Ważne informacje dla klientów biur rachunkowych [ŚCIĄGAWKA]

Ważne informacje dla klientów biur rachunkowych.

NOWOŚCI W PRAWIE

Mniej barier dla przedsiębiorców

Ustawa z 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych (Dz.U. poz. 803) wprowadza zmiany w 16 ustawach. W szczególności warto zwrócić uwagę, że:

• w ustawie z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 775; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 803) ma być nadany walor ostateczności decyzji wydanej w pierwszej instancji, od której uzasadnienia organ odstąpił z powodu uwzględnienia w całości żądania strony. Zmiana ta spowoduje, iż strona – otrzymując decyzję zgodną ze swoim żądaniem – nie będzie musiała czekać na upływ terminu do wniesienia odwołania, aby decyzja ta stała się ostateczną, ani składać w tym celu oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania;
• opłata za zamieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ogłoszenia lub obwieszczenia nie będzie mogła być wyższa niż 20 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2207);
• w ustawie z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 221; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 803) podniesiona zostanie kwota przychodów, do której możliwe jest prowadzenie działalności nieewidencjonowanej. Ustawa od 1 lipca 2023 r. podnosi do wysokości 75 proc. (zamiast 50 proc.) minimalnego wynagrodzenia za pracę próg dochodowy, którego nieprzekroczenie (przy spełnieniu warunku niewykonywania działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy) oznacza brak konieczności składania wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Ustawa z 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych wejdzie w życie 12 maja 2023 r.

Fundacje rodzinne

Dzięki obowiązującej od 22 maja br. ustawie z 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U. poz. 326; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 825) możliwe będzie funkcjonowanie w Polsce fundacji rodzinnych – czyli osób prawnych utworzonych w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Jest to rozwiązanie pozwalające na kontynuację biznesu i ochronę majątku w perspektywie dłuższej niż jedno pokolenie.

Zgodnie z ustawą beneficjentem będzie mogła być:

1) osoba fizyczna,

2) organizacja pozarządowa prowadząca działalność pożytku publicznego

– która zgodnie ze statutem może otrzymać świadczenie od fundacji rodzinnej lub mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.

Beneficjentem będzie mógł być także fundator.

Fundacja rodzinna w przypadku beneficjenta będącego osobą fizyczną będzie mogła w szczególności pokrywać koszty jego utrzymania lub kształcenia, a w przypadku beneficjenta będącego organizacją pozarządową prowadzącą działalność pożytku publicznego – wspierać działalność pożytku publicznego. Przy czym spełnienie świadczenia na rzecz beneficjenta fundacji rodzinnej nie będzie mogło zagrażać wypłacalności fundacji rodzinnej wobec jej wierzycieli niebędących beneficjentami fundacji rodzinnej i każdorazowo będzie uzależnione od bieżącej sytuacji finansowej fundacji rodzinnej. W przypadku wstrzymania spełnienia świadczenia bieg terminu jego spełnienia będzie ulegać zawieszeniu do czasu poprawy sytuacji finansowej fundacji rodzinnej.

Fundatorem fundacji rodzinnej będzie mogła być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która złoży oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie. Fundator będzie musiał wnieść do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 zł. Fundację rodzinną będzie mogło ustanowić także kilku fundatorów.

Jeżeli wynikająca z zatwierdzonego sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy wartość aktywów fundacji rodzinnej będzie niższa niż wartość jej zobowiązań, to zysk za ten rok obrotowy będzie musiał być przeznaczony na pokrycie przyszłych strat fundacji rodzinnej.

Fundacja rodzinna będzie mogła wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 162; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1570) tylko w zakresie:

1) zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;

2) najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;

3) przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;

4) nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;

5) udzielania pożyczek:

a) spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,

b) spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,

c) beneficjentom;

6) obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;

7) produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50 proc. tego produktu;

8) gospodarki leśnej.

Jeżeli fundacja rodzinna będzie prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza ww. dozwolony zakres, to sankcyjny CIT wyniesie 25 proc. podstawy opodatkowania. Będzie to tym bardziej dotkliwe, że fundacje rodzinne co do zasady będą objęte zwolnieniem podmiotowym z CIT. Zwolnienie to nie będzie jednak miało zastosowania do:

• podatku od przychodów z budynków;
• osiąganych przez fundację rodzinną przychodów z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo, zorganizowana część przedsiębiorstwa lub składniki majątku służące prowadzeniu działalności przez beneficjenta, fundatora lub podmiot powiązany z fundacją rodzinną, beneficjentem lub fundatorem.

Z kolei fundacja rodzinna w organizacji straci prawo do zwolnienia, w przypadku gdy nie zostanie zgłoszona do rejestru fundacji rodzinnych w terminie sześciu miesięcy od dnia jej powstania albo postanowienie sądu rejestrowego odmawiające jej zarejestrowania stanie się prawomocne, przy czym utrata prawa do zwolnienia nastąpi od dnia powstania fundacji rodzinnej w organizacji.

