Od 6 sierpnia 2025 r. nowe zasady zasiłku pogrzebowego po poronieniu. Co się zmieni?

Kto ma prawo do zasiłku pogrzebowego?

Zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci:

• ubezpieczonego lub osoby pobierającej emeryturę lub rentę lub członka ich rodzin;
• osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania.

Przysługuje on osobie, która pokryła koszty pogrzebu.

Prawo do zasiłku pogrzebowego mają także osoby, które same są ubezpieczone (np. są pracownikami, zleceniobiorcami, przedsiębiorcami) i którym zmarł członek rodziny niepodlegający ubezpieczeniu (np. dziecko).

Za członka rodziny w rozumieniu ustawy uważa się np. małżonka, rodziców, dzieci, w tym nie tyko własne, ale także dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione i dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej, jak również wnuki.

Zasiłek przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu w ryczałtowej wysokości 4000 zł, ale od 1 stycznia 2026 r. wzrasta do 7000 zł.

Zasiłek pogrzebowy – zasady dotychczasowe

Zgodnie z par. 16 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe do wniosku o zasiłek pogrzebowy powinny być dołączone odpis skrócony aktu zgonu albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe.

Jak wynika z art. 53 ustawy - Prawo o aktach stanu cywilnego, podstawą do sporządzenia aktu takiego aktu jest karta martwego urodzenia przekazana przez szpital. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie płci dziecka, szpital nie przekazuje karty martwego urodzenia, co powoduje, że urząd stanu cywilnego nie sporządza aktu urodzenia. A skoro tak, to nie można także wypłacić zasiłku pogrzebowego.

Zorganizowanie pogrzebu dziecka, którego płci nie dało się ustalić, nie dało więc podstawy do wypłaty zasiłku pogrzebowego.

Co się zmieni od 6 sierpnia 2025 r.?

Od 6 sierpnia 2025 r. podstawą do wypłaty zasiłku pogrzebowego będzie mogła być karta zgonu lub jej kopia albo zaświadczenie lekarza posiadającego tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarza w trakcie odbywania specjalizacji w tej dziedzinie albo położnej o martwym urodzeniu, bez względu na czas trwania ciąży, wydane na podstawie dokumentacji medycznej. Karta lub zaświadczenie będzie sporządzane, gdy nie można sporządzić aktu urodzenia dziecka, a więc gdy nie ustalono płci dziecka.

Takie zasady będą wynikać z nowego brzmienia par. 16 rozporządzenia.

Ponadto ulega zmianie par. 17 rozporządzenia, zgodnie z którym w przypadku gdy nie został sporządzony akt urodzenia dziecka, na potrzeby ustalenia prawa do zasiłku pogrzebowego datę zgonu ustala się na podstawie karty zgonu albo zaświadczenia lekarza posiadającego tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarza w trakcie odbywania specjalizacji w tej dziedzinie albo położnej o martwym urodzeniu, bez względu na czas trwania ciąży, wydanego na podstawie dokumentacji medycznej.

To analogiczne zmiany do tych, na mocy których urlop macierzyński będzie przysługiwał także po poronieniu wczesnej ciąży, gdy nie ustalono płci dziecka.

Przepisy przejściowe

Jak wynika z par. 2 rozporządzenia zmieniającego (rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 21 lipca 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe) nowe zasady mają zastosowanie w sprawach o przyznanie zasiłku pogrzebowego z tytułu martwego urodzenia bez względu na czas trwania ciąży, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji (6 sierpnia 2025 r.).

Dniem wszczęcia postępowania jest złożenie wniosku o wypłatę zasiłku pogrzebowego, na co uprawniona osoba ma 12 miesięcy od dnia pogrzebu.