyniki inwentaryzacji trzeba ująć w księgach za 2024 r. Powstałe podczas inwentaryzacji różnice inwentaryzacyjne mogą przybrać formę niedoboru lub nadwyżki.
Sporządzenie sprawozdania
Nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia kończącego rok obrotowy, tj. do 31 marca 2025 r., trzeba sporządzić sprawozdanie finansowe na dzień kończący rok obrotowy. Przypomnijmy, że obowiązkami sprawozdawczymi są objęte wszystkie jednostki stosujące ustawę o rachunkowości: jednostki sektora prywatnego, organizacje non-profit, a także jednostki sektora finansów publicznych. Sprawozdanie finansowe można sporządzić tylko w formie elektronicznej, zgodnie ze strukturą i formatem szczegółowo określonymi przez MF. Należy je podpisać: podpisem kwalifikowanym, Profilem Zaufanym, podpisem osobistym (zaawansowany podpis elektroniczny w nowym e-dowodzie osobistym). Można to zrobić także podpisem kwalifikowanym wydanym na terenie Unii Europejskiej lub poza UE, jeżeli podpis ten jest zgodny z algorytmem XAdES.
Deklaracja DN-1
Zgodnie z art. 6 ustawy z 19 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz.U. poz. 1757) osoby prawne, jednostki organizacyjne oraz spółki niemające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, a także jednostki organizacyjne Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe mogą składać deklaracje na podatek od nieruchomości (DN-1) na 2025 r. do 31 marca 2025 r. zamiast do 31 stycznia 2025 r., jeżeli do końca stycznia 2025 r. złożyły do właściwego organu podatkowego pisemne zawiadomienie, że chcą skorzystać z tego uprawnienia. Podatnicy ci musieli wpłacać miesięczne raty podatku od nieruchomości w takich samych terminach jak podatnicy, którzy złożyli DN-1 w zwykłym terminie, a w odmienny sposób została określona tylko wysokość tych rat (w wysokości odpowiadającej średniej miesięcznej kwocie należnego podatku za 2024 r.), ponieważ w związku z niezłożeniem deklaracji nie jest jeszcze znana wysokość podatku za 2025 r.
Oczywiście mogło to prowadzić do sytuacji, że uiszczone raty będą niższe niż raty podatku od nieruchomości wynikające ze złożonej deklaracji na podatek od nieruchomości na 2025 r. za miesiące, za które zostały uiszczone (choćby z tego powodu, że w danej gminie obowiązują w 2025 r. wyższe stawki podatku od nieruchomości niż w 2024 r.). W takim przypadku podatnik musi – bez wezwania organu podatkowego – wpłacić brakującą kwotę podatku pozostałą do zapłaty na rachunek właściwej gminy do 31 marca 2025 r. Co istotne, kwota wpłacona w tym terminie nie stanowi zaległości podatkowej, więc podatnik nie zapłaci od niej odsetek za zwłokę. Jeżeli natomiast uiszczone raty będą wyższe niż raty podatku od nieruchomości wynikające ze złożonej deklaracji na podatek od nieruchomości na 2025 r. za miesiące, za które zostały uiszczone, to wprawdzie kwota powstałej różnicy nie stanowi nadpłaty w rozumieniu ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111), więc nie podlega ona oprocentowaniu, ale nadwyżka:
- powinna zostać podatnikowi zwrócona z urzędu lub
- na wniosek podatnika może zostać zaliczona na poczet rat podatkowych należnych za kolejne miesiące.
Zeznanie roczne CIT
Podatnicy CIT, których rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym, mają do 31 marca br. czas na:
1) złożenie zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) w roku podatkowym (CIT-8, CIT-8AB),
2) wpłatę podatku należnego wykazanego w zeznaniu, o którym mowa w pkt 1, albo różnicy między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w tym zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku,
3) złożenie deklaracji o wysokości osiągniętego dochodu i należnego ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych za rok podatkowy (CIT-8E). W tym samym terminie spółki, których pierwszy rok opodatkowania estońskim CIT rozpoczął się 1 stycznia 2025 r., muszą złożyć informacje o przychodach, kosztach, dochodzie z przekształcenia oraz podatku należnym w związku z wyborem opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych (CIT/KW stanowiący załącznik do zeznania CIT-8).
Do 31 marca br. trzeba też złożyć informację o zakładach (oddziałach) podatnika do ustalenia należnych jednostkom samorządu terytorialnego dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych według stanu na 31 grudnia 2024 r. (CIT-8ST).
Doręczenia elektroniczne
Zgodnie z art. 151 ustawy z 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1045; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz.1841) przedsiębiorcy, którzy zarejestrowali działalność w Krajowym Rejestrze Sądowym przed 1 stycznia 2025 r., muszą mieć adres do doręczeń elektronicznych od 1 kwietnia 2025 r. Z kolei w myśl art. 152 tej ustawy przedsiębiorcy, którzy zarejestrowali działalność w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej przed 1 stycznia 2025 r., muszą mieć adres do doręczeń elektronicznych od 1 października 2025 r.
Firmy, które rejestrują działalność w CEIDG albo w KRS od 1 stycznia 2025 r., zakładają skrzynki do e-doręczeń podczas rejestracji.
Uwaga! Przedstawiciele zawodów zaufania publicznego muszą posługiwać się e-doręczeniami od 1 stycznia 2025 r.