Fundacja rodzinna zapłaci natomiast 15-proc. CIT od przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio:

• świadczenia na rzecz beneficjenta,
• mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
• świadczenia w postaci ukrytych zysków.

Świadczeniami w postaci ukrytych zysków są m.in.:

• odsetki, prowizje, wynagrodzenia i inne opłaty od jakiegokolwiek rodzaju pożyczki udzielonej fundacji rodzinnej przez beneficjenta, fundatora lub podmiot powiązany z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną;
• darowizny lub inne nieodpłatne lub częściowo odpłatne świadczenia, inne niż świadczenia, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej, przekazane bezpośrednio lub pośrednio na rzecz beneficjenta, fundatora, podmiotu powiązanego z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną;
• pożyczka udzielona przez fundację rodzinną beneficjentowi w tej części, która podlegała zwrotowi w danym roku podatkowym i nie została zwrócona do dnia upływu terminu złożenia deklaracji za ten rok podatkowy;
• pożyczka udzielona przez fundację rodzinną beneficjentowi na okres co najmniej 10 lat albo na okres krótszy niż 10 lat, jeżeli ostateczny termin obowiązywania umowy wyniósł co najmniej 10 lat.

Z kolei zwolnienie z PIT będzie dotyczyć świadczeń otrzymywanych przez beneficjentów z zerowej grupy podatkowej w rozumieniu ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1043; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180), do której zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Stawka PIT wyniesie natomiast 10 proc., jeżeli taki przychód uzyska osoba będąca w stosunku do fundatora osobą zaliczoną do I lub II grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn, w części odpowiadającej proporcji. Inni beneficjenci będą musieli uiścić od otrzymanej kwoty 15-proc. PIT.

Fundacja rodzinna będzie odpowiadać całym swoim majątkiem solidarnie z fundatorem za zaległości podatkowe fundatora powstałe przed ustanowieniem fundacji rodzinnej, przy czym zakres tej odpowiedzialności będzie ograniczony do wartości majątku wniesionego przez fundatora do fundacji rodzinnej.

OBOWIĄZKI I UPRAWNIENIA

Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne

Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która opłaca składki na własne ubezpieczenia, w 2023 r. po raz pierwszy ma obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dotyczy to przedsiębiorców, którzy w 2022 r. byli opodatkowani na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Rozliczenie roczne należy przekazać do 22 maja 2023 r. w dokumencie za kwiecień 2023 r.:

• w ZUS DRA (blok XII), jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą jednoosobowo,
• w ZUS RCA (blok III.F), jeżeli opłaca on składki za inne osoby (np. pracowników, zleceniobiorców).

Uwaga! Zgodnie z rozporządzeniem ministra rodziny i polityki społecznej z 31 stycznia 2023 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (Dz.U. poz. 258) nowe wzory dokumentów ZUS DRA i ZUS RCA obowiązują od 1 maja 2023 r., czyli począwszy od dokumentów rozliczeniowych składanych za kwiecień.

Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia okaże się, że składka na ubezpieczenie zdrowotne została:

• opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, przedsiębiorcy będzie przysługiwał jej zwrot – chyba że ma zaległości za składki lub nienależnie pobrane świadczenia z ubezpieczenia społecznego,
• opłacona w kwocie niższej niż ustalona – przedsiębiorca musi ją uregulować wraz ze składką za kwiecień 2023 r., czyli do 22 maja 2023 r.

Wniosek o zwrot nadpłaty zostanie utworzony na profilu płatnika na Platformie Ubezpieczeń Społecznych (PUE) ZUS. Przedsiębiorca musi sprawdzić i podpisać wniosek, a następnie wysłać go do ZUS – do 1 czerwca 2023 r. Nadpłatę ZUS przekaże na rachunek bankowy najpóźniej do 1 sierpnia 2023 r.

Pierwsza rata ZFŚS

Pracodawcy, którzy prowadzą zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, muszą pamiętać o odprowadzeniu pierwszej raty odpisu. Przypomnijmy, że generalnie ZFŚS tworzy się z corocznego odpisu podstawowego – z dobrowolnych odpisów dodatkowych oraz ze zwiększeń. Równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń na dany rok kalendarzowy, naliczonych zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie o ZFŚS, pracodawca przekazuje na rachunek bankowy funduszu do 30 września tego roku, z tym że w terminie do 31 maja tego roku przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości odpisów podstawowych. Obowiązek ten wynika z art. 6 ust. 2 ustawy o ZFŚS. Dlatego do końca miesiąca trzeba właściwie ustalić wysokość pierwszej raty i odprowadzić ją na rachunek ZFŚS. W 2023 r. maksymalnego odpisu na ZFŚS należy dokonać od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w drugim półroczu 2019 r., tj. od 4434,58 zł. Dlatego np. na jednego pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach (37,5 proc.) wysokość odpisu będzie wynosiła 1662,97 zł.