Gdy Rosja skupia się na wojnie, Pekin stara się przejąć wpływy w pięciu byłych republikach radzieckich.
W przededniu spotkania przywódców G7 w Japonii Pekin zainaugurował pierwszy w historii szczyt Azji Środkowej. Wzięli w nim udział przywódcy Kazachstanu, Kirgistanu, Tadżykistanu, Turkmenistanu i Uzbekistanu. Spotkanie w czwartek i piątek objęło zarówno rozmowy dwustronne polityków z prezydentem Chin Xi Jinpingiem, jak i dyskusje panelowe w pełnym gronie. Część z tych państw może zostać objęta unijnymi sankcjami – UE bowiem jest w trakcie debaty nad tym, czy należy karać państwa czy bezpośrednio firmy, które pomagają Rosji obchodzić sankcje nałożone w wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę.
W przeciwieństwie do szczytu G7, który miał charakter dyskusji i poszukiwania kompromisowych deklaracji, spotkanie zorganizowane w Chinach było festiwalem obietnic ze strony Xi. Chiński przywódca przedstawił plan rozwoju Azji Środkowej. Obejmuje on zarówno inwestycje infrastrukturalne, jak i intensyfikację relacji handlowych między Państwem Środka a krajami regionu. Jak zwraca uwagę Agencja Reutera, dwudniowy szczyt był symbolicznym przejęciem przez Chiny przywódczej roli na obszarze, który uchodził dotąd za rosyjską strefę wpływów.
– Będziemy wspólnie wspierać nowy paradygmat uzupełniającej się i korzystnej dla wszystkich współpracy na wysokim szczeblu – zapewniał Xi podczas piątkowej konferencji prasowej.
Zapowiedział, że Chiny dokonają przeglądu dwustronnych umów inwestycyjnych i zwiększą eksport do państw Azji Środkowej. Pekin zamierza też „zachęcić finansowo” firmy z regionu do tworzenia większej liczby miejsc pracy czy budowy magazynów. Łącznie Państwo Środka zamierza przeznaczyć ok. 3,8 mld dol. wsparcia na rzecz Azji Środkowej.
Co może zaoferować Chinom pięć byłych republik radzieckich? Przede wszystkim alternatywne trasy transportu paliwa czy żywności w przypadku zakłóceń na dotychczasowych szlakach wiodących przez Rosję. Chiński przywódca wprost wskazał na konieczność zintensyfikowania handlu ropą i gazem między Chinami a państwami regionu, rozwijania współpracy energetycznej, również przez wykorzystanie energii jądrowej.
Kluczowe – zgodnie z wnioskami szczytu – ma być wykorzystanie korytarza transportowego przez Morze Kaspijskie. Azja Środkowa już dziś odgrywa istotną rolę w chińskiej dywersyfikacji dostaw żywności i zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. W ubiegłym roku wymiana handlowa między Chinami a krajami regionu osiągnęła rekordowe 70 mld dol., z czego 31 mld dol. przypadło na Kazachstan. ©℗
