„Krajobraz z sylwetką wiatraka” Aleksandra Świeszewskiego, jednego z najważniejszych przedstawicieli polskich „monachijczyków”, ale mało znanego w kraju, to najnowszy nabytek Muzeum Okręgowego w Rzeszowie. Zakup dzieła dofinansowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Płótno, które uzupełni kolekcję Galerii Malarstwa Polskiego Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, od Nocy Muzeów będzie prezentowane publiczności.

Obraz „Krajobraz z sylwetką wiatraka” powstał w 1888 roku. Przedstawia wiejski, idylliczny krajobraz w słoneczny, pogodny dzień. Jak zauważyła w czwartek na konferencji prasowej kustosz muzeum Maria Stopyra dzieło to prezentuje pełnię talentu malarza.

Jak podkreśliła, Świeszewski bardzo szczegółowo namalował, „oddał” każdy, najmniejszy nawet, detal, fragment natury. Na pierwszym planie widać np. warzywnik, a w nim kapusty z dużymi liśćmi, zająca wśród liści buraków. Dalej widoczne są drugoplanowe sylwetki dwóch kobiet, chałupy nakryte strzechami, słoneczniki i niewielki staw z kładką. Na najdalszym planie, z lewej strony kompozycji, widoczny jest tytułowy wiatrak ze skrzydłami.

„Olej został stworzony w wyniku zachwytu artysty pejzażem i ukazuje wieloplanową rzeczywistość ze sztafażem. Statyczne dzieło zachwyca gamą zieleni, a także błękitów, które kontrastują z brązami i zieleniami. Kolory na płótnie są +położone+ po mistrzowsku i pokazują skalę talentu Aleksandra Świeszewskiego” – mówiła Stopyra.

Dyrektor muzeum Bogdan Kaczmar dodał, że jest to obraz bardzo realistyczny, który spodoba się każdemu oglądającemu.

„Nie mamy wątpliwości, że obraz będzie się podobał. Nie jest to bowiem dzieło, którego piękno może dostrzec tylko widz z wyrobionym spojrzeniem. Zależało nam bardzo na tego typu dziele” – zaznaczył Kaczmar.

„Krajobraz z sylwetką wiatraka” to obraz olejny na płótnie. Ma kształt wydłużonego poziomo prostokąta, którego boki wraz z ramą wynoszą 73,5 cm oraz prawie 119 cm. Płótno jest sygnowane przez autora i datowane w dolnym prawym rogu. Obraz otacza stylowa rama z końca XIX stulecia; nie jest to jednak pierwotna rama – dodała Stopyra.

Obraz Świeszewskiego został kupiony za pośrednictwem Sopockiego Domu Aukcyjnego – Salonu Sztuki Dawnej w Krakowie. Koszt płótna to 137 tys. zł, z czego 72 tys. zł pochodziło ze środków resortu Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a 65 tys. zł ze środków Urzędu Marszałkowskiego w Rzeszowie.

Jest to pierwszy obraz tego malarza w zbiorach rzeszowskiego muzeum. Płótno uzupełni wiodącą kolekcję Galerii Malarstwa Polskiego Muzeum Okręgowego w Rzeszowie. W galerii tej prezentowanych jest ponad 100 obrazów olejnych od XVIII wieku do 1939 roku; niektóre pokazane są po raz pierwszy w swej historii.

Znajdują się tam dzieła sławnych polskich malarzy, m.in.: Jana Nepomucena Głowackiego, Henryka Siemiradzkiego, Maksymiliana i Aleksandra Gierymskich, Józefa Chełmońskiego, Józefa Brandta, Wojciecha Kossaka, Józefa Mehoffera, Jacka Malczewskiego, Leona Wyczółkowskiego, Teodora Axentowicza, Olgi Boznańskiej, Jana Cybisa, Tytusa Czyżewskiego.

W minionym roku do kolekcji dołączono „Rzekę w Giverny” Józefa Pankiewicza oraz „Spotkanie” Włodzimierza Tetmajera.

Aleksander Świeszewski (1839 - 1895) był jednym z najważniejszych przedstawicieli polskich „monachijczyków”, czyli polskich artystów, działających w środowisku monachijskim. Artysta uczył się w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierunkiem Chrystiana Breslauera, później naukę kontynuował w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium.

Artysta brał udział w powstaniu styczniowym, a po jego upadku zamieszkał na stałe w Niemczech. Utrzymywał jednak stały kontakt z ojczyzną; wystawiał m.in. swoje dzieła w warszawskiej „Zachęcie”, a także krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Dużo podróżował, przede wszystkim po Włoszech, ale też Francji i Szwajcarii; przyjeżdżał też do Polski.

Malował przede wszystkim krajobrazy nadmorskie, wiejskie, malownicze pejzaże włoskie (ogrody i ruiny), a także widoki Alp. Jego obrazy często są małego formatu, choć nie brakuje wśród nich dużych płócien. Do najbardziej znanych jego dzieł należą: „Wieś Masłowice”, „Pejzaż alpejski”, „Pejzaż z wysoką sosną”, „Krajobraz z łodziami o zachodzie”, „Droga do wsi”, „Jezioro w Alpach”, „Krajobraz z sylwetką wiatraka”, „Wieczór nad Jeziorem Gosausee”, „Largo Di Aurozono”.

W 1896 r. odbyła się w stolicy Bawarii wystawa pośmiertna Aleksandra Świeszewskiego.

Płótna Świeszewskiego znajdują się w największych polskich muzeach i zbiorach prywatnych w kraju, a także zagranicą i są eksponowane na wystawach stałych oraz czasowych. (PAP)