Prezydent Rosji Władimir Putin podpisał w poniedziałek ustawę o obowiązkowym instalowaniu na urządzeniach elektronicznych - np. smartfonach, komputerach i telewizorach z funkcją Smart TV - krajowego oprogramowania. Prawo wejdzie w życie 1 lipca 2020 roku.

Ustawę, która w listopadzie została przyjęta przez parlament, krytykowali przedstawiciele biznesu, którzy ostatnio zwrócili się do Putina, by jej nie podpisywał. Z kolei inicjatorzy przepisów przekonują, że chodzi o zapewnienie konsumentowi prawa wyboru, a o tym, z jakiego oprogramowania korzystać, będzie w ostateczności decydował on sam. Tak również wyjaśnia sens tej inicjatywy Federalna Służba Antymonopolowa (FAS).

Ustawa sformułowana jest ogólnie i nakazuje instalowanie rosyjskiego oprogramowania na gadżetach elektronicznych sprzedawanych w Rosji, a listę konkretnych urządzeń i programów, jakie mają być na nich instalowane ma określić rząd. Rozporządzenia do ustawy mają powstać w ciągu najbliższych miesięcy.

O tym, że nowe prawo obejmie smartfony, komputery i telewizory ze Smart TV mówili mediom autorzy projektu - parlamentarzyści wszystkich partii zasiadających w niższej izbie, Dumie Państwowej.

Wśród obowiązkowych rosyjskich aplikacji na smartfonach może znaleźć się np. wyszukiwarka Yandex, która będzie instalowana obok Google'a czy Chrome'a, komunikator TamTam, który uzupełni np. WhatsApp, czy serwis płatniczy Mir Pay, który będzie konkurował z Apple Pay czy Samsung Pay.

Latem eksperci z Instytutu Rozwoju Internetu (IRI) ogłosili listę rosyjskich odpowiedników aplikacji zachodnich koncernów; znalazły się na niej np. analogiczny do YouTube serwis Rutube i rosyjskie odpowiedniki "chmur" typu iCloud czy One Drive: YandexDisc i Obłako Mail.ru. Yandex oferuje również serwisy muzyczne podobne do iTunes, a pakiety biurowe analogiczne do Microsoft Office zawiera aplikacja rosyjska o nazwie MojOfis.

Przeciwko nowym przepisom wypowiedzieli się sprzedawcy sprzętu elektronicznego i handlowcy. Wskazywali m.in., że nie jest jasne, kto będzie miał obowiązek instalowania oprogramowania: producent sprzętu, sprzedawca czy może każdy z nich. Biznes uważa, że parlamentarzyści nie skonsultowali ustawy z przedsiębiorcami i ekspertami.

Natomiast FAS zapewnia, że firmy rosyjskie - grupa Mail.ru, Kaspersky Lab i operatorzy telefonii komórkowej (MTS, Megafon) - pozytywnie oceniają pomysł instalowania krajowego softu.

W listopadzie z prośbą do Putina, by nie podpisywał ustawy zwróciło się Stowarzyszenie Firm Handlowych i Producentów Sprzętu Komputerowego i AGD (Stowarzyszenie RATEK). Do tej organizacji należą w Rosji m.in. Google, Apple i Samsung.

Z Moskwy Anna Wróbel (PAP)