Pracownik-zleceniobiorca, który przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, ma prawo do zasiłku. Jednak osoba wykonująca dzieło nie ma możliwości otrzymania świadczenia.
Osoba wykonująca swoje obowiązki na podstawie
umowy zlecenia obowiązkowo opłaca tylko składki na
ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz wypadkowe. Zleceniobiorcy mogą natomiast
ubezpieczyć się dobrowolnie.
Umowa zlecenie podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu (oraz ubezpieczeniom społecznym) tylko wtedy, gdy jest jedynym tytułem do ubezpieczenia lub gdy zleceniobiorca jest równocześnie zatrudniony u zleceniodawcy na podstawie umowy o pracę.
Przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego następuje na pisemny wniosek pracownika. To pracodawca rejestruje pracownika w ZUS i przekazuje potem składkę do Zakładu. Składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe wynosi 2,45 proc. kwoty brutto od umowy zlecenia. Co ważne, pracodawca nie może odmówić objęcia pracownika ubezpieczeniem - wniosek więc musi zostać przyjęty.
Zleceniobiorca zostanie objęty ubezpieczeniem chorobowym od dnia wskazanego we wniosku, o ile pracodawca zgłosił go do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy zlecenie. Jednak już sama wpłata zasiłku chorobowego następuje dopiero po upływie 90 dni nieprzerwanego okresu ubezpieczenia - tak więc ubezpieczenie się podczas choroby jest bezcelowe.
Zasiłek chorobowy przysługuje za każdy dzień orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby (nie wyłączając dni wolnych od pracy), jednak nie dłużej niż przez 182 dni, a jeśli przyczyną niezdolności do pracy jest gruźlica lub niezdolność występuje w trakcie ciąży - przez 270 dni.
Świadczenie chorobowe wynosi przez ten czas 80 proc. przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru. Jednak za okres pobytu w szpitalu pracownikowi przysługuje już zasiłek chorobowy w wysokości 70 procent podstawy wymiaru. Jeżeli natomiast przyczyną niezdolności do pracy jest wypadek przy pracy (czy w drodze do pracy lub z pracy) albo choroba zawodowa, lub też
niezdolność do pracy przypada na okres ciąży, a także jeżeli niezdolność do pracy powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów, to pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy w wysokości 100 procent podstawy wymiaru (także za okres pobytu w szpitalu).
Kto nie może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego
Studenci i uczniowie (gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych) w wieku do 26 lat, wykonujący pracę na zleceniu nie mogą przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, ale jednocześnie do ubezpieczenia zgłasza ich uczelnia lub szkoła.
Natomiast co do zasady umowa o dzieło w ogóle nie podlega ubezpieczeniom społecznym, a więc wykonawca dzieła nie może również przystąpić do ubezpieczenia chorobowego. Wyjątkowo, jeśli umowa o dzieło jest zawarta lub wykonywana na rzecz własnego pracodawcy (zamawiający dzieło zatrudnia już daną osobę na podstawie umowy o pracę) , podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i wykonawca może dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego. Podobnie jak w przypadku zlecenia, zasiłek chorobowy zostanie przyznany najwcześniej od 91. dnia ubezpieczenia.