Zwolnienia lekarskie płatne 100% przez ZUS. Rewolucyjny plan Rządu

Zwolnienia lekarskie w obecnym stanie prawnym

Zwolnienie lekarskie pracownika, potocznie zwane „L4”, to dokument wystawiany przez lekarza, który potwierdza czasową niezdolność pracownika do wykonywania obowiązków zawodowych z powodu choroby lub innego stanu zdrowotnego. Dokument ten uprawnia pracownika do usprawiedliwionej nieobecności w pracy i jednocześnie zobowiązuje pracodawcę do wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez określony czas. Zwolnienie lekarskie jest istotnym elementem systemu ubezpieczeń społecznych, zapewniającym pracownikom wsparcie finansowe w okresach choroby. Zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa pracownik ma prawo do płatnej absencji spowodowaną niezdolności do pracy z powodu choroby. W aktualnym stanie prawnym wynagrodzenie i zasiłek chorobowy jest płatne w 100% tylko i wyłącznie w przypadku:

• choroba w czasie ciąży
• wypadek w drodze do pracy lub z pracy, bądź z powodu choroby zawodowej
• poddanie się badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz w związku z pobraniem komórek, tkanek i narządów

Jeśli zwolnienie chorobowe zostało wystawione z powodów innych niż w/w przypadki – płatne jest w 80% i przez pierwsze 33 dni obowiązek jego wypłaty zawsze ciąży na pracodawcy.

Zwolnienie lekarskie płatne 100% - propozycja Rządu

Zgodnie z propozycją Rządu wynagrodzenie za niezdolność spowodowaną chorobą pracownika nie tylko miałby przejąć ZUS od pierwszego dnia, ale również miałoby wynosić 100% wynagrodzenia. Taka propozycja wydaje się bardzo interesująca nie tylko dla pracodawców, ale także pracowników. Jednak już na początku rozważań nad tą propozycją pojawia się problem z którym już teraz boryka się duża rzesza pracodawców – nadużywanie zwolnień lekarskich. Z punktu widzenia pracownika zwolnienie lekarskie płatne w 100% mogłoby uchodzić za sposób zachowania jak największej ilości dni urlopu wypoczynkowego. Zgonie z art. 154 Kodeksu pracy pracownik ma limitowany urlop co roku, który wynosi 20 bądź 26 dni w zależności stażu pracy. Sam fakt zachowania urlopu wydaje się bardzo atrakcyjnym rozwiązaniem również ze względu na konieczność wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop gdy dochodzi do zakończenia zatrudnienia. Zarówno ZUS jak i pracodawcy mają możliwość skontrolowania zasadności wystawienia zwolnienia lekarskiego oraz czy jest ona użytkowane zgodnie z przeznaczeniem, jednak jest to proces czasochłonny.

Minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk w jednym z udzielonych wywiadów stwierdziła, że choroba pracownika nie powinna się obijać negatywnie na pracodawcy ani pracowniku. Pracownik otrzymuje mniejsze wynagrodzenie, natomiast pracodawca musi od nowa zorganizować pracę tak aby nieobecność chorego pracownika nie wpłynęła negatywnie na zakład pracy, a ponadto co do zasady, przez pierwsze 33 dni pracodawca musi dodatkowo pokryć koszt wynagrodzenia chorobowego wynoszącego 80%. Z powodu takiego stanu prawnego często zdarza się, a pracownicy przychodzą chorzy do pracy aby nie tracić prawa do pełnego wynagrodzenia.

Raport ZUS o absencjach w pracy w 2023 r.

Zgodnie z raportem opublikowanym przez ZUS o absencji chorobowej w 2023 r. w Rejestrze zaświadczeń lekarskich zarejestrowano 27,0 mln wszystkich wystawionych zaświadczeń lekarskich2 o czasowej niezdolności do pracy na łączną liczbę 287,2 mln dni absencji chorobowej z tytułu choroby własnej, opieki nad dzieckiem oraz opieki nad innym członkiem rodziny, zarówno ubezpieczonym w ZUS, jak i ubezpieczonym w KRUS, w INNYCH instytucjach w Polsce czy w INNYM państwie. W raporcie podano również informacje o wzroście liczb zwolnień lekarskich wystawionych z powodu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. W 2023 roku wpłynęło o 8,7 procent więcej takich zwolnień niż w 2022 roku.

Podsumowanie

Już teraz zjawisko nadużywania zwolnień lekarskich jest problematyczne, a niezliczona ilość artykułów w sieci na temat tego co można, a czego nie można robić na L4 potwierdza fakt, że pracownicy bardzo chętnie sięgają po ten rodzaj absencji aby zachować jak najwięcej urlopu wypoczynkowego. W dodatku nie pomaga tu fakt, że zgodnie z art. 166 Kodeksu pracy niezdolność do pracy z powodu choroby traktuje jako jedną z przesłanek przerwania urlopu wypoczynkowego. Zachowuje więc on urlop jaki by wykorzystał, gdyby absencja nie wystąpiła. Chociaż pomysł wydaje się niezwykle innowacyjny i atrakcyjny zarówno dla pracowników jak i pracodawców to rosną obawy, że po wprowadzeniu takich zmian lawinowo posypią się zwolnienia lekarskie, a organizacja pracy w firmach będzie niezwykle problematyczny, zwłaszcza, gdy na absencji w tym samym czasie będzie przebywać wielu pracowników jednej firmy.