Czy pracodawca może odmówić urlopu? Co na to Kodeks pracy?

Czy pracodawca może odmówić urlopu wypoczynkowego, który stanowi podstawowe prawo pracownika? Co w sytuacji urlopu po macierzyńskim lub w okresie wypowiedzenia? Kodeks pracy dopuszcza odwołanie z urlopu i przesunięcie terminu urlopu. Sprawdź kiedy pracodawca ma taką możliwość oraz kiedy ponosi koszty pracownika związane z wyjazdem na urlop.

Urlop wypoczynkowy- czy pracodawca może odmówić?

Urlop wypoczynkowy to podstawowe prawo pracownika (art. 14 i art. 152 Kodeksu pracy). Udzielany jest zgodnie z planem urlopów i na wniosek pracownika. Plan urlopów ustala pracodawca. Bierze pod uwagę wnioski pracowników oraz konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Należy jednak pamiętać, że pracodawca nie musi uwzględniać tych wniosków. W praktyce jeśli tylko nie stoją ku temu szczególne przeszkody występujące po stronie zakładu pracy, akceptuje się wnioski pracownicze.

Dodatkowo w świetle art. 162 Kodeksu pracy na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części i tak zwykle bywa. Pełną pulę dni urlopowych przysługujących w roku kalendarzowym (20 lub 26 dni) dzieli się na mniejsze okresy czasu. W takim jednak przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Czy trzeba wykorzystać 14 dni urlopu pod rząd? Sprawdź w artykule: Czy pracodawca może zmusić do 14-dniowego urlopu? Oto prawda

Kiedy pracodawca może odmówić urlopu?

W jakich więc sytuacjach odmowa urlopu wypoczynkowego we skazanym przez pracownika terminie będzie dopuszczalna? Zdecydowanie można wymienić w tym miejscu względy organizacji pracy. Podstawą prawną odmowy udzielenia urlopu są przepisy art. 163 Kodeksu pracy dotyczące planu urlopów. Pracodawca ma prawo odrzucić wniosek o urlop w określonym terminie, jeśli w tym czasie nieobecność pracownika w zakładzie pracy zdezorganizuje pracę.

Pracodawca odmawia urlopu wypoczynkowego

A co można zrobić w sytuacji, gdy pracodawca odmawia urlopu wypoczynkowego? Pracownik nie może samowolnie udać się na urlop wypoczynkowy. Takie zachowanie może zostać uznane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, a to stanowi podstawę nawet do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia czyli w trybie natychmiastowym. Konieczność podporządkowania się pracownika można wywieść z art. 22 Kodeksu pracy określającego charakterystyczne elementy stosunku pracy.

Jeśli jednak pracodawca stale odmawia pracownikowi urlopów wypoczynkowych, może zostać to uznane za akt mobbingu. Ciągłe odmawianie urlopu, który jest podstawowym prawem pracownika, bez podania obiektywnej przyczyny związanej z koniecznością zapewnienia prawidłowego toku pracy, jest niedopuszczalne. Ponadto, udzielenie pracownikowi urlopu to również obowiązek pracodawcy wynikający z art. 161 Kodeksu pracy:

Czy pracodawca może odmówić urlopu po macierzyńskim?

Pracodawca nie może odmówić urlopu wypoczynkowego po urlopie macierzyńskim i rodzicielskim. Traktuje o tym wprost art. 163 § 3 Kodeksu pracy: Na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim; dotyczy to także pracownika – ojca wychowującego dziecko lub pracownika – innego członka najbliższej rodziny, o którym mowa w art. 175¹ pkt 3, który korzysta z urlopu macierzyńskiego.

Czy pracodawca może odmówić urlopu w okresie wypowiedzenia?

Przepisy, które mówią o wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia dotyczą woli pracodawcy. Pracownik musi wykorzystać urlop podczas okresu wypowiedzenia, ale tylko wówczas, gdy pracodawca mu go udzieli. Nie ma jednak takiego obowiązku po stronie pracodawcy. Jeśli pracownik wystąpi z wnioskiem o urlop, zgodnie z powyższymi przepisami pracodawca może odmówić urlopu z powodów organizacyjnych.

Odwołanie pracownika z urlopu

Z odmową urlopu wiąże się poniekąd możliwość odwołania pracownika z urlopu, którą przewiduje art. 167 Kodeksu pracy. Jest to dopuszczalne tylko wówczas, gdy obecności pracownika w zakładzie pracy wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu (np. awaria urządzenia, kontrola zewnętrzna, choroba pracownika zastępującego). W takiej sytuacji pracodawca pokrywa koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu. Jakie to będą koszty? Na przykład bilet samolotowy, zwrot równowartości wycieczki.

Przesunięcie terminu urlopu

Co więcej, przepisy prawa pracy przewidują możliwość przesunięcia terminu urlopu przez pracodawcę. Jest to dopuszczalne tylko z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. W tym przypadku pracodawca również pokrywa koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z przesunięciem terminu urlopu.