Subskrybuj nas na Youtube
W artykule opis kilkunastu form wsparcia zarówno dla bezrobotnego, pracownika, pracodawcy, przedsiębiorcy. Ponadto szczegółowe kwoty i wyliczenia zasiłków, stypendiów, dodatków i innych świadczeń np. na prowadzenie działalności gospodarczej.
- Promocja zatrudnienia i instytucje rynku pracy
- Co z urzędu pracy?
- Prace interwencyjne
- Pożyczka na podjęcie działalności gospodarczej
- Bon zatrudnieniowy i bon na zasiedlenie
Promocja zatrudnienia i instytucje rynku pracy
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 475, 742, 858, 863, 1089, 1572) obowiązuje już ponad 20 lat! Przez ten czas rynek pracy bardzo się zmienił. Chociaż ustawa określa zadania państwa w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia, aktywizacji zawodowej m.in. klientów urzędów pracy oraz wprowadza różnego rodzaju formy wsparcia, np. świadczenia pieniężne, pośrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe, formy wpierające podnoszenie kwalifikacji, refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy, dofinansowania na prowadzenie działalności gospodarczej, to czas zmienić przepisy. Zmieni się zakres działania i rola urzędów pracy, będą działały inaczej. Nie wydaje się jednak, aby znacznie miały się zmienić formy pomocy z wojewódzkiego, powiatowego czy grodzkiego urzędu pracy. Poniżej opis konkretnych form wsparcia, te pieniężne i niepieniężne, dla bezrobotnych, pracowników, pracodawców (przedsiębiorców). Jest ich dużo, opisujemy więc tylko wybrane, ale jedne z bardziej popularnych i ważnych.
Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia - trwają prace
Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia zastąpi ww. ustawę. Mają wejść w życie nowe przepisy w zakresie działania urzędów pracy, wsparcia osób bezrobotnych jak i wsparcia opiekunów osób niepełnosprawnych, rodzin wielodzietnych i seniorów (raczej w 2024 r.). Głównym celem regulacji jest dostosowanie działań publicznych służb zatrudnienia do dynamicznie zmieniających się realiów rynku pracy, np. obecny zasiłek w wysokości 80% zostanie zastąpiony zasiłkiem w wysokości 100%. W przypadku osób legitymujących się okresem uprawniającym do zasiłku wynoszącym co najmniej 20 lat zasiłek dla bezrobotnych będzie wynosił 120% zasiłku podstawowego. Zmieni się też praca w GUP czy PUP, będzie więcej technologii, mniej biurokracji
Co z urzędu pracy?
Z urzędu pracy można otrzymać różne formy wsparcia, są to m.in. dofinansowanie podjęcia działalności gospodarczej, pożyczka na podjęcie działalności gospodarczej, prace interwencyjne, zasiłki, prace społecznie użyteczne, zwrot kosztów przejazdu i zakwaterowania, refundacja kosztów opieki nad dzieckiem do lat 7 lub osobą zależną, bon zatrudnieniowy, bon na zasiedlenie, dofinansowanie podjęcia działalności na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych, jednorazowa refundacja składek na ubezpieczenia społeczne, świadczenie aktywizacyjne i inne niżej opisane.
Prace interwencyjne
Prace interwencyjne są formą pomocy dla bezrobotnych i przedsiębiorcy. To zatrudnienie bezrobotnego przez pracodawcę z częściowym dofinansowaniem pracodawcy wynagrodzenia przez urząd pracy. Okres zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych może wynosić od 6, 12, 18 miesięcy, a jeśli jest się osobą bezrobotną powyżej 50-roku życia - od 6 miesięcy do 4 lat czy też dłużnikiem alimentacyjnym - do 6 miesięcy. Co ważne, po zakończeniu prac interwencyjnych pracodawca zobowiązany jest do utrzymania pracownika w zatrudnieniu przez okres 3 miesięcy (w przypadku, gdy prace trwały do 6 miesięcy) lub 6 miesięcy (w przypadku, gdy prace trwały 12 miesięcy lub dłużej).
Pożyczka na podjęcie działalności gospodarczej
Pożyczka na podjęcie działalności gospodarczej to niskooprocentowane środki zwrotne na podjęcie działalności gospodarczej przyznawane bezrobotnym, poszukującym pracy opiekunom osób niepełnosprawnych oraz ludziom młodym.
Bon zatrudnieniowy i bon na zasiedlenie
Bon zatrudnieniowy skierowany jest do osoby bezrobotnej zarejestrowanej w wieku do 30 roku życia, która znalazła pracodawcę chętnego zatrudnić tą osobę na okres 18 miesięcy. Bon zatrudnieniowy stanowi gwarancję zrefundowania pracodawcy części kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne w związku z zatrudnieniem bezrobotnego posiadacza bonu. Z kolei bon zasiedleniowy jest przyznawany na rzecz osób bezrobotnych do 30 roku życia. Bon stanowi gwarancję przyznania środków finansowych na pokrycie kosztów zamieszkania w związku z podjęciem zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej poza miejscem dotychczasowego zamieszkania (co najmniej 80 km lub czas dojazdu do tej miejscowości i powrotu do miejsca dotychczasowego zamieszkania przekracza łącznie co najmniej 3 godziny dziennie).
Zasiłki, stypendia, dodatki, świadczenia z urzędu pracy [KWOTY]
Obowiązujące stawki, kwoty i wskaźniki (stan prawny na dzień 1 września 2024 r., według informacji zaczerpniętej od Grodzkiego Urzędu Pracy w Krakowie:
| I. Zasiłki, stypendia, dodatki, świadczenia [w złotych] | |
| 1. Zasiłki dla bezrobotnych: | |
| podstawowy (100%) (art. 72 ust. 1): w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłkuw okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku | 1.662,00 1.305,20 |
| obniżony (80%) (art. 72. ust. 2): w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłkuw okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku | 1.329,60 1.044,20 |
| podwyższony (120%) (art. 72 ust. 3): w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłkuw okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku | 1.994,40 1.566,30 |
| 2. Stypendia dla bezrobotnych w okresie odbywania: | |
| szkolenia - 120 % zasiłku (art. 41 ust. 3) | 1.994,40 |
| przygotowania zawodowego dorosłych - 120 % zasiłku (art. 53g ust. 1) | 1.994,40 |
| stażu - 120 % zasiłku (art. 53 ust. 6) | 1.994,40 |
| kontynuowania nauki - 100% zasiłku (art. 55 ust. 1) | 1.662,00 |
| studiów podyplomowych - 20% zasiłku (art. 42a ust. 5) | 332,40 |
| 3. Dodatek aktywizacyjny (do 50% zasiłku) – dla osób, które w okresie posiadania prawa do zasiłku dla bezrobotnych, podjęły zatrudnienie lub inną pracę zarobkową (art. 48 ust. 1) | 831,00 |
| 4. Refundacja kosztów opieki nad dzieckiem lub osoba zależną (do 50 % zasiłku) bezrobotnemu posiadającemu co najmniej jedno dziecko do 6 roku życia lub niepełnosprawne do 18 roku życia – w przypadku podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych (art. 61 ust. 1) | 831,00 |
| 5. Świadczenie z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych (art. 73a ust. 3) | min. 12,20/h |
| 6. Świadczenie integracyjne- 120% zasiłku (art. 15 ust. 4 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym): | 1.994,40 |
| Zasiłki i świadczenia zostały zwaloryzowane od 1 czerwca 2024 r. o średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2023 r. w stosunku do 2022 r., który wyniósł 111,4% (Komunikat Prezesa GUS z dnia 15 stycznia 2024 r. (M. P. poz. 22)). Od zasiłku dla bezrobotnych PUP opłaca składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w łącznej wysokości - 27,52 % x, a od stypendiów za okres odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, dodatkowo na ubezpieczenie wypadkowe - 0,9 %, tj. w łącznej wysokości - ok. 28,4 % - kwotę składki na ubezpieczenie wypadkowe PUP oblicza stopą procentową obowiązującą go w danym roku składkowym. | |
| II. Maksymalne kwoty, jakie mogą być refundowane z Funduszu Pracy pracodawcom z tytułu zatrudnienia skierowanego bezrobotnego (miesięcznie - w zł.) w ramach: | |
| 1. Prac interwencyjnych (refundacja wynagrodzenia, nagród i składek na ubezpieczenia społeczne): | |
| w pełnym wymiarze czasu pracy (1.662,00 + 299,16*) (art. 51 ust. 1) | 1.961,16 |
| w pełnym wymiarze - refundacja za co drugi miesiąc od kwoty minimalnego wynagrodzenia (4.300,00 + 774,00*) (art. 51 ust. 3) | 5.074,00 |
| 2. Robót publicznych: | |
| refundacja za każdy miesiąc [50 % przeciętnego wynagrodzenia + składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia podlegającego refundacji - (4.019,21 + 723,46*] (art. 57 ust. 1), | 4.742,67 |
| refundacja za co drugi miesiąc [100 % przeciętnego wynagrodzenia + składki (8.038,41 + 1.446,91*] (art. 57 ust. 2) | 9.485,32 |
| 3. Jednorazowej refundacji pracodawcy kosztów opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne: | |
| za zatrudnionego przez okres co najmniej 12 miesięcy bezrobotnego (do 300 % minimalnego wynagrodzenia) (art. 47 ust. 3) | 12.726,00 |
| 4. Refundacji za prace społecznie użyteczne (60% świadczenia z tytułu wykonywania prac społecznie użtecznych) (art. 73a ust. 5) | max 7,32/h |
| 5. Jednorazowej premii po przygotowaniu zawodowym dorosłych za każdy pełny miesiąc programu (art. 53j) | 709,70 |
| 6. Premii za zatrudnienie bezrobotnego do 30 roku życia, który otrzymał bon stażowy (art. 66l ust. 4) | 2.222,60 |
| */ składki opłacane przez pracodawcę w wysokości ok. 18 %; kwota zarówno składki na ubezpieczenie społeczne jak też łączna kwota podlegająca refundacji z Funduszu Pracy - uzależniona jest od wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe płaconej przez pracodawcę, która jest zróżnicowana (od 0,67 % do 3,60 % lub inna ustalona przez ZUS) Refundacji na ubezpieczenie wypadkowe podlega kwota w wysokości faktycznie opłaconej od refundowanego wynagrodzenia. | |
| III. Środki na podjęcie działalności gospodarczej oraz wyposażenie stanowiska pracy dla bezrobotnego oraz pożyczka na sfinansowanie kosztów szkolenia, ryczałt z tytułu kosztów przejazdu - z Funduszu Pracy. | |
| 1. Przyznanie bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej: | |
| działalności samodzielnej (do 600 % przeciętnego wynagrodzenia) (art. 46 ust. 1 pkt 2) | 48.230,46 |
| w ramach tworzonej spółdzielni socjalnej (do 600 % przeciętnego wynagrodzenia) (art. 46 ust. 1 pkt 3) | 48.230,46 |
| przystąpienie do spółdzielni socjalnej (do 600 % przeciętnego wynagrodzenia) (art. 46 ust. 1 pkt 3) | 48.230,46 |
| 2. Refundacja pracodawcy kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla bezrobotnego (do 600 % przeciętnego wynagrodzenia) (art. 46 ust. 1 pkt 1) | 48.230,46 |
| 3. Pożyczka dla bezrobotnego na sfinansowanie kosztów szkolenia (do 400 % przeciętnego wynagrodzenia) (art. 42) | 32.153,64 |
| 4. Ryczałt z tytułu kosztów przejazdu do i z miejsca odbywania stażu przez bezrobotnego do 30 roku życia, który otrzymał bon stażowy (art. 66l ust. 6 pkt 1) Maksymalna kwota miesięcznej transzy | max 889,40 max 148,70 |
| Uwaga: przyznanie ww. środków może nastąpić pod warunkiem zawarcia (przed poniesieniem kosztów) umowy z powiatowym urzędem pracy (urząd pracy może zawrzeć umowę - pod warunkiem możliwości sfinansowania tych wydatków w ramach przyznanego na dany rok limitu na finansowanie programów na rzecz przeciwdziałania bezrobociu). | |
Roboty publiczne
Roboty publiczne to zatrudnienie bezrobotnego w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy przy wykonywaniu prac finansowanych lub dofinansowanych ze środków samorządu terytorialnego, budżetu państwa, funduszy celowych, organizacji pozarządowych, spółek wodnych i ich związków.
Prace społecznie użyteczne
Departament Rynku Pracy podaje, że prace społecznie użyteczne to forma wsparcia skierowana do osób bezrobotnych bez prawa do zasiłku jednocześnie korzystających ze świadczeń pomocy społecznej albo uczestniczących w kontrakcie socjalnym, indywidualnym programie usamodzielnienia, lokalnym programie pomocy społecznej lub w indywidualnym programie zatrudnienia socjalnego. Prace te odbywają się bez nawiązania stosunku pracy ani umowy o pracę. Organizowane są one przez gminę w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, organizacjach lub instytucjach statutowo zajmujących się pomocą charytatywną lub działalnością na rzecz społeczności lokalnej. Wykonywanie prac społecznie użytecznych odbywa się na podstawie porozumienia zawartego między starostą a gminą, na rzecz której prace społecznie użyteczne będą wykonywane. Starosta refunduje gminie ze środków Funduszu Pracy do 60% minimalnej kwoty świadczenia przysługującego bezrobotnemu. Świadczenie to może być w całości finansowane z budżetu gminy.
Refundacja kosztów opieki nad dzieckiem do lat 6 lub osobą zależną
Zwrot kosztów opieki nad dzieckiem to możliwość zrefundowania – po wcześniejszym udokumentowaniu – części kosztów poniesionych w związku z opieką nad: dzieckiem lub dziećmi do lat sześciu (a w przypadku gdy jest to dziecko niepełnosprawne do lat siedmiu) albo osobą zależną, czyli taką, która ze względu na stan zdrowia lub wiek wymaga stałej opieki i jest połączona więzami rodzinnymi, powinowactwem lub zamieszkuje we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą bezrobotną.
Grant na utworzenie stanowiska pracy zdalnej
Celem jest pomoc pracodawcy utworzeniu miejsca pracy dla bezrobotnych powracających na rynek pracy po przerwie związanej z wychowaniem dziecka lub sprawowaniem opieki nad osobą zależną zależną oraz bezrobotnych opiekunów osoby niepełnosprawnej. Na stanowisku finansowanym z grantu na utworzenie stanowiska pracy zdalnej może być zatrudniony: skierowany przez urząd pracy bezrobotny rodzic wychowujący co najmniej jedno dziecko w wieku do 6 lat, który w okresie 3 lat przed rejestracją w urzędzie pracy zrezygnował z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na wychowywanie dziecka; bezrobotny opiekun osoby zależnej, który w okresie 3 lat przed rejestracją w urzędzie pracy zrezygnował z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na sprawowanie opieki nad osobą zależną; bezrobotny opiekun osoby niepełnosprawnej.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 475, 742, 858, 863, 1089, 1572)