Niektóre grupy wyborców mogą zagłosować przez pełnomocnika, czyli upoważnić inną osobę, aby zagłosowała w ich imieniu. Jak w nadchodzących wyborach mogą zagłosować ci, którzy mają problem z poruszaniem się, mówieniem czy pisaniem? Te kwestie dla serwisu GazetaPrawna.pl wyjaśnia kierownik referatu działalności gospodarczej, ewidencji i dowodów osobistych Urzędu Miasta Sieradza Przemysław Mazur.

Kto może złożyć wniosek o pełnomocnika? Nie tylko osoby z niepełnosprawnością

Uprawnienia do głosowania za pomocą pełnomocnika posiadają osoby, które:

  • będą głosować w Polsce oraz:
  • są pełnoletnie i posiadają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności

lub

  • skończyły 60 lat (najpóźniej w dniu wyborów).

Pełnomocnictwa udziela wyborca, który ma trudności z poruszaniem się, ale może pisać. Jak to wygląda w praktyce?

Przykład

Babcia Karoliny, pani Aniela, ma 92 lata. Chce zagłosować podczas wyborów prezydenckich, może się podpisać, jednak ma problemy z poruszaniem się. W związku z tym chciałaby głosować z domu. Kobiety ustaliły, że wnuczka będzie pełnomocniczką babci.

Jakich formalności należy dopełnić w tej sytuacji? W jaki sposób Karolina może złożyć wniosek? O czym należy pamiętać? Czy może zrobić to przez internet? Czy jeśli wnuczka podczas wyborów planuje pobyt w innej części Polski, może być pełnomocnikiem babci?

Najważniejsze, aby wniosek o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania został złożony do właściwego urzędu gminy do 9 maja. Wniosek o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania należy złożyć na urzędowym formularzu w postaci papierowej, opatrując go własnoręcznym podpisem lub drogą elektroniczną przez profil zaufany.

Jeżeli określony wyborca nie posiada profilu zaufanego, wniosek podpisany przez wyborcę wraz ze zgodą pełnomocnika na przyjęcie pełnomocnictwa należy dostarczyć na piśmie do właściwego urzędu gminy.

W związku z powyższym, jeśli pani Aniela ma założony profil zaufany, oczywiście można złożyć wniosek o pełnomocnika przez internet. W przeciwnym razie – jeśli wyborca nie ma konta na profilu zaufanym – należy postąpić według następujących kroków:

1. Wyborca lub pełnomocnik zgłasza się do urzędu gminy właściwego dla swojego adresu zameldowania na pobyt stały lub adresu zamieszkania i składa wniosek w formie papierowej na urzędowym formularzu podpisany przez wyborcę wraz ze zgodą pełnomocnika na przyjęcie pełnomocnictwa.

2. Następnie pracownik urzędu ustala z wyborcą lub pełnomocnikiem termin przyjazdu do wyborcy, aby dostarczyć mu akt pełnomocnictwa – w sytuacji, gdy wyborca np. jest osobą starszą i ma trudności z poruszaniem się.

3. Co ważne, zarówno babcia, jak i wnuczka muszą być obecne przy wydaniu tego pełnomocnictwa, aby pokwitować odbiór ww. dokumentów.

Ważne

Pełnomocnik musi pamiętać, że głos może oddać tylko i wyłącznie w miejscu, gdzie wyborca jest ujęty w obwodzie głosowania właściwym dla swojego adresu zameldowania na pobyt stały lub adres zamieszkania. Nie może oddać głosu za wyborcę w innym miejscu głosowania.

Pani Aniela udzieliła pełnomocnictwa wnuczce Karolinie. W tej sytuacji wnuczka może oddać głos jedynie w obwodzie głosowania właściwym dla miejsca stałego adresu zameldowania lub zamieszkania swojej babci.

Głosuje wyborca, który ma problem z poruszaniem się i pisaniem, ale może mówić. Jak może udzielić pełnomocnictwa?

Przykład

Dziadek Karola, pan Jan, posiada znaczny stopień orzeczenia o niepełnosprawności. Porusza się z trudnością, a także nie ma możliwości złożenia podpisu. Bez problemu może się jednak porozumiewać i chciałby zagłosować w wyborach prezydenckich 18 maja. Postanowił udzielić pełnomocnictwa swojemu wnukowi Karolowi. W jaki sposób można umożliwić oddanie głosu panu Janowi?

W takiej sytuacji Karol powinien złożyć wniosek, w którym oświadczy, że wyborca – czyli dziadek Karola, Jan – nie ma możliwości osobistego podpisu, więc wnuczek - pełnomocnik składa za wyborcę podpis na wniosku. Wówczas pracownik urzędu przyjeżdża i potwierdza od Jana-wyborcy w sposób niebudzący wątpliwości, czyli np. słownie, że mężczyzna udzielił pełnomocnictwa. Następnie urzędnik wydaje pełnomocnictwo, uprzednio składając podpis na akcie pełnomocnictwa za wyborcę. W ten sposób potwierdza wolę jego udzielenia.

Jak podkreśla kierownik referatu Przemysław Mazur, jeżeli jest wniosek ze strony wyborcy, który nie może osobiście stawić się w urzędzie, możliwy jest przyjazd urzędnika do miejsca zamieszkania wyborcy, aby potwierdzić wolę udzielenia pełnomocnictwa, a następnie wydać uprawnionej osobie akt pełnomocnictwa.

Pełnomocnik nie może oddać głosu na terenie całego kraju. Jest zobowiązany do tego, że musi stawić się w miejscu, do którego na stałe jest przypisany do danego obwodu wyborca (czyli osoba, która udzieliła mu pełnomocnictwa).

Wybory prezydenckie 2025. Jak złożyć wniosek o pełnomocnika przez internet?

W przypadku gdy posiadamy Profil zaufany, możemy złożyć wniosek przez internet. W tym celu trzeba wejść na stronę gov.pl. Link jest dostępny TUTAJ > >

Aby złożyć wniosek przez internet, w pierwszej kolejności należy kliknąć: złóż wniosek, następnie zalogować się swoim profilem zaufanym oraz podać adres, pod którym będziemy przebywać w dniu wyborów. Kolejny krok to dołączenie skanów dokumentów (patrz informacje niżej). Na końcu sprawdzamy wniosek i składamy podpis elektroniczny. Potwierdzenie otrzymamy na skrzynkę ePUAP.

Do złożenia wniosku potrzebne będą:

  • dane logowania do profilu zaufanego
  • skan lub zdjęcie zgody wyrażonej przez osobę, która będzie pełnomocnikiem (wzór zgody znajduje się TUTAJ > > )
  • w przypadku gdy wniosek dotyczy osoby z niepełnosprawnością potrzebny będzie skan lub zdjęcie aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności

Pełnomocnik oprócz dokumentu tożsamości na wybory musi zabrać ze sobą również akt pełnomocnictwa (aby oddać głos za osobę, która udzieliła mu pełnomocnictwa).

Jeśli wyborca nie udzielał pełnomocnictwa na pierwszą turę, może to zrobić tylko i wyłącznie na drugą turę wyborów, której termin wyznaczono na 1 czerwca. Wniosek o ustanowienie pełnomocnika na ponowne głosowanie na drugą turę będzie można złożyć od 19 do 23 maja.