Za posługiwanie się tytułem zawodowym psychologa lub udzielanie świadczeń psychologicznych przez osobę niemającą prawa wykonywania zawodu będzie grozić kara ograniczenia wolności albo grzywny.
Skazany będzie mógł zostać także pracodawca, który dopuści do udzielania świadczeń psychologicznych osoby, które nie mają uprawnień. Tak wynika z planów rządu. W wykazie prac Rady Ministrów znalazła się informacja na temat projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów.
Już dziś osoba, która świadczy usługi psychologiczne, nie mając prawa wykonywania zawodu psychologa, podlega teoretycznie karze ograniczenia wolności albo grzywny. Problem w tym, że uchwalona w 2001 r. ustawa o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1026) pozostaje martwa. Nie jest możliwe uzyskanie prawa wykonywania zawodu psychologa i dokonanie wpisu na listę psychologów, bo samorząd zawodowy psychologów nie został powołany. Ustawa w wielu miejscach jest też niezgodna z konstytucją i prawem unijnym. Potrzebne są zatem zupełnie nowe regulacje. Tylko w ten sposób można uporządkować rynek, zapewnić odpowiedni standard świadczeń i możliwość weryfikacji kompetencji osób wykonujących zawód psychologa.
– Środowisko jest zjednoczone. Uważam, że tym razem się uda i samorząd zawodowy zostanie powołany. Przy obecnym kryzysie zdrowia psychicznego ta ustawa jest niezbędna. To nie jest regulacja dla psychologów, tylko dla pacjentów, osób korzystających z usług psychologa. Obecnie, idąc do prywatnego gabinetu, nie można mieć pewności, czy osoba podająca się za psychologa faktycznie ma takie wykształcenie – tłumaczy Katarzyna Sarnicka, przewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Psychologów. Dodaje, że psycholog decyduje, komu zostanie przydzielona opieka nad dzieckiem po rozwodzie, bada, kto może mieć pozwolenie na broń. Ocenia też kandydatów na sędziów i prokuratorów.
Nowa ustawa ma wskazywać wprost, że psycholog jest zawodem zaufania publicznego, a tytuł zawodowy „psycholog” podlega ochronie prawnej. Prawo wykonywania tej profesji będzie przysługiwało z dniem wpisu na regionalną listę psychologów. Ma ją prowadzić samorząd zawodowy. Na listę będzie mógł zostać wpisany tylko magister psychologii (po jednolitych studiach magisterskich albo dwustopniowych – obu na kierunku psychologia), który korzysta w pełni z praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych. Psycholog nie będzie mógł być prawomocnie skazany na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego. Będzie musiał znać język polski.
Po uzyskaniu wpisu na listę psycholog będzie współpracował przez 12 miesięcy z opiekunem w sprawach dotyczących rozwoju zawodowego. Opieka ma służyć rozwinięciu etycznych standardów wykonywania zawodu, wzmocnieniu kompetencji oraz wspierać psychologa rozpoczynającego wykonywanie zawodu. Listę opiekunów ma prowadzić właściwa regionalna rada. Okres opieki ma kończyć się wydaniem przez opiekuna pisemnej opinii na temat rozwoju zawodowego i kontynuacji wykonywania zawodu przez psychologa. Ponadto każdy psycholog będzie musiał przynależeć do samorządu zawodowego. ©℗
Podstawa prawna
Etap legislacyjny
Projekt wpisany do wykazu prac legislacyjnych rządu