Takiego działania nie można uznać za właściwe, ponieważ w trakcie rozpatrywania zgłoszenia wewnętrznego ochrona sygnalisty nie może zależeć od konieczności zaistnienia interesu publicznego. Komórka przyjmująca zgłoszenie wewnętrzne powinna weryfikować takie okoliczności, jak:
■ czy sygnalista miał uzasadnione podstawy do dokonania zgłoszenia,
■ czy informacje zawarte w zgłoszeniu były prawdziwe w momencie jego dokonania,
■ czy stanowią informację o naruszeniu prawa.
Oprócz tego komórka przyjmująca ma zbadać, czy wystąpił kontekst związany z pracą, który powinien wynikać z samych informacji przekazanych przez sygnalistę.
Sygnalista powinien więc ponownie wystąpić do komórki przyjmującej o przyznanie mu ochrony, przekazując powyższe argumenty, albo też dokonać zgłoszenia zewnętrznego.
Nie. Takie stanowisko nie jest słuszne, ponieważ ochrona sygnalisty przysługuje od momentu dokonania zgłoszenia (art. 6 ustawy). Faktyczny dzień przyjęcia zgłoszenia przez komórkę przyjmującą nie ma znaczenia dla momentu przyznania ochrony. Pracodawca powinien tak zorganizować obsługę sygnalisty, by komórka przyjmująca działała stale. Jeśli więc wskazana komórka składa się z jednej osoby, to w czasie jej choroby czy innej absencji obowiązki przyjmującego powinien przejąć ktoś inny.
Sygnalista będzie zatem mógł się powołać na ochronę wynikającą z ustawy od chwili dokonania swojego zgłoszenia w razie ewentualnego sporu sądowego.
Kontekst związany z pracą to przeszłe, obecne lub przyszłe działania związane z wykonywaniem pracy na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego stanowiącego podstawę świadczenia pracy lub usług czy pełnienia funkcji lub służby w podmiocie prawnym lub na jego rzecz, w ramach których zgłaszający uzyskał informację o naruszeniu prawa oraz istnieje możliwość doświadczenia działań odwetowych (art. 2 pkt 5 ustawy).
Wydaje się, że listonosz nie ma prawa dokonać zgłoszenia wewnętrznego w podmiocie, któremu tylko dostarcza pocztę. Taki podmiot prawny nie ma przecież obowiązku przekazania mu informacji o procedurze zgłoszeń wewnętrznych, bo listonosz jest osobą spoza struktury organizacyjnej. Podmiot prawny musi udostępnić podaną informację jedynie osobom wykonującym dla niego szeroko rozumianą pracę, pełniącym służbę bądź z nim współpracującym albo dopiero ubiegającym się o zatrudnienie.
Należy zawsze odwołać się do obiektywnych kryteriów, nie zaś do subiektywnego przeświadczenia sygnalisty. Takie kryteria powinny pozwalać osobom weryfikującym zgłoszenie na stwierdzenie, że dana informacja zostałaby uznana za wiarygodną, gdyby została powzięta nawet przez inne osoby.
Takie działanie nie jest właściwe. Ochrona sygnalistów wynika z samego dokonania zgłoszenia. Znaczy to, że sygnalista podlega ochronie przed działaniami odwetowymi za to, że odważył się dokonać zgłoszenia. Jeśli sygnalista „donosi” sam na siebie, to ukarania go przez komórkę prowadzącą działania następcze nie wolno poczytać za działanie odwetowe. Jest to raczej dozwolone ewentualne działanie następcze.
Tak. Nieodpłatna pomoc prawna i nieodpłatne poradnictwo obywatelskie przysługują osobie chcącej dokonać zgłoszenia naruszenia prawa w rozumieniu ustawy (art. 41 ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej; t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 945 ze zm.).
Osoba pomagająca w dokonaniu zgłoszenia jest osobą fizyczną, która pomaga sygnaliście w zgłoszeniu lub ujawnieniu publicznym w kontekście związanym z pracą i której pomoc nie powinna zostać ujawniona (art. 2 pkt 8 ustawy o ochronie sygnalistów; Dz.U. z 2024 r. poz. 928; dalej: ustawa). Korzysta ona z analogicznej ochrony przed działaniami odwetowymi jak sygnalista (art. 21 ust. 1 ustawy).
W tym przypadku samo wskazanie w zgłoszeniu wewnętrznym współpracowników pomagających sygnaliście powinno spowodować objęcie ich ochroną, jeżeli zakres i rodzaj pomocy zostały określone w zgłoszeniu. W razie wątpliwości co do rodzaju czy formy pomocy można się zwrócić do sygnalisty o dodatkowe informacje.
Inaczej będzie, gdy w zgłoszeniu sygnalista poda dużą liczbę pomocników, np. cały departament czy wydział podmiotu prawnego. Wówczas należy poprosić sygnalistę o udzielenie dodatkowych informacji, niezależnie od powodów takiego działania zawartych w zgłoszeniu.
Pracownik tymczasowy może dokonywać zgłoszeń wewnętrznych zarówno w agencji pracy tymczasowej, jak i u pracodawcy użytkownika. To jednak agencja pracy tymczasowej zatrudnia go na podstawie umowy o pracę na czas określony lub kieruje do takiej pracy na podstawie umowy prawa cywilnego (art. 7 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych; t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1110). Dlatego to agencja powinna go zakwalifikować do stanu zatrudnienia w agencji pracy tymczasowej, gdyż to dla niej wykonuje pracę zarobkową, a nie na rzecz pracodawcy użytkownika (art. 23 ust. 1 i 2 ustawy). ©℗
Polecamy: „Sygnaliści w biurze rachunkowym”
Polecamy: „Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawcy”
Polecamy: „Sygnaliści w administracji publicznej. Procedura dla pracodawcy”