Senat zdecydował w piątek w nocy o ostatecznym odrzuceniu noweli ustawy o działach administracji. To było drugie głosowanie nad tą ustawą. Wcześniej zdecydował skierować ustawę do ponownego rozparzenia przez komisję samorządu terytorialnego.
To było "drugie" podejście senatorów do noweli ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw w ciągu kilku godzin.
Za pierwszym razem (w pierwszym czwartkowym bloku głosowań) senatorowie poparli ponad 20 poprawek do nowelizacji. Kilka poprawek zgłosili też politycy Koalicji Obywatelskiej, ale były one odrzucane - przy głosach wstrzymujących się senatorów KO. Odrzucona została również poprawka skreślająca z noweli przepis o tym, że opiekę nad Polonią i Polakami za granicą sprawują Senat i Prezes Rady Ministrów. Ten artykuł wzbudził najwięcej dyskusji podczas prac nad ustawą w Senacie. Opozycja wskazywała, że zaproponowane przez Sejm rozwiązanie będzie skutkować zmniejszeniem środków, którymi dysponować ma Senat na potrzeby realizacji opieki nad Polonią. Zgodnie z dotychczasowymi przepisami, obecnie tylko Senat sprawuje taką opiekę.
W ostatecznym głosowaniu nad tym, czy podjąć uchwałę ws. noweli ustawy o działach wraz z poprawkami, 52 senatorów zagłosowało przeciw. Za podjęciem uchwały było 45 senatorów, żaden nie wstrzymał się od głosu.
Ta sytuacja wywołała konsternację wśród senatorów. Ostatecznie marszałek przywołał przepisy regulaminu Senatu, które mówią, iż w przypadku niepodjęcia uchwały, Senat może ponownie skierować ustawę do komisji. Większość senatorów zdecydowała, by skierować nowelę ponownie do senackiej komisji samorządu terytorialnego.
Senator PiS Wojciech Skurkiewicz zwrócił jednak uwagę, że taka sytuacja może doprowadzić do tego, że Izba Wyższa nie zdąży w konstytucyjnym terminie rozpatrzyć ustawę, co spowoduje, że trafi ona bezpośrednio na biurko prezydenta. Termin rozpatrzenia ustawy o działach przez Senat upływał 23 lutego br., a następne posiedzenie wyższej izby parlamentu zaplanowano na 25 lutego.
Po zarządzonej przerwie i posiedzeniu komisji samorządu terytorialnego, senator sprawozdawca Zygmunt Frankiewicz (KO) poinformował senatorów, że komisja poparła wniosek o odrzucenie ustawy. Polityk przyznał, że ustawa wymaga zmian, ale na ostateczną decyzję komisji wypłynął artykuł noweli, mówiący właśnie o włączeniu do opieki nad Polonią oprócz Senatu, Prezesa Rady Ministrów.
Na posiedzeniu plenarnym Izby senator Marek Komorowski (PiS) złożył ponownie poprawki, te same, które w pierwszej turze głosowań poparła większość senatorów. Wniosek o odrzucenie ustawy złożył z kolei wicemarszałek Bogdan Borusewicz (KO).
W takiej sytuacji marszałek Senatu po raz drugi odesłał ustawę do komisji samorządu terytorialnego. Minister w Kancelarii Premiera Paweł Szrot apelował do senatorów, by ci nie odrzucali ustawy, bo jak argumentował, arytmetyka Sejmowa pozwoli odrzucić taki wniosek. Przekonywał, by poparli oni poprawki do ustawy. Miały one charakter głównie doprecyzowujący, porządkujący i legislacyjny. Szrot dodał, że jeżeli opozycji nie podoba się artykuł włączający premiera w opiekę nad Polonią, to może zgłosić w tej sprawie odpowiednią poprawkę, co byłoby zrozumiałe - jak ocenił - z logiką polityczną.
Podczas drugiego posiedzenia komisji, to wniosek Borusewicza zdobył większość i to on ostatecznie zdobył większość podczas plenarnego głosowania w Izbie. Wniosek o odrzucenie ustawy poparło 51 senatorów, 41 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Teraz ustawa trafi pod obrady Sejmu, który zdecyduje, czy poprzeć, czy odrzucić decyzję Senatu.
Głównym założeniem noweli ustawy o działach jest m.in. utworzenie nowych działów - aktywa państwowe i klimat - oraz nowy podział kompetencji między ministrów.
Nowela, której projekt wniosła do Sejmu grupa posłów PiS przewiduje, że minister aktywów państwowych ma mieć kompetencje inicjowania polityki państwa w zakresie wykorzystania mienia państwowego. "Koncentracja kompetencji w zakresie gospodarowania mieniem państwowym, wykonywania praw majątkowych i osobistych przysługujących Skarbowi Państwa, jak również ochrony interesów Skarbu Państwa pozwoli na zwiększenie spójności działań podejmowanych w tych obszarach" - napisano w uzasadnieniu.
Ustawa daje ministrowi aktywów państwowych kompetencje inicjowania polityki państwa w zakresie wykorzystania mienia państwowego, będzie miał też możliwość zgłoszenia sprzeciwu do decyzji o likwidacji przedsiębiorstwa państwowego.
Natomiast dział klimat zostaje wyodrębniony z działu środowisko w odpowiedzi - jak stwierdza uzasadnienie - na wzrastające znaczenie problemów klimatycznych w polityce międzynarodowej, unijnej i krajowej.
Do spraw klimatu i zrównoważonego rozwoju zaliczono m.in.: wdrażanie polityki klimatycznej UE, ochronę i kształtowanie środowiska oraz racjonalne wykorzystywanie jego zasobów, kontrolę przestrzegania wymagań ochrony środowiska i badania stanu środowiska, system zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji oraz handel uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, gospodarkę odpadami, a także efektywność energetyczną oraz rozwój i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.