W ramach wakacji składkowych przedsiębiorca nie płaci za siebie składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalnej, rentowych, wypadkowej i ew. dobrowolnej chorobowej) oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy za jeden miesiąc kalendarzowy w roku kalendarzowym. Nie obejmują one natomiast składek na ubezpieczenie zdrowotne ani tych, które odprowadza za swoich pracowników czy innych zatrudnionych. Korzystający z wakacji składkowych nadal jest uczestnikiem systemu ubezpieczeń społecznych. Składki, na które uzyska zwolnienie, pokryje budżet państwa w kwotach naliczonych od najniższej podstawy wymiaru go wiążącej. Przebywający na „wakacjach składkowych” nic zatem nie traci, a wręcz zyskuje. Zrefundowane przez budżet i zapisane na jego profilu składki objęte ulgą wlicza się bowiem na poczet jego przyszłej emerytury lub renty, a także uprawniają go one do świadczeń krótkoterminowych z ubezpieczeń społecznych, np. zasiłku chorobowego czy opiekuńczego. Dodatkowo, jeśli w trakcie „wakacyjnego” miesiąca zachoruje albo nawet zakończy działalność gospodarczą, nie odbije się to ujemnie na jego koncie. Z budżetu państwa zostaną wówczas pokryte pełne składki (tj. za cały miesiąc), a nie pomniejszone.

Dla kogo nowa ulga

Instytucja wakacji składkowych jest dedykowana dla najmniejszych firm, tj. dla przedsiębiorcy, który prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą (DG) samodzielnie lub w formule spółki cywilnej na podstawie ustawy – Prawo przedsiębiorców lub przepisów odrębnych, a więc głównie – posiadający wpis do CEiDG (art. 17a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych; t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 497 ze zm.; dalej u.s.u.s.).

Ulga jest również dostępna dla komornika sądowego i to mimo tego, że nie prowadzi on de facto pozarolniczej działalności.

Konieczny status płatnika

Przedsiębiorca chcący uzyskać nową preferencję ma obowiązek spełnić szereg przesłanek (patrz: ramka).

Sześć warunków do spełnienia, aby uzyskać ulgę

Aby skorzystać z wakacji składkowych, przedsiębiorca musi spełnić łącznie kryteria:

■ W miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku (jeśli chodzi o tegoroczne okoliczności – w październiku) miał zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub zdrowotnego nie więcej niż 10 osób, wliczając samego siebie. Ustalając limit, wliczamy osoby podlegające wskazanym ubezpieczeniom w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku – od pierwszego do ostatniego dnia tego miesiąca. Przedsiębiorcy, który złożył lub złoży wniosek w listopadzie 2024 r. o zwolnienie za grudzień br., należy zatem ustalić liczbę osób objętych ubezpieczeniami w październiku choć przez jeden dzień (od 1 do 31 października br.).

■ W miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc zgłoszenia wniosku jako osoba ubezpieczona podlegał chociaż przez jeden dzień (dobrowolnie lub obowiązkowo) ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej DG.

■ W ostatnich dwóch latach kalendarzowych przypadających przed rokiem kalendarzowym, w którym składa wniosek, nie osiągnął przychodu z pozarolniczej DG albo uzyskał nieprzekraczający równowartości 2 mln euro w co najmniej jednym z nich. Uprawniony zgłaszający wniosek w listopadzie br. ma zatem do dyspozycji lata 2023 i 2022 lub jeden z nich – w zależności od sytuacji, w której się znajduje.

■ Jako osoba ubezpieczona w poprzednim roku kalendarzowym oraz w roku kalendarzowym przekazania wniosku (od 1 stycznia do dnia złożenia wniosku) nie prowadził pozarolniczej DG na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku rozpoczęcia działalności lub rok wcześniej wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzących w zakres jego bieżącej działalności. Określenie końca weryfikowanego terminu jako „do dnia” oznacza – łącznie z tym dniem. Jeśli więc przedsiębiorca funkcjonujący od 1 września 2020 r. złoży wniosek o wakacje składkowe 30 listopada 2024 r., nie może wykonywać działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy w całym 2023 r. oraz od 1 stycznia do 30 listopada 2024 r. włącznie.

