Jeszcze zanim pojawiły się pierwsze reakcje ministrów i posłów, było jasne, że ten pakiet decyzji nie przejdzie bez echa. Z jednej strony prezydent Karol Nawrocki podpisał ustawy ważne dla nauczycieli, przedsiębiorców i inwestorów. Z drugiej – po raz kolejny sięgnął po weto wobec projektów przygotowanych przez rząd.
Jakie ustawy zawetował Karol Nawrocki 18 grudnia? Pełna lista i skutki decyzji
Weto nr 1: Prawo oświatowe. Reforma szkół zatrzymana przez prezydenta
Co miała zmienić ustawa? Nowelizacja Prawa oświatowego miała umożliwić etapowe wdrażanie nowej podstawy programowej w szkołach oraz przesunięcie terminu egzaminu ósmoklasisty. Rząd argumentował, że zmiany są konieczne, by szkoły miały więcej czasu na przygotowanie reformy i ograniczyły chaos organizacyjny.
Dlaczego prezydent zawetował ustawę? Karol Nawrocki uznał, że projekt:
- wprowadza zbyt głębokie zmiany bez wystarczających konsultacji,
- grozi destabilizacją systemu edukacji,
- może prowadzić do ideologizacji szkoły.
Co oznacza weto w praktyce? Reforma programowa nie ruszy w planowanym kształcie, a termin egzaminu ósmoklasisty pozostaje bez zmian. Ministerstwo Edukacji będzie musiało przygotować nowy projekt albo szukać kompromisu z prezydentem.
Weto nr 2: Opłata cukrowa. Podwyżka zablokowana przez prezydenta
Co miała zmienić ustawa? Nowelizacja ustawy o zdrowiu publicznym zakładała podwyższenie opłaty cukrowej nakładanej na napoje słodzone. Rząd argumentował, że środki z tej opłaty w całości trafiają do ochrony zdrowia i finansują działania profilaktyczne.
Dlaczego prezydent powiedział „nie”? Nawrocki podkreślił, że nie zgadza się na dalsze podnoszenie podatków, bo koszt opłaty przerzucony zostałby na konsumentów. Zwracał też uwagę, że celem ustawy jest de facto ratowanie budżetu, a nie zdrowie publiczne.
Skutek weta: Opłata cukrowa pozostaje na dotychczasowym poziomie. Ochrona zdrowia nie otrzyma dodatkowych wpływów, a rząd traci jedno ze źródeł planowanych dochodów.
Weto nr 3: Akcyza na alkohol. Prezydent zatrzymał wyższe stawki
Jak miała wzrosnąć akcyza na alkohol? Ustawa o podatku akcyzowym przewidywała znacznie wyższe podwyżki akcyzy na alkohol niż pierwotnie planowano: 15 proc. w 2026 r. i 10 proc. w 2027 r.
Dlaczego prezydent sprzeciwił się podwyżkom: Prezydent od miesięcy sygnalizował sprzeciw wobec podnoszenia akcyz, zwiększania fiskalnego obciążenia obywateli, oraz rozwiązań, które nie mają bezpośredniego przełożenia na zdrowie publiczne.
Co dalej z akcyzą i dochodami państwa? Akcyza na alkohol wzrośnie jedynie w ramach wcześniej przyjętego harmonogramu. Budżet państwa nie otrzyma dodatkowych miliardów, które rząd planował przeznaczyć m.in. na zdrowie.
Jakie ustawy podpisał Karol Nawrocki? Co zmieniają nowe przepisy
Karta nauczyciela: nauczyciele dostaną pieniądze za niezrealizowane godziny
Co było problemem przed zmianą? Przez lata nauczyciele wykonywali godziny ponadwymiarowe, które formalnie były im przyznane, ale w praktyce – z powodu zmian organizacyjnych, decyzji dyrekcji, chorób uczniów czy odwołanych zajęć – nie zawsze mogli je zrealizować. W wielu szkołach oznaczało to brak wynagrodzenia, mimo gotowości do pracy.
Co dokładnie zmienia ustawa? Nowelizacja wprowadza zasadę, że nauczyciel:
- zachowuje prawo do wynagrodzenia,
- jeśli godziny ponadwymiarowe nie zostały zrealizowane z przyczyn od niego niezależnych,
- a były wcześniej zaplanowane w organizacji pracy szkoły.
Co oznacza podpis prezydenta? Od 1 stycznia 2026 r. kończy się dowolność interpretacyjna samorządów, a nauczyciele zyskują większą stabilność dochodów, zaś dyrektorzy szkół mają teraz jasne reguły rozliczeń. Sam prezydent przyznał, że to nie jest reforma idealna, ale „pierwszy krok do normalizacji”.
Autonomiczne auta na drogach. Prezydent podpisał nowe przepisy
Dlaczego ta ustawa była potrzebna? Dotychczas polskie prawo nie nadążało za rozwojem technologii. Testy pojazdów autonomicznych były możliwe głównie w zamkniętych strefach, a brak jasnych definicji blokował rozwój badań i inwestycji.
Co wprowadza nowelizacja?
Ustawa:
- definiuje pojazdy zautomatyzowane i w pełni zautomatyzowane,
- umożliwia prowadzenie prac badawczych na drogach publicznych,
- reguluje kwestie odpowiedzialności i ubezpieczeń.
Znaczenie podpisu: Polska tworzy ramy prawne dla nowoczesnej motoryzacji i przestaje być „białą plamą” na mapie testów autonomicznych pojazdów. Dzięki temu otwiera się na inwestycje technologiczne i badawcze.
Kasowy PIT do 2 mln zł. Więcej firm skorzysta na zmianach
Jak było wcześniej? Kasowy PIT, obowiązujący od 2025 r., pozwalał rozliczać podatek dopiero po faktycznym otrzymaniu zapłaty, ale limit 1 mln zł przychodów wykluczał znaczną część przedsiębiorców.
Co zmienia ustawa? Nowelizacja:
- podnosi limit do 2 mln zł,
- obejmuje większą grupę jednoosobowych działalności,
- zmniejsza ryzyko płacenia podatku od niezapłaconych faktur.
Skutek podpisu prezydenta: Dla wielu firm oznacza to: lepszą płynność finansową, mniejsze ryzyko zatorów płatniczych i większą przewidywalność podatkową.
Podatek od spadków i darowizn – zmiana momentu obowiązku podatkowego
Problem starego systemu: Obowiązek podatkowy powstawał w chwili śmierci spadkodawcy – nawet jeśli spadkobierca nie miał o tym pojęcia. To prowadziło do absurdów: podatki naliczane były, zanim ktokolwiek formalnie potwierdził prawa do spadku.
Na czym polega zmiana? Nowe przepisy przesuwają moment powstania obowiązku podatkowego na:
- uprawomocnienie się postanowienia sądu,
- sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia,
- wydanie europejskiego poświadczenia spadkowego.
Znaczenie decyzji prezydenta: To jedna z najbardziej „ludzkich” zmian w pakiecie. Oznacza koniec podatkowych pułapek, zapewnia większą pewność prawa i ochronę osób, które nie wiedziały o spadku.
Umorzone obligacje i podatki. Inwestorzy odzyskają prawo do rozliczeń
Co było niesprawiedliwe? Gdy obligacje lub akcje były umarzane decyzją BFG, inwestorzy tracili pieniądze, ale fiskus nie pozwalał rozliczyć tej straty podatkowo.
Co zmienia nowelizacja? Ustawa traktuje takie umorzenie jak odpłatne zbycie i pozwala zaliczyć wydatki do kosztów. Umożliwia też rozliczanie strat przez 5 kolejnych lat.
Skutek podpisu: Państwo przestaje „karać” podatników podwójnie – stratą i podatkiem.
Budowanie bez pozwoleń. Prezydent zgodził się na deregulację
Dlaczego zmiany były potrzebne? Procedury budowlane od lat uchodzą za jedne z najbardziej skomplikowanych w administracji. Nawet niewielkie inwestycje wymagały długiego procesu uzyskiwania pozwoleń.
Co wprowadza nowelizacja?
Rozszerza katalog obiektów:
- które nie wymagają pozwolenia na budowę,
- a jedynie zgłoszenia,
- przy zachowaniu obowiązków projektowych i nadzoru.
Znaczenie podpisu: To realne przyspieszenie inwestycji publicznych i lokalnych – zwłaszcza w mniejszych miejscowościach.
Nowy podatek węglowy na granicy UE. Polska wdraża CBAM
O co chodzi w CBAM? To unijny mechanizm, który ma zapobiegać „uciekaniu emisji” poza UE. Importerzy towarów z krajów spoza systemu EU ETS zapłacą za ślad węglowy produktów.
Co oznacza podpis ustawy?
Polska:
- wdraża obowiązkowy mechanizm unijny,
- chroni krajowy przemysł przed nieuczciwą konkurencją,
- dostosowuje się do polityki klimatycznej UE.
Koniec papierowych dyplomów. Od 2027 r. uczelnie przejdą na e-dokumenty
Dlaczego to ważne? Papierowe dyplomy są podatne na fałszerstwa i trudne w weryfikacji – szczególnie na rynku międzynarodowym.
Zmiany wprowadzone ustawą
- e-dyplom stanie się formą podstawową,
- dokument będzie dostępny w systemie POL-on i mObywatel,
- pracodawcy zyskają szybkie narzędzie weryfikacji.
Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności. Kluczowy warunek pieniędzy z KPO
Cel ustawy Utworzenie funduszu finansującego:
- modernizację przemysłu,
- rozwój mocy produkcyjnych,
- inwestycje obronne i technologiczne.
Dlaczego podpis był kluczowy? To jeden z kamieni milowych KPO. Bez tej ustawy środki unijne mogłyby zostać wstrzymane.
Mieszkaniówka dla Służby Więziennej. Nawet 1800 zł miesięcznie
Jak było wcześniej? System wsparcia był rozdrobniony i uznaniowy.
Co zmienia ustawa?
- wprowadza powszechne świadczenie,
- od 900 do 1800 zł miesięcznie,
- uzależnione od lokalizacji.
Znaczenie podpisu: Ujednolicenie zasad i poprawa warunków służby w formacji, która od lat boryka się z brakami kadrowymi.
Burza po decyzjach Karola Nawrockiego. Tak reagowali politycy i internet
Decyzje Karola Nawrockiego niemal natychmiast wywołały polityczną burzę, która szybko przeniosła się z Sejmu do mediów społecznościowych. Najwięcej emocji wzbudziły trzy weta – dotyczące edukacji, opłaty cukrowej i akcyzy na alkohol – bo uderzają w obszary wrażliwe społecznie i finansowo.
Krytyka decyzji Karola Nawrockiego - rząd nie zostawia suchej nitki na prezydencie
Po stronie rządu dominował jeden przekaz: prezydent blokuje reformy i pieniądze na zdrowie. Minister finansów Andrzej Domański wskazywał, że:
- opłata cukrowa w całości finansuje ochronę zdrowia,
- podwyżka akcyzy miała przynieść konkretne wpływy do budżetu,
- a argument o „łataniu dziury budżetowej” jest – jego zdaniem – nietrafiony.
Podobny ton miała wypowiedź minister funduszy Katarzyny Pełczyńskiej-Nałęcz, która przypominała, że alkohol generuje w Polsce ogromne koszty społeczne, a dodatkowe środki z akcyzy mogły zostać przeznaczone na leczenie i profilaktykę.
Jeszcze ostrzejsza była reakcja po wecie ustawy oświatowej. Minister edukacji Barbara Nowacka zarzucała prezydentowi blokowanie zmian potrzebnych szkołom, brak zrozumienia realiów pracy nauczycieli i sprowadzanie reformy do sporu ideologicznego.
Wiceministra Katarzyna Lubnauer poszła krok dalej, sugerując, że decyzje w sprawie edukacji mają podłoże polityczne, a nie merytoryczne.
Oni bronią Karola Nawrockiego
W kontrze pojawiły się głosy zwolenników Nawrockiego, którzy podkreślali jego konsekwencję. W ich ocenie prezydent:
- dotrzymuje obietnicy „nie dla nowych podatków”,
- pełni rolę bezpiecznika systemu,
- i hamuje – jak to określali – „chaotyczne zmiany wprowadzane w pośpiechu”.
W sieci ton był jeszcze ostrzejszy i bardziej ironiczny. Dziennikarze komentowali, że „dzień bez weta to dzień stracony”, wyliczając kolejne ustawy zatrzymane przez prezydenta. Na te zarzuty odpowiedziała Kancelaria Prezydenta, przypominając, że bilans jest inny: około 130 podpisanych ustaw i 20 wet. Ten licznik stał się punktem wyjścia do szerszej debaty o tym, czy prezydent powinien być wyłącznie notariuszem ustaw, czy aktywnym graczem w politycznym sporze.