Praca w handlu w wigilię po 14:00 = ryzyko nawet 100 000 zł kary

Wszyscy piszą o projekcie w sprawie pracy w Wigilię, a zastanówmy się jak jest. Co z handlem w wigilię, w dniu 24 grudnia 2024 r.? Pewne jest jedno kary mogą się posypać i będą wysokie. Zgodnie z aktualnym stanem prawnym kary za naruszenie zakazu handlu (w tym pracę w Wigilię po 14:00) są duże, bo aż od 1000 do 100 000 zł. Kara ta może być nałożona za wykonywanie czynności związanych z handlem w niedziele lub święta, w tym powierzenie wykonywania pracy w handlu lub wykonywanie czynności związanych z handlem pracownikowi lub zatrudnionemu. Sprawcą wykroczenia może być każdy, kto narusza zakaz - zatem ten kto powierza wykonywanie pracy w handlu lub wykonywania czynności związanych z handlem pracownikowi lub zatrudnionemu, wbrew zakazowi.

Czas pracy w grudniu 2024 r.

Czas pracy w grudniu 2024 r. wynosi 160 godzin. Oczywiście część z nas będzie miało więcej wolnego inni mniej (np. pracownicy handlu) o czym niżej, ale generalnie warto wiedzieć, że jeżeli zdecydujemy się na dłuższą opcję wypoczynku w okresie świąteczno-noworocznym, aby mieć wolne na przełomie 2024 r. i 2025 r. powinniśmy wziąć 5 dni wolnego. W dniach: 27 grudnia, 30-31 grudnia, 2-3 stycznia 2025 r. W takiej sytuacji przy 5 dniach urlopu będziemy mieli łącznie 13 dni wolnych od pracy. Przy takiej opcji, jeżeli nie pracujemy w weekendy, możemy cieszyć się wolnym od pracy aż od 25 grudnia 2024 r. do 6 stycznia 2025 r.

Czy w grudniu jest niedziela handlowa?

Tak, w grudniu są dwie niedziele handlowe. Reguluje to ustawa z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 158, dalej jako: ustawa). Przepisy ustawy określają zasady dotyczące ograniczenia handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w placówkach handlowych w niedziele i święta oraz w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy.

Kiedy w grudniu niedziele handlowe?

W grudniu 2024 r. niedziele handlowe będą 15 grudnia 2024 r. oraz 22 grudnia 2024 r.

Co z handlem w dniu 24 grudnia?

W dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy w placówkach handlowych:
1) handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem,
2) powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem - po godzinie 14:00 są zakazane, z wyjątkiem pewnych przypadków! Tak więc w dniu 24 grudnia 2024 r., pewne grupy zawodowe będą pracowały dłużej niż do 14:00, a nawet niekiedy całodobowe, w zależności od charakteru pracy i ułożonego grafiku. Są to takie działy i zawody z tym związane:

• na stacjach paliw płynnych;
• w piekarniach, cukierniach i lodziarniach, w których przeważająca działalność polega na handlu wyrobami piekarniczymi i cukierniczymi;
• w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna;
• w strefach wolnocłowych;
• w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych;
• w placówkach handlowych w zakładach hotelarskich;
• w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku;
• w przypadku sprzedaży ryb w gospodarstwach rybackich, ze statku rybackiego i w placówkach handlowych zajmujących się wyłącznie odbiorem produktów rybnych;
• w sklepach internetowych i na platformach internetowych;
• w przypadku handlu towarami z automatów;
• w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu kwiatami;
• w aptekach i punktach aptecznych.

Prawo do pełnego wynagrodzenia za pracę w dniu 24 grudnia 2024 r.

Co ważne, jak potwierdzają przepisy ustawy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem wymiaru jego czasu pracy z powodu wykonywania pracy w dniu 24 grudnia do godziny 14:00. Nie może więc mieć miejsca sytuacja, że pracodawca wypłaci wynagrodzenie tylko za kilka godzin pracy tego dnia, np. pracownikowi pracującemu w sklepie, w handlu. Wynagrodzenie oblicza się stosując zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.

Handel po 14:00 w Wigilię: wysokie kary

Kary grzywny za naruszenie zakazu handlu są duże, bo aż od 1000 do 100 000 zł. Kara ta może być nałożona za wykonywanie czynności związanych z handlem w niedziele lub święta, w tym powierzenie wykonywania pracy w handlu lub wykonywanie czynności związanych z handlem pracownikowi lub zatrudnionemu. Sprawcą wykroczenia może być każdy, kto narusza zakaz - zatem ten kto powierza wykonywanie pracy w handlu lub wykonywania czynności związanych z handlem pracownikowi lub zatrudnionemu, wbrew zakazowi. Oczywiście tej samej karze podlega, kto wbrew zakazowi handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem po godzinie 14.00 w dniu 24 grudnia lub w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy, powierza wykonywanie pracy w handlu lub wykonywanie czynności związanych z handlem pracownikowi lub zatrudnionemu.

Niedziele handlowe 2025

W dniu 13 i 28 czerwca 2024 r. odbyło się w Sejmie RP pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni oraz ustawy - Kodeks pracy. W dniu 28 czerwca 2024 r. skierowano projekt do: Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Był wniosek o odrzucenie w całości projektu: głosowało łącznie 429 posłów. Wyniki przedstawiały się następująco: za było: 209, przeciw: 218, wstrzymały się: 2 osoby, a nie głosowało: 29. Projekt dotyczy zmiany dotychczasowych regulacji dotyczących zasad prowadzenia handlu i czynności związanych z handlem w niedziele, m.in. poprzez wskazanie pierwszej i trzeciej niedzieli każdego miesiąca jako dni, w których dozwolony jest handel, jak również poszerzenie uprawnień pracowniczych z tytułu świadczenia pracy w niedziele. Dalsze losy projektu nie są znane, oprócz tego, że Marszałek Sejmu przeniósł na kolejne posiedzenie głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu. Politycy, przedsiębiorcy i pracownicy są podzieleni w sprawie niedziel handlowych. Jedni chcą zarabiać, drudzy odpoczywać a jeszcze inni robić zakupy. Na chwilę obecną na tym sprawa stanęła. Nie ma dalszej procedury, projekt nie trafił do II czytania w Sejmie.

Oczywiście nie możemy zapominać o ustawie o zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy oraz niektórych innych ustaw, która została uchwalona przez Sejm w dniu 27 listopada 2024 r., ale trzeba jeszcze czekać na decyzję Senatu i podpis Prezydenta RP.