Ile trwa i ile jest płatny tacierzyński? Kiedy urlop może być dłuższy?

Urlop tacierzyński to nie to samo co urlop ojcowski. W przepisach nie ma nic o urlopie tacierzyńskim. Jak właściwie nazywa się ten urlop i ile trwa? Kiedy może być dłuższy? Ile jest płatny?

Urlop tacierzyński to nie urlop ojcowski

Urlopu tacierzyński to inny rodzaj urlopu niż urlop ojcowski. Co więcej, Kodeks pracy nie używa nazwy „urlop tacierzyński”. To potocznie używane określenie na część urlopu macierzyńskiego wykorzystywaną przez ojca. Prawo pracy daje bowiem taką możliwość. Tymczasem urlop ojcowski jest przypisany wyłącznie ojcu. Nie może skorzystać z niego matka. Ojcowski jest krótki i wynosi 2 tygodnie wolnego. Ojciec dziecka może je wykorzystać do ukończenia przez dziecko 1 roku życia.

Ile trwa tacierzyński?

Zasadą jest, że urlop tacierzyński trwa do 6 tygodni. Matka dziecka ma bowiem obowiązek wykorzystania 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. Wówczas ma prawo zrezygnować z pozostałej części urlopu i wrócić do pracy, gdy:

• pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracownik – ojciec wychowujący dziecko;
• przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego, osobistą opiekę nad dzieckiem będzie sprawował ubezpieczony – ojciec dziecka, który w celu sprawowania tej opieki przerwał działalność zarobkową.

Pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej po dniu rezygnacji przez ubezpieczoną – matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Dłuższy urlop tacierzyński

Kiedy ojciec dziecka może korzystać z dłuższego niż 6-tygodniowego urlopu tacierzyńskiego? Ojciec może mieć nawet 12 tygodni urlopu tacierzyńskiego. Chodzi tutaj o rezygnację z zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie przez matkę dziecka legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Dłuższy niż 6-tygodniowy urlop tacierzyński ma miejsce również, gdy matka przebywa w szpitalu lub innym ośrodku leczniczym i jej stan zdrowia nie pozwala na sprawowanie opieki nad dzieckiem. Ojciec może złożyć wniosek o urlop macierzyński na czas przebywania matki w zakładzie leczniczym.

Co więcej, jeśli matka dziecka umrze w trakcie macierzyńskiego, pozostały do wykorzystania urlop przysługuje ojcu. Czas ten liczy się od dnia następującego po dniu zgonu matki.

Podobnie jest w razie porzucenia dziecka przez matkę. Pozostała część urlopu macierzyńskiego przysługuje ojcu, z tym że nie wcześniej niż po wykorzystaniu przez matkę minimum 8 tygodni urlopu macierzyńskiego.

Urlop tacierzyński - matka nie pracuje

Czy możliwe jest skorzystanie z urlopu tacierzyńskiego, jeśli matka nie pracuje i nie jest ubezpieczona? Tak, Kodeks pracy przewiduje 3 takie sytuacje:

• zgon matki dziecka,
• porzucenia dziecka przez matkę,
• niemożności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez matkę legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Od dnia następującego po dniu wystąpienia wyżej wymienionych okoliczności ojcu przysługuje prawo do pozostałej części urlopu macierzyńskiego.
Ostatnią sytuacją uprawniającą do urlopu tacierzyńskiego w dłuższym wymiarze jest podjęcie zatrudnienia przez matkę nieposiadającą tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa. Zatrudnienie powinno obejmować co najmniej połowę etatu. Urlop tacierzyński obejmuje wówczas okres zatrudnienia matki aż do wyczerpania wymiaru 20 tygodni.

Wniosek o urlop tacierzyński 2024

Aby skorzystać z urlopu tacierzyńskiego, należy złożyć wniosek w terminie 14 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu. Wniosek powinien być złożony a formie papierowej lub elektronicznej. Wszystko, co powinno znaleźć się we wniosku wymienia Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 8 maja 2023 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz. U. z 2023. poz. 937).

Kto płaci za urlop tacierzyński?

Za czas urlopu tacierzyńskiego otrzymuje się zasiłek macierzyński. Płatnikiem zasiłków jest ZUS. W związku z powyższym za urlop tacierzyński płaci ZUS.
Kiedy zatrudnia się ponad 20 ubezpieczonych, faktyczną wypłatą zasiłków pracownikom zajmuje się pracodawca, następnie ZUS zwraca pracodawcy kwoty równe wypłaconym zasiłkom.

Ile płatny jest urlop tacierzyński?

Urlop tacierzyński płatny jest 100% podstawy wymiaru zasiłku. Podstawą wymiaru zasiłku jest średnie wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających rozpoczęcie korzystania z urlopu tacierzyńskiego. Zakładając, że pracownik otrzymuje stałe miesięczne wynagrodzenie, za tacierzyński dostanie 100% pensji.