Nowe struktury JPK w podatkach dochodowych – co trzeba wiedzieć

Pierwsza grupa podatników prowadzących księgi rachunkowe od 1 stycznia 2025 r. będzie musiała to robić przy użyciu programów komputerowych oraz przesyłać je za pomocą środków komunikacji elektronicznej w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej. Ministerstwo Finansów opublikowało już struktury logiczne JPK_KR_PD (jednolity plik kontrolny księgi rachunkowe podatek dochodowy) i JPK_ST_KR (jednolity plik kontrolny środki trwałe), a także dotyczące ich broszury informacyjne. Przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące tych struktur. ©℗

W związku ze zgłoszonymi w czasie konsultacji uwagami w rozporządzeniu ministra finansów z 16 sierpnia 2024 r. w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe podlegające przekazaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. poz. 1314):

• określone grupy podatników (banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, zakłady ubezpieczeń, przedsiębiorcy telekomunikacyjni) zostały wyłączone z wykazywania danych dotyczących NIP kontrahenta w prowadzonych i przekazywanych księgach w przypadku ściśle wskazanych w rozporządzeniu czynności;
• zakres dodatkowych danych nie będzie obejmować środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych wprowadzonych do ewidencji przed 1 stycznia 2025 r., z wyjątkiem daty ich wykreślenia z ewidencji;
• w pierwszym roku podatkowym (a w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi – w roku obrotowym) rozpoczynającym się odpowiednio po 31 grudnia 2024 r., a przed 1 stycznia 2026 r., na zasadzie dobrowolności będą przekazywane w księgach rachunkowych następujące dane:

– numer identyfikacji podatkowej kontrahenta podatnika, o ile został nadany,

– numer identyfikujący fakturę w Krajowym Systemie e-Faktur, o ile został nadany do dnia przekazania księgi,

– dane potwierdzające nabycie, wytworzenie lub wykreślenie z ewidencji środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

– wysokość różnicy pomiędzy wynikiem finansowym i podatkowym,

– znaczniki identyfikujące konta ksiąg wykazywane według słownika znaczników identyfikujących konta ksiąg – w przypadku podatników stosujących Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej;

• od 1 stycznia 2025 r. w elektronicznych księgach rachunkowych będą musiały się znaleźć znaczniki identyfikujące konta ksiąg wykazywane według słownika znaczników identyfikujących konta ksiąg – w przypadku podatników, którzy nie stosują Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej.

Ministerstwo Finansów w opublikowanych nowych strukturach logicznych zdecydowało: .

• podzielić je na dwie odrębne struktury: JPK_KR_PD i JPK_ST_KR;
• wdrożyć funkcjonalności pozwalające na podzielenie przez podatnika generowanej struktury logicznej JPK_KR_PD na okresy miesięczne/kwartalne/półroczne, co jest szczególnie istotne przy plikach o dużej objętości;
• przenieść znaczniki identyfikujące z poziomu dokumentu na poziom konta ksiąg rachunkowych.

Uwaga! Pliki JPK należy utworzyć przy pomocy programu księgowego oraz wysłać bezpośrednio z programu, jeżeli ma funkcję wysyłki plików JPK. Będzie je można wysyłać również za pomocą aplikacji Klient JPK WEB.

Ministerstwo planuje udostępnić środowisko testowe dla nowych struktur JPK_KR_PD oraz JKP_ST_KR przed końcem bieżącego roku.

Uwaga! Wprowadzenie JPK_KR_PD nie powoduje likwidacji JPK_KR na żądanie. JPK_KR będzie funkcjonował m.in. za okresy przed wejściem w życie obowiązku raportowania w postaci JPK_KR_PD.

formaty pól (danych) plików jpk_kr_pd i jpk_st_kr

Formatem pliku jest XML. W formularzach występują:

• pola znakowe (alfanumeryczne). Można stosować małe i duże litery oraz cyfry. Polskie znaki diakrytyczne trzeba wpisywać przy użyciu kodowania UTF-8. W polach znakowych można użyć znaków specjalnych np. /, -, :, +. Znaki specjalne muszą odpowiadać formatowi pliku XML.

