Rząd zapowiada nowelizację przepisów o wynagradzaniu młodocianych za pracę w okresie nauki zawodu i podniesienie płac uczniów. Tak wynika z informacji zamieszczonych w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów. Wynika z nich, że rząd przygotuje projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania. Celem nowelizacji jest uaktualnienie kwot wynagrodzeń przysługujących młodocianym w okresie nauki zawodu.
Istota zmiany
Obecnie wynagrodzenie dla takich osób jest obliczane jako określony procent do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim.
I tak, wynagrodzenie młodocianego w okresie nauki zawodu wynosi:
1) w pierwszym roku nauki - nie mniej niż 5%;
2) w drugim roku nauki - nie mniej niż 6%;
3) w trzecim roku nauki - nie mniej niż 7%.
Natomiast w okresie przyuczenia do wykonywania określonej pracy młodocianym przysługuje nie mniej niż 4% ww. wynagrodzenia.
Po zmianach proponowanych przez rząd wysokości te kształtowałaby się następująco:
1) w pierwszym roku nauki - nie mniej niż 8%;
2) w drugim roku nauki - nie mniej niż 9%;
3) w trzecim roku nauki - nie mniej niż 10%,
Z kolei w okresie przyuczenia do wykonywania określonej pracy przysługiwałby nie mniej niż 7% przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa powyżej.
Jak taka podwyżka kształtowