Odwołanie prezesów sądów krakowskich jest kolejnym przykładem działania, które stanowi zaprzeczenie standardów demokratycznego państwa prawa - podkreślono w stanowisku Zarządu Stowarzyszenia Sędziów Themis przekazanym we wtorek PAP.

Jak podkreślono, "odwołanie to nastąpiło bez podania przyczyn", a jedynym uzasadnieniem jest medialne oświadczenie zamieszczone na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.

"Uzasadnienie to przedstawia krakowskie sądy w nieprawdziwym i krzywdzącym świetle, a wskazane w nim dane statystyczne są nieścisłe i nie dają powodów do tak głębokich zmian. Samo odwołanie zostało dokonane jednocześnie z akcją organów ścigania, w postaci zatrzymania niektórych dyrektorów sądów, co ma niedwuznacznie sugerować opinii publicznej związek między działaniami tych osób" - czytamy w stanowisku Stowarzyszenia.

Jak oceniono, "taki sposób postępowania jest niemoralny i godny napiętnowania". "Należy pamiętać, że decyzja o odwołaniu prezesów sądów dotyczy osób będących czynnymi członkami Stowarzyszenia Sędziowskiego Themis, które otwarcie krytykowało niekonstytucyjność działań Ministra Sprawiedliwości" - zauważa Stowarzyszenie.

W stanowisku przypomniano, że przed Sądem Okręgowym w Krakowie toczą się głośne sprawy medialne "i w ten sposób konsekwentnie próbuje się wywierać na sędziów nacisk, poprzez dymisję prezesów, zagrożenia postępowaniami dyscyplinarnymi czy karnymi za wydawanie niezależnych orzeczeń sądowych". "W naszej ocenie ma to na celu wywołanie tzw. +efektu mrożącego+” - podkreślono.

Według Stowarzyszenia "decyzja o odwołaniu prezesów sądów zagraża także prawidłowemu działaniu Sądu Okręgowego w Krakowie, gdyż wobec odwołania Prezesa i dwóch wiceprezesów, pozostawia go praktycznie bez kierownictwa".

"W związku z powyższym wskazujemy na konieczność zdecydowanego przeciwstawienia się takim działaniom, jako zgubnym dla przyszłości sądów i całego Państwa" -czytamy w stanowisku Zarządu Stowarzyszenia Sędziów Themis.

W poniedziałek resort sprawiedliwości poinformował o odwołaniu trzech prezesów sądów z Krakowa, w tym - sądu okręgowego. Odwołano też siedmiu zatrzymanych w poniedziałek dyrektorów sądów z okręgu krakowskiego. Decyzje mają związek m.in. z poniedziałkowymi zatrzymaniami przez CBA w śledztwie dotyczącym podejrzenia korupcji w sądach.

Minister Sprawiedliwości podjął decyzję o natychmiastowym odwołaniu dyrektorów: Sądu Okręgowego w Krakowie, Sądu Rejonowego w Wadowicach, Sądu Rejonowego w Oświęcimiu, Sądu Okręgowego w Tarnowie, Sądu Okręgowego w Nowym Sączu, Sądu Rejonowego w Chrzanowie oraz Sądu Rejonowego w Olkuszu.

Minister odwołał też ze stanowiska prezesa Sądu Okręgowego w Krakowie sędzię Beatę Morawiec. W ocenie MS, jako ówczesny zwierzchnik służbowy dyrektora, nie sprawowała ona odpowiedniego nadzoru nad działalnością administracyjną SO. "Decyzja, powodowana troską o dochowanie najwyższych standardów w tym sądzie, wynika także z niskiej efektywności Sądu Okręgowego w Krakowie i podległych mu sądów rejonowych" - podało MS.

Według komunikatu, analiza ewidencji spraw i podstawowych wskaźników wykazała, że w rankingu 45 sądów okręgowych w Polsce krakowski sąd zajął 40. miejsce. "Szczególnie niepokojąca jest przewlekłość spraw karnych, które w Sądzie Okręgowym w Krakowie czekają na rozpoznanie średnio ponad 2,5 roku, co daje temu sądowi 42. miejsce wśród sądów okręgowych" - podano. W związku z tym istnieje obawa przedawnienia części postępowań m.in. dotyczących dużych afer gospodarczych - podkreśliło MS.

Jak podał resort, niską efektywność w przypadku spraw cywilnych wykazuje ponadto Sąd Rejonowy dla Krakowa Nowej Huty. "W związku z tym Minister Sprawiedliwości podjął również decyzję o odwołaniu prezesów obu krakowskich sądów rejonowych" - poinformowano. Na stanowisko prezesa SR dla Krakowa Podgórza powołano sędzię Irenę Bochniak, a SR dla Krakowa Nowej Huty – sędziego Bartłomieja Migdę. Obowiązki prezesa SO w Krakowie, zgodnie z ustawą o ustroju sądów powszechnych, przejął wiceprezes Mieczysław Potejko.

Odwołanie prezesów sądów z okręgu krakowskiego zapowiedział w poniedziałek rano minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro w związku z zatrzymaniami przez CBA m.in. dyrektora krakowskiego sądu okręgowego. CBA zatrzymało 10 kolejnych osób w śledztwie dotyczącym podejrzenia korupcji w Sądzie Apelacyjnym w Krakowie.

12 sierpnia w życie weszła nowelizacja Prawa o ustroju sądów powszechnych, która m.in. zwiększyła uprawnienia ministra sprawiedliwości przy powoływaniu i odwoływaniu prezesów sądów. Nowelizacja odstąpiła od modelu powoływania prezesów sądów apelacyjnych i okręgowych przez ministra sprawiedliwości po uzyskaniu opinii zgromadzeń ogólnych sądów. Przepis przejściowy ustawy przewiduje, że prezesi i wiceprezesi sądów "mogą zostać odwołani przez ministra sprawiedliwości, w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy" - bez zachowania wymogów w niej określonych. (PAP)