Większość pól w formularzu to pola znakowe. Pola zawierające np. numer faktury to również pola znakowe;

• pola kwotowe (numeryczne). Służą one wyłącznie do podania wartości liczbowej. Wartość należy wpisać ciągiem cyfr, nie można używać separatorów dla tysięcy (np. spacji). Jako separator miejsc dziesiętnych można używać wyłącznie kropki (.). Wartości w pliku JPK t podaje się z dokładnością do dwóch miejsc dziesiętnych (np. 12345.56).

Przy wypełnianiu pól trzeba pamiętać, że:

• daty są podawane w formacie RRRR-MM-DD, np. 2025-03-21;
• wymóg podania daty i czasu dotyczy tylko jednego pola. Jest to pole opisujące datę i czas utworzenia pliku. Datę i czas podaje się w formacie RRRR-MM-DDTGG:MM:SS (np.: 2025-03-21T09:30:47Z; gdzie T oznacza „Time”. Przy podawaniu czasu uniwersalnego (UTC) na końcu należy dodać literę „Z” (ZULU);
• numer identyfikacji podatkowej (NIP) podmiotu składającego JPK należy wpisać jednym ciągiem cyfr. Nie można stosować odstępów lub innych znaków.

struktura jpk_st_kr

Jednolity plik kontrolny JPK_ST_KR składa się z następujących węzłów: „Naglowek”, „Podmiot1” i „ST_KR”.

► Węzeł „Naglowek” składa się z następujących pól: „KodFormularza”, „WariantFormularza”, „CelZlozenia”, „DataWytworzeniaJPK”, „RokDataOd”, „RokDataDo”, „RokPdDataOd”, „RokPdDataDo”, „DomyslnyKodWaluty” i „KodUrzedu”. Określają one właściwości jednolitego pliku kontrolnego JPK_ST_KR (m.in. cel złożenia, okres, którego dotyczy).

► Węzeł „Podmiot1” składa się z węzłów: „IdentyfikatorPodmiotu” i „Adres”. Zawierają one informacje, które charakteryzują podmiot składający JPK_ST_KR (NIP, REGON, nazwa podmiotu oraz dane adresowe).

► Węzeł „ST_KR” zawiera dane dotyczące poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, dla których dostępne są pola:

• E_1 – Numer inwentarzowy – pole znakowe (do 256 znaków);
• E_2 – Data nabycia/wytworzenia środka trwałego – pole daty, np. 2025-01-02;
• E_3 – Data nabycia wartości niematerialnej i prawnej lub zakończenia prac rozwojowych zaliczanych do wartości niematerialnych i prawnych – pole daty np. 2025-01-02;
• E_4 – Data przyjęcia środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania/data ujęcia w księgach rachunkowych udokumentowanego przyjęcia zakończonych prac rozwojowych jako obiektu inwentarzowego WNiP – pole daty np. 2025-01-02;
• E_5 – Określenie numeru dokumentu (OT), na podstawie którego wprowadzono środek trwały lub WNiP do ewidencji – pole znakowe (do 256 znaków);
• E_6 – Określenie rodzaju dokumentu stwierdzającego nabycie/wytworzenie. Rodzaj dowodu wskazuje się poprzez wybór odpowiedniego oznaczenia:

– S – umowa sprzedaży,

– D – umowa darowizny,

– N – wkład niepieniężny,

– W – wytworzenie,

– F – faktura VAT,

– I – inne;

• E_7 – Nazwa środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej – pole znakowe (do 256 znaków);
• E_8 – Symbol klasyfikacji środków trwałych (KŚT) – pole znakowe opcjonalne (do 256 znaków);
• E_9_1 – Metoda amortyzacji podatkowa. Metodę amortyzacji podatkowej wskazuje się poprzez wybór odpowiedniego oznaczenia:

– D – degresywna,

– L – liniowa,

– J – jednorazowa,

– I – inna,

– X – brak amortyzacji

• E_9_2 – Metoda amortyzacji podatkowa (pole opcjonalne). Metoda wybierana z listy wskazanej przy opisie pola E_9_1;
• E_9_3 – Metoda amortyzacji podatkowa (pole opcjonalne). Metoda wybierana z listy wskazanej przy opisie pola E_9_1;

Uwaga! W strukturze pliku JPK_ST_KR pola E_9_1, E_9_2 oraz E_9_3 mogą być wykorzystywane np. w przypadku wyboru kilku metod amortyzacji podatkowej dla jednego środka trwałego.

