Koniec domysłów w faktoringu. MF publikuje projekt KSR dla księgowych

Dlaczego ten projekt KSR jest ważny dla księgowych?

Kończy się era „domysłów” przy faktoringu. Projekt KSR wprowadza jednolite zasady księgowania i prezentacji faktoringu zwykłego i odwrotnego (reverse factoring/finansowanie łańcucha dostaw). Znika szara strefa między „pożyczką pod należność” a rzeczywistym przeniesieniem ryzyk i korzyści, a sprawozdania finansowe mają być bardziej porównywalne i czytelne. To ułatwia też przygotowanie polityki rachunkowości i not objaśniających.

Jaki jest cel projektu KSR?

Celem projektu jest określenie zasad rachunkowości dotyczących ujęcia, wyceny, prezentacji i ujawnień przez faktorantatransakcji faktoringu należności (faktoring zwykły) oraz faktoringu zobowiązań (faktoring odwrotny), zgodnie z ustawą o rachunkowości (dalej: u.r.).

Co obejmuje projekt KSR – esencja dla księgowych?

• Zakres: ujęcie, wycena, prezentacja (bilans / rachunek przepływów pieniężnych) oraz ujawnienia transakcji faktoringowych po stronie faktoranta.

• Faktoring należności (zwykły): bez regresu, z regresem, mieszany; możliwy także faktoring cichy (cesja bez zawiadomienia odbiorcy – spłaty najpierw wpływają do faktoranta, który przekazuje je finansującemu).

• Faktoring zobowiązań (odwrotny / reverse factoring / finansowanie zobowiązań): finansujący opłaca dostawcę, a faktorant spłaca finansującego w terminie (często odroczonym). Projekt wskazuje, kiedy zobowiązanie handlowe staje się finansowaniem i jak to zaprezentować.

• Spójność z u.r. i MSR/MSSF: oparcie na ustawie o rachunkowości (u.r.) z nawiązaniem do MSSF 9 / MSR 7 / MSSF 7 oraz uproszczeniami dla małych i mikro.

• Rachunek przepływów pieniężnych (RPP): wpływy od faktora przy wyksięgowaniu należności (bez regresu) ujmuj w operacyjnych; gdy kontynuujesz ujmowanie (z regresem) – w finansowych. W reverse factoringu wydatki na rzecz finansującego co do zasady klasyfikuj jako finansowe, o ile zobowiązanie ma charakter finansowania.

Faktoring należności – kiedy wyksięgować, a kiedy kontynuować ujęcie

Klucz: kto ponosi zasadnicze ryzyko i kto czerpie zasadniczą część korzyści z należności.

• Bez regresu → zwykle zaprzestanie ujmowania należności oraz rozliczenie dyskonta/kosztów finansowania.

• Z regresem → kontynuacja ujmowania należności; środki od faktora to de facto finansowanie.

• Mieszany → decyzja zależy od warunków umowy (analiza przeniesienia ryzyk i korzyści według wybranego modelu).

Rachunek przepływów pieniężnych (RPP):

• wyksięgowanie należności (bez regresu) → wpływy od faktora w operacyjnych,

• kontynuacja ujmowania (z regresem) → wpływy od faktora w finansowych.

Reverse factoring – kiedy przeklasyfikować zobowiązanie

Jeżeli program reverse factoringu powoduje istotne wydłużenie terminu płatności, wymaga dodatkowych zabezpieczeń po stronie faktoranta lub koszty finansowania ponosi faktorant, to co do zasady mamy do czynienia z finansowaniem – a zobowiązanie z tytułu dostaw i usług należy przeklasyfikować na zobowiązanie z tytułu finansowania. Projekt wskazuje również zakres ujawnień (m.in. wartość zobowiązań objętych programem, terminy i warunki, wpływ na płynność/ryzyko).

Rachunek przepływów pieniężnych (RPP):

Jeżeli zobowiązanie utraciło charakter handlowy i stało się finansowaniem, wydatki na rzecz finansującego ujmuj w przepływach finansowych; gdy zobowiązanie zachowuje charakter handlowy, wydatki pozostają w przepływach operacyjnych.

Dwa modele analizy faktoringu zwykłego: ogólny i skrócony

• Model ogólny – dla jednostek stosujących przepisy o instrumentach finansowych; zawiera także wskazówki ilościowe do oceny przeniesienia „zasadniczych ryzyk i korzyści”.

• Model skrócony – prosta logika testowa: „czy zachowano jakiekolwiek ryzyko należności?” Jeśli tak → kontynuacja ujmowania; jeśli nie → wyksięgowanie.

Uwaga praktyczna:

Jednostki objęte przepisami o instrumentach finansowych stosują model ogólny. Pozostałe mogą wybrać model skrócony – wpisz wybór do polityki rachunkowości i stosuj go konsekwentnie (wraz z kryteriami oceny i miejscem prezentacji w sprawozdaniu).

Konsultacje publiczne – jak i do kiedy zgłaszać uwagi

• Termin: do 31 października 2025 r.

• E-mail: sekretarz.KSR@mf.gov.pl

• Materiały: zakładka Konsultacje KSR na stronie MF + projekt (PDF).

Pobierz: „Projekt KSR Faktoring w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym faktoranta (PDF) – źródło: MF:

Co zrobić teraz – szybka checklista dla Głównej Księgowej