■ Jako ubezpieczony podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu złożenia wniosku oraz w miesiącu wcześniejszym – choć przez jeden dzień w każdym z nich.

■ Zwolnienie z opłacenia składek stanowi pomoc de minimis. Kwota pomocy publicznej otrzymanej w ciągu trzech minionych lat nie może przekroczyć 300 tys. euro. Dlatego przedsiębiorca musi dysponować niewykorzystanym limitem podanej pomocy co najmniej w wysokości sumy składek na ubezpieczenia społeczne, z których chce dostać zwolnienie. ©℗

Na moment składania wniosku o nią musi też być płatnikiem składek. Jednak jako płatnika traktuje się również prowadzącego DG, który ma zawieszoną działalność w chwili zgłaszania wniosku. Zainteresowany ma zatem prawo przekazać wniosek w listopadzie br. o zwolnienie z opłacenia składek za grudzień – nawet jeżeli przez pełny listopad miał zawieszoną firmę. Aby jednak dostać zwolnienie za grudzień, w grudniu musi działalność „odwiesić”. Istotne jest też, aby w październiku podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu działalności choć przez jeden dzień. A nie spełni przecież tego warunku, jeśli przez cały październik działalność będzie zawieszona.

Przywilej, nie obowiązek

Wakacje składkowe są dobrowolne. Jest to prawo przedsiębiorcy, a nie obowiązek. Uprawniony może skorzystać z nich przez jeden miesiąc w danym roku kalendarzowym i sam decyduje, przez który (z wyjątkiem br.). Jeśli chodzi o ulgę przypadającą na 2025 r., po przeanalizowaniu swojej sytuacji finansowej przedsiębiorca sam też wybierze, za który miesiąc zechce uzyskać zwolnienie. Wówczas musi pamiętać, by wniosek przekazać w poprzednim miesiącu kalendarzowym. Nie ma natomiast żadnych przeszkód, aby już w grudniu br. złożyć wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia składek za styczeń 2025 r. W takim przypadku nastąpi zmniejszenie obciążeń składkowych za dwa miesiące z rzędu.

Kilka słów o wniosku

Dedykowany wniosek o wakacje składkowe RWS (wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia składek za wskazany miesiąc) został od 1 listopada udostępniony na Platformie Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS. Może go złożyć do ZUS wyłącznie w formie elektronicznej sam przedsiębiorca lub jego pełnomocnik, o ile ma stosowne umocowanie.

Wnioski złożone w innej formie niż elektroniczna za pośrednictwem dedykowanego wniosku RWS na PUE ZUS/eZUS nie będą rozpatrywane.

Wniosek o wakacje składkowe, który wpłynie w innym miesiącu niż poprzedzający miesiąc objęcia ulgą, również pozostanie bez rozpatrzenia.

Szczegółowe informacje nt., jak wypełnić wniosek RWS na PUE ZUS, omówimy w kolejnym artykule, który znajdzie się w jutrzejszym wydaniu DGP. ©℗

Oprac. Renata Majewska

Tydzień z wakacjami składkowymi

Dziś ruszamy z akcją „Tydzień z wakacjami składkowymi” zorganizowaną wspólnie z ekspertami z Departamentu Realizacji Dochodów w centrali ZUS. Chcemy pomóc naszym Czytelnikom w poznaniu nowych przepisów i katalogu warunków koniecznych do spełnienia w celu skorzystania z nowej ulgi. W dzisiejszym numerze prezentujemy, na czym właściwie ona polega (bo trzeba przyznać – jest inna od pozostałych) oraz szczegółową listę kryteriów, jakim musi sprostać zainteresowany przedsiębiorca. Jutro napiszemy, na co zwrócić uwagę przy wypełnianiu elektronicznego wniosku o wakacje składkowe. W kolejnych wydaniach szczegółowo opiszemy, jak m.in. w konkretnych przypadkach „wakacyjny” miesiąc wykazywać w dokumentach. ©℗

RM