• E_10A – Stawka amortyzacyjna podatkowa podstawowa (procentowa) wynikająca z wykazu stawek amortyzacyjnych;
• E_10B – Stawka amortyzacyjna podatkowa podstawowa (kwotowa), w tym wartość amortyzacji jednorazowej – pole kwotowe;
• E_11 – Stawka amortyzacyjna podatkowa po korekcie (procentowa). Stawka stosowana przez podatnika, jeżeli jest inna niż wynikająca z wykazu stawek amortyzacyjnych (E_10A) – pole opcjonalne;
• E_12 – Wartość początkowa podatkowa – pole kwotowe;
• E_13 – Zaktualizowana wartość początkowa podatkowa (art. 15 ust. 5 ustawy o CIT lub art. 22o ust. 1 ustawy o PIT) – pole kwotowe opcjonalne;
• E_14 – Zaktualizowana kwota odpisów amortyzacyjnych podatkowa (art. 15 ust. 5 ustawy o CIT lub art. 22o ust. 1 ustawy o PIT) – pole kwotowe opcjonalne;
• E_15 – Zmiana wartości początkowej podatkowej (z powodów innych niż na podstawie art. 15 ust. 5 ustawy o CIT lub art. 22o ust. 1 ustawy o PIT): (+) zwiększenie; (-) zmniejszenie – pole kwotowe opcjonalne;
• E_16 – Kwota odpisów amortyzacyjnych według stanu na ostatni dzień roku poprzedzającego rozpoczęcie ewidencji (art. 16g ust. 20–22 ustawy o CIT, art. 22n ust. 5 ustawy o PIT) – pole kwotowe opcjonalne;
• E_17 – Częstotliwość odpisu – wskazuje się poprzez wybór odpowiedniego oznaczenia:

– M – miesięczny,

– K – kwartalny,

– R – roczny,

– J – jednorazowy,

– S – sezonowa,

– I – inna,

– X – brak odpisu;

• E_18 – Wysokość odpisu amortyzacyjnego podatkowego – niestanowiącego kosztu uzyskania przychodu dla danego roku podatkowego/obrotowego – pole kwotowe opcjonalne;
• E_19 – Suma odpisów amortyzacyjnych podatkowych dla danego roku podatkowego/obrotowego – pole kwotowe;
• E_20 – Suma odpisów amortyzacyjnych podatkowych narastająco w całym okresie amortyzacji – pole kwotowe;
• E_21 – Wartość początkowa rachunkowa – pole kwotowe;
• E_22 – Zaktualizowana wartość początkowa rachunkowa (na podstawie art. 31 ust. 3 ustawy o rachunkowości) – pole kwotowe opcjonalne;
• E_23 – Zaktualizowana kwota odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych rachunkowa (na podstawie art. 31 ust. 3 ustawy o rachunkowości) – pole kwotowe opcjonalne;
• E_24 – Zmiana wartości początkowej rachunkowej (z powodów innych niż na podstawie art. 31 ust. 3 ustawy o rachunkowości): (+) zwiększenie; (-) zmniejszenie – pole kwotowe opcjonalne;
• E_25A – Stawka amortyzacyjna rachunkowa (procentowa);
• E_25B – Stawka amortyzacyjna rachunkowa (kwotowa);
• E_26 – Suma odpisów amortyzacyjnych rachunkowych dla danego roku podatkowego/obrotowego – pole kwotowe;
• E_27 – Suma odpisów amortyzacyjnych rachunkowych narastająco w całym okresie amortyzacji – pole kwotowe;
• E_28 – Data wykreślenia z ewidencji – pole daty np. 2025-01-02;
• E_29 – Przyczyna wykreślenia z ewidencji (tytuł likwidacji). Przyczynę wykreślenia wskazuje się poprzez wybór odpowiedniego oznaczenia:

– A – przekwalifikowanie do innej grupy aktywów,

– S – sprzedaż,

– X – stwierdzenie niedoboru,

– K – kradzież,

– D – darowizna,

– N – wkład niepieniężny,

– I – inne;

• E_30 – Określenie numeru dokumentu stwierdzającego wykreślenie z ewidencji – pole znakowe (do 256 znaków);
• KSeF (wielokrotne E_31) – Wskazanie numeru dokumentu KSeF stwierdzającego zbycie – pole opcjonalne;
• E_32 – Reklasyfikacja (zmiana klasyfikacji KŚT w trakcie roku podatkowego/obrotowego):

– 1 – TAK,

– 2 – NIE.

struktura jpk_kr_pd

Jednolity plik kontrolny JPK_KR_PD składa się z węzłów: „Naglowek”, „Podmiot1”, „Kontrahent”, „ZOiS”, „Dziennik”, „Ctrl” i „RPD”.

► Węzeł „Naglowek” składa się z pól: „KodFormularza”, „WariantFormularza”, „CelZlozenia”, „DataWytworzeniaJPK”, „DataOd”, „DataDo”, „RokDataOd”, „RokDataDo”, „RokPdDataOd”, „RokPdDataDo”, „DomyslnyKodWaluty”, „KodUrzedu”. Określają one właściwości jednolitego pliku kontrolnego JPK_KR_PD (m.in. cel złożenia, okres, którego dotyczy).

► Węzeł „Podmiot1” składa się z węzłów: „IdentyfikatorPodmiotu” i „Adres” oraz pól: „Znacznik_EST” i „Znacznik_MSSF”. Zawierają one informacje, które charakteryzują podmiot składający JPK_KR_PD (NIP, REGON, nazwa podmiotu oraz dane adresowe, a także opcjonalne informacje o stosowaniu estońskiego CIT czy Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej).

► Węzeł „Kontrahent” zawiera dane identyfikacyjne poszczególnych kontrahentów, dla każdego z których dostępne są pola: „T_1” (kod kontrahenta, z pomocą którego można jednoznacznie zidentyfikować podmiot w systemie finansowo-księgowym jednostki – pole znakowe, maksymalnie 256 znaków), „T_2” (kod kraju nadania identyfikatora podatkowego kontrahenta – pole opcjonalne) i „T_3” (numer identyfikacji podatkowej kontrahenta – pole opcjonalne).

Uwaga! Numer identyfikacji podatkowej kontrahenta podatnika należy wykazać w węźle „Kontrahent” oraz „Dziennik”, o ile został nadany. Zapis będzie identyfikowany z kontrahentem i powinien umożliwić dokładną jego identyfikację wraz z kodem kraju i nr identyfikacji podatkowej.

► Węzeł „ZOiS” (Zestawienie obrotów i sald) składa się z węzłów oznaczonych od „ZOiS1” do ZOiS8”, które są przeznaczone dla 8 różnych typów podmiotów. Węzły zawierają dane dotyczące prowadzonych przez podmiot kont księgowych. Zapisy na danym koncie księgowym dotyczą zapisów na ostatnim poziomie analitycznym. Szczegółowość rozwinięcia Zestawienia obrotów i sald będzie uzależniona od przyjętego przez dany podmiot zakładowego planu kont.

► Węzeł „Dziennik” służy do chronologicznego ujęcia zdarzeń, jakie nastąpiły w danym okresie sprawozdawczym.

► Węzeł „Ctrl” (Sumy kontrolne) zawiera sumy kontrolne dla tabeli „Dziennik” oraz sekcji „KontoZapis”.

► Węzeł „RPD” (Rozliczenie podatku dochodowego na zasadach ogólnych) zawiera pola:

• K_1 – Przychody zwolnione z opodatkowania (trwałe różnice pomiędzy zyskiem/stratą dla celów rachunkowych a dochodem/stratą dla celów podatkowych) (pole kwotowe);
• K_2 – Przychody niepodlegające opodatkowaniu w roku bieżącym (pole kwotowe);
• K_3 – Przychody podlegające opodatkowaniu w roku bieżącym, ujęte w księgach rachunkowych lat ubiegłych (pole kwotowe);
• K_4 – Koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (trwałe różnice pomiędzy zyskiem/stratą dla celów rachunkowych a dochodem/stratą dla celów podatkowych) (pole kwotowe);
• K_5 – Koszty nieuznawane za koszty uzyskania przychodów w bieżącym roku (pole kwotowe);
• K_6 – Koszty uznawane za koszty uzyskania przychodów w roku bieżącym, ujęte w księgach lat ubiegłych (pole kwotowe);
• K_7 – Przychody podlegające opodatkowaniu nieujmowane w księgach rachunkowych (pole kwotowe);
• K_8 – Koszty uznawane za koszty uzyskania przychodów nieujmowane w księgach rachunkowych (pole kwotowe).

Uwaga! Pliki JPK_KR_PD mogą być generowane za dowolne okresy, weryfikowana będzie jednak ciągłość zapisów. ©℗