Pozytywne rozstrzygnięcie wniosku o wakacje składkowe oznacza uzyskanie na PUE ZUS/e-ZUS informacji lub decyzji częściowej o przyznaniu zwolnienia z obowiązku opłacenia składek za wskazany we wniosku miesiąc.

Jeżeli wniosek RWS nie zostanie rozstrzygnięty przed terminem składania dokumentów rozliczeniowych za miesiąc, za który zainteresowany chciał ulgę, musi on przekazać za ten okres komplet dokumentów z rozliczeniem składek na dotychczasowych zasadach. Wówczas po otrzymaniu zwolnienia powinien złożyć korektę dokumentów z rozliczeniem składek wakacyjnych.

Aby rozliczyć miesiąc, za który przedsiębiorca otrzymał ulgę, powinien złożyć do ZUS następujące dokumenty rozliczeniowe:

■ raport ZUS RCA ze składkami na ubezpieczenia społeczne finansowanymi z budżetu państwa z jednym z wakacyjnych kodów tytułu ubezpieczenia wskazującym na podstawę wymiaru składek, od której zostało przyznane zwolnienie:

– 05 14 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacenia składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,

– 05 74 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacenia składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 30 proc. minimalnego wynagrodzenia (korzystający z preferencyjnego ZUS),

– 05 94 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacenia składek, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest uzależniona od dochodu (dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus);

■ raport ZUS RCA z aktualnym kodem tytułu ubezpieczenia z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i składkami na ubezpieczenie zdrowotne oraz ewentualnie na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli nie ma zwolnienia z tej składki,

■ raporty ZUS RCA za pozostałych ubezpieczonych, jeśli zatrudnia pracowników lub zleceniobiorców,

■ deklarację rozliczeniową ZUS DRA obejmującą składki z utworzonych raportów RCA.

Wyższe świadczenia z funduszu alimentacyjnego
Wyższe świadczenia z funduszu alimentacyjnego

Zobacz również

Jeśli przedsiębiorca opłaca składki tylko za siebie, a uzyskał zwolnienie ze składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, nie wykazuje ich w deklaracji. Gdy ma obowiązek opłacania składek za innych ubezpieczonych, w deklaracji uwzględnia składki na FP i FS tylko za członków załogi.

Jeżeli przedsiębiorca nie złoży wymaganych dokumentów, ZUS zrobi to za niego. Dokumenty utworzy na podstawie dostępnych w ZUS danych, ale nie obejmą one formularzy za zatrudnione przez niego osoby.

Jeśli przedsiębiorca nie otrzyma ulgi, musi wysłać dokumenty rozliczeniowe tak jak dotychczas oraz opłacić składki – również wtedy, gdy składa odwołanie. Jeśli sąd zmieni decyzję organu rentowego, wówczas przedsiębiorca skoryguje dokumenty i będzie mógł złożyć wniosek o zwrot nadpłaty, jeśli taka wystąpi.

Na przykładach przedstawiamy sposoby rozliczenia ulgi i wypełnienia dokumentów rozliczeniowych w różnych sytuacjach za miesiąc, w którym przedsiębiorca korzystał z wakacji składkowych. Dla uproszczenia przyjęliśmy, że składkę zdrowotną rozlicza na zasadach ogólnych (podlega PIT według skali) i ma obowiązek jej opłacenia za ten miesiąc w minimalnej wysokości w związku z nieuzyskaniem dochodu. ©℗

Przykład 1

Przedsiębiorca opłacający standardowe składki, czyli duży ZUS

Płatnik składek Jan Kowalski prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą od 1 stycznia 2018 r. i składki opłaca na zasadach ogólnych, tj. od 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, czyli 4694,40 zł. Dokumenty rozliczeniowe składa z kodem tytułu ubezpieczenia 05 10 00. Podlega obligatoryjnie ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu), zdrowotnemu oraz dobrowolnie chorobowemu. Ma również obowiązek opłacania składek na FP i FS.

Złożył 7 listopada 2024 r. wniosek RWS o wakacje składkowe za grudzień 2024 r., który został rozpatrzony pozytywnie. Przedsiębiorca otrzymał informację o zwolnieniu z obowiązku opłacenia składek za grudzień 2024 r. na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, dobrowolne chorobowe oraz FP i FS.

W grudniu Jan Kowalski rozchorował się, otrzymał zwolnienie lekarskie na okres od 4 do 8 grudnia 2024 r., za który dostał zasiłek chorobowy. Fakt przebywania przez niego na zwolnieniu lekarskim nie wpływa jednak w żaden sposób na kwotę zwolnienia z obowiązku opłacenia składek.

Przedsiębiorca powinien złożyć do 20 stycznia 2025 r. następujące dokumenty rozliczeniowe za grudzień 2024 r.:

■ raport ZUS RCA z wakacyjnym kodem 05 14 00, wykazując w bloku III.B. (Zestawienie należnych składek na ubezpieczenia społeczne) podstawę wymiaru 4694,40 zł oraz sfinansowane przez budżet państwa składki na:

– ubezpieczenie emerytalne 916,35 zł,

– ubezpieczenia rentowe 375,55 zł,

– ubezpieczenie chorobowe 115,01 zł,

– ubezpieczenie wypadkowe (1,67 proc.) w kwocie 78,40 zł

oraz sumę kwoty zwolnienia z opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne 1485,31 zł;

■ raport ZUS RCA z aktualnym kodem prowadzenia działalności gospodarczej, czyli 05 10 00, podając:

– w bloku III.C. (Zestawienie należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne) – składkę zdrowotną, którą sam opłaca 381,78 zł,

– w bloku III.E. (Forma opodatkowania obowiązująca w danym miesiącu oraz przychód i dochód z działalności gospodarczej dla celów wyliczenia składki miesięcznej na ubezpieczenie zdrowotne) – formę opodatkowania, podstawę wymiaru składki zdrowotnej 4242 zł oraz kwotę należnej składki zdrowotnej 381,78 zł;

■ deklarację ZUS DRA, uwzględniając składki z utworzonych raportów ZUS RCA i wykazując:

– w bloku IV. (Zestawienie należnych składek na ubezpieczenia społeczne oraz źródeł finansowania) – składki emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, które pokryje budżet państwa,

– w bloku VI. (Zestawienie należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne) – kwotę składki zdrowotnej finansowanej przez przedsiębiorcę,

– w bloku IX. (Zestawienie należnych składek do zapłaty).

Ponieważ przedsiębiorca opłaca składki tylko za siebie, a uzyskał również zwolnienie ze składek na FP i FS, nie wykazuje ich w deklaracji ZUS DRA.

PRZYKŁAD 2

Przedsiębiorca opłacający preferencyjne składki

Jan Kowalski prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą od 1 grudnia 2023 r. Opłaca składki od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, tj. 1290 zł, z kodem tytułu ubezpieczenia 05 70 00. Podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu) oraz zdrowotnemu, a do chorobowego zgłosił się dobrowolnie od 1 listopada 2024 r. Nie opłaca składek na FP I FS, ponieważ nie ma takiego obowiązku.

Złożył 1 listopada 2024 r. wniosek RWS o wakacje składkowe za grudzień 2024 r. i dostał decyzję częściową o zwolnieniu z opłacenia składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe. Nie został zwolniony z obowiązku opłacenia dobrowolnej składki chorobowej, ponieważ nie spełnił warunku podlegania temu ubezpieczeniu w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku RWS (tj. w październiku 2024 r.).

Przedsiębiorca powinien złożyć do 20 stycznia 2025 r. następujące dokumenty rozliczeniowe za grudzień 2024 r.:

■ raport ZUS RCA z wakacyjnym kodem 05 74 00, podając:

– w bloku III.B. (Zestawienie należnych składek na ubezpieczenia społeczne) podstawę wymiaru 1290 zł oraz sfinansowane przez budżet państwa składki na:

– ubezpieczenie emerytalne 251,81 zł,

– ubezpieczenia rentowe 103,20 zł,

– ubezpieczenie wypadkowe (1,67 proc.) w kwocie 21,54 zł

oraz sumę kwoty zwolnienia z opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne 376,55 zł;

■ raport ZUS RCA z aktualnym kodem prowadzenia działalności gospodarczej 05 70 00, określając:

– w bloku III.B. (Zestawienie należnych składek na ubezpieczenia społeczne) podstawę wymiaru 1290 zł oraz składkę chorobową 31,61 zł, którą musi sam opłacić,

– w bloku III.C. (Zestawienie należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne) składkę zdrowotną 381,78 zł, którą sam opłaca,

– w bloku III.E. (Forma opodatkowania obowiązująca w danym miesiącu oraz przychód i dochód z działalności gospodarczej dla celów wyliczenia składki miesięcznej na ubezpieczenie zdrowotne) – formę opodatkowania, podstawę wymiaru składki zdrowotnej 4242 zł oraz kwotę należnej składki zdrowotnej 381,78 zł;

■ deklarację ZUS DRA, uwzględniając składki z utworzonych raportów ZUS RCA i wykazując:

– w bloku IV. (Zestawienie należnych składek na ubezpieczenia społeczne oraz źródeł finansowania) – składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, które pokryje budżet państwa oraz składkę na ubezpieczenie chorobowe, którą musi opłacić przedsiębiorca,

– w bloku VI. (Zestawienie należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne) – kwotę składki zdrowotnej finansowanej przez przedsiębiorcę jako osobę ubezpieczoną,

– w bloku IX. (Zestawienie należnych składek do zapłaty) – suma kwoty składki zdrowotnej i chorobowej.

Oprac. Renata Majewska