Prowadzę księgowość spółki z o.o. Zastanawiamy się nad przejściem na Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF). Czy zawsze można podjąć decyzję o takiej zmianie?
O przejściu na MSSF decyduje zgodnie z art. 45 ust. 1b ustawy o rachunkowości organ uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego. Uchwała w tej sprawie może być podjęta w dowolnym momencie – oczywiście przed sporządzeniem sprawozdania finansowego.
W przypadku jednostkowych sprawozdań finansowych ich sporządzanie według MSSF jest możliwe w przypadku:
- emitentów papierów wartościowych dopuszczonych, emitentów zamierzających ubiegać się lub ubiegających się o ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
- jednostek wchodzących w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSSF,
- oddziałów przedsiębiorcy zagranicznego, jeżeli przedsiębiorca ten sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z MSSF.
Zatem nie w przypadku każdej jednostki taka decyzja może zostać podjęta. W polskiej praktyce przynależność do grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSSF, jest najczęstszą okolicznością przechodzenia na MSSF.
Organ zatwierdzający sprawozdanie powinien wskazać, za który rok obrotowy sprawozdanie finansowe po raz pierwszy będzie sporządzane według MSSF. Jak wskazuje MSSF 1, po raz pierwszy MSSF wprowadza się na tzw. dzień przejścia, a jest nim początek najwcześniejszego okresu prezentowanego jako okres porównawczy. Czyli jeśli pierwsze sprawozdanie według MSSF będzie prezentowane za 2021 r., to tym dniem jest 1 stycznia 2020 r. Oczywiście jest to na potrzeby prezentacji – księgowania w 2020 r. nie będzie, bo księgi powinny być już zamknięte. Oznacza to, że korekty wynikające ze zmiany zasad sporządzania sprawozdań wprowadzić w takim wypadku należy na 1 stycznia 2021 r. Księgowań dokonuje się w korespondencji z pozycją „Zyski zatrzymane (kapitał własny)”.
Zakres korekt zależy od ilości i rodzaju różnic, jakie występują między ustawą o rachunkowości a MSSF. Wynikają one przede wszystkim ze specyfiki działalności jednostki. Najczęściej jest tak, że w przypadku jednostek o długiej historii i zdywersyfikowanej działalności różnic, a więc korekt, jest zdecydowanie więcej niż w przypadku podmiotów o działalności jednorodnej.
Podmioty, które stosują MSSF w zakresie sprawozdań, często wprowadzają podwójne zapisy w rachunkowości dla MSSF i dla potrzeb podatkowych. Zasady ujmowania różnic między ustawą o rachunkowości a MSSF określa szczegółowo MSSF 1 „Zastosowanie MSSF po raz pierwszy”. Należy też pamiętać o regulacjach wynikających z innych standardów, ale MSSF 1 jest najważniejszy w momencie przejścia. Przykładowe korekty to np. wyłączenie składników niespełniających kryteriów ujmowania w MSSF, które może przebiegać następująco: Wn „Zyski zatrzymane” – w analityce kapitał z przejścia na MSSF, Ma „Środki trwałe”, Wn „Umorzenie środków trwałych” (jeśli jeszcze jest). Z kolei utworzenie rezerw, które nie były wcześniej według ustawy o rachunkowości rozpoznawane, będzie księgowane: Wn „Zyski zatrzymane” – w analityce kapitał z przejścia na MSSF, Ma „Pozostałe rezerwy”.
Anna Lipner, ekspert z rachunkowości
Podstawa prawna
art. 45 ust. 1b ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 217)
