W Sejmie rozpoczęło się pierwsze czytanie projektów ustaw wprowadzających reformę edukacji, w tym zmieniających strukturę szkół w Polsce, m.in. likwidujących gimnazja. Chodzi o dwa projekty ustaw: Prawo Oświatowe i Przepisy wprowadzające Prawo Oświatowe.

Zgodnie z nimi w miejsce obecnie istniejących szkół mają być: 8-letnia szkoła podstawowa, 4-letnie liceum i 5-letnie technikum oraz dwustopniowe szkoły branżowe; gimnazja mają zostać zlikwidowane.

Zmiany miałyby rozpocząć się od roku szkolnego 2017/2018. Wówczas uczniowie kończący w roku szkolnym 2016/2017 klasę VI szkoły podstawowej staną się uczniami VII klasy szkoły podstawowej. Rozpocznie się tym samym stopniowe wygaszanie gimnazjów - nie będzie prowadzona rekrutacja do nich.

W roku szkolnym 2018/2019 ostatni rocznik dzieci klas III ukończy gimnazjum; z dniem 1 września 2019 r. w ustroju szkolnym przestaną istnieć gimnazja.

Nauczyciele zatrudnieni w obecnie funkcjonujących szkołach z urzędu staną się nauczycielami szkół utworzonych w ramach nowego systemu.

Wprowadzono wiele możliwości przekształcania szkół. I tak, zespół szkół, w skład którego wchodzi dotychczasowa 6-letnia szkoła podstawowa i dotychczasowe gimnazjum, stanie się z mocy prawa 8-letnią szkołą podstawową, a nauczyciele z tego gimnazjum staną się nauczycielami szkoły podstawowej. Podobnie będzie z zespołami szkół, w skład których wchodzi liceum ogólnokształcące lub technikum i gimnazjum. Pozostałe gimnazja mogą zostać przekształcone w szkołę podstawową, w liceum, technikum, szkołę branżową lub mogą zostać włączone do któregoś z nowo powstałych typów szkół.

Decyzja co do formy i czasu przekształcenia gimnazjum albo jego włączenia do innej szkoły należeć będzie do kompetencji samorządu prowadzącego gimnazjum, osoby prawnej lub osoby fizycznej prowadzącej dotychczasowe publiczne lub niepubliczne gimnazjum.

Przekształcanie szkół spowoduje konieczność zmiany obwodów dotychczasowych szkół i dostosowanie ich do nowego ustroju szkolnego. Ostateczne uchwały w tej sprawie samorządy będą musiały podjąć do 31 marca 2017 r. Poprzedzić je mają uchwały intencyjne; te będą opiniowane przez kuratora (będzie miał on na to 21 dni). Podjęcie uchwały ostatecznej będzie wymagało uzyskania pozytywnej opinii.

Wprowadzenie branżowej szkoły I stopnia, w miejsce zasadniczej szkoły zawodowej, planowane jest od 1 września 2017 r. Wprowadzenie branżowej szkoły II stopnia dla absolwentów branżowej szkoły I stopnia rozpocznie się od roku szkolnego 2020/2021.

Zmiany w liceach ogólnokształcących i technikach zapoczątkowane mają być od roku szkolnego 2019/2020, a zakończyć się w roku szkolnym 2023/2024.

W roku szkolnym 2019/2020 w klasach I liceów ogólnokształcących, techników i branżowych szkół I stopnia edukację rozpoczną dzieci kończące klasę III gimnazjum i dzieci kończące klasę VIII szkoły podstawowej. Uczniowie kończący gimnazjum będą kształcili się w 3-letnich liceach ogólnokształcących i 4-letnich technikach, natomiast dzieci kończące VIII klasę szkoły podstawowej rozpoczną naukę w 4-letnim liceum lub 5-letnim technikum. Uczniowie będą mogli także kontynuować naukę w I klasie branżowej szkoły I stopnia.

Dla tych dwóch roczników będzie osobno przeprowadzana rekrutacja, w oparciu o wyniki egzaminu gimnazjalnego lub egzaminu ósmoklasisty w zależności od ukończonego przez nich typu szkoły.

Na zakończenie 8-letniej szkoły podstawowej uczniowie będą bowiem pisać egzamin ósmoklasisty. Ma on obejmować trzy przedmioty obowiązkowe dla wszystkich uczniów: polski, matematykę i język obcy oraz egzamin z jeszcze jednego przedmiotu do wyboru spośród: biologii, chemii, fizyki, geografii i historii. Wynik z egzaminu będzie miał wpływ na przyjęcie do szkoły ponadpodstawowej.

W okresie przejściowym, czyli latach szkolnych 2018/2019, 2019/2020 i 2020/2021 egzamin będzie obejmował tylko przedmioty obowiązkowe; egzamin z przedmiotu dodatkowego po raz pierwszy przeprowadzony zostanie w roku szkolnym 2021/2022.

Wprowadzeniu nowej struktury szkół towarzyszyć będzie wprowadzenie nowej podstawy programowej (opisującej, co uczeń powinien umieć, kończąc dany etap edukacji). Jako pierwsi zgodnie z nią uczyć się będą uczniowie klas I, IV i VII szkoły podstawowej oraz I klasy szkoły branżowej. To od tych klas rozpocznie się jesienią 2017 r. zmiana w nauczaniu. Nowa podstawa będzie wprowadzana stopniowo, tak by docelowo objąć wszystkie roczniki. Minister Anna Zalewska zapowiedziała, że przedstawi ją 31 listopada.

Uczniowie nadal będą mieli prawo do bezpłatnych podręczników będących własnością szkoły, użyczanych im na czas nauki w danej klasie; w okresie przejściowym prawo takie będą mieli uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów, później tylko szkół podstawowych.

Projekty zawierają również zapisy nieodnoszące się do nowej struktury szkolnictwa, m.in. wprowadza też zmiany w maturach. Wprowadzony zostanie próg zdawalności na poziomie 30 proc. możliwych do uzyskania punktów na egzaminie z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym. Obecnie maturzyści mają obowiązek przystąpić do co najmniej jednego egzaminu z przedmiotu dodatkowego (maksymalnie do sześciu takich egzaminów), ale nie ma progu zaliczeniowego.

Wprowadzona ma być także możliwość tworzenia oddziałów przygotowawczych dla uczniów, którzy przybywają z zagranicy, zarówno dla obywateli polskich, jak i cudzoziemców. Chodzi o pomoc dzieciom z rodzin migranckich, które mają problemy w komunikacji związane z nieznajomością lub słabą znajomością języka polskiego lub trudności adaptacyjne związane z wcześniejszym kształceniem za granicą. (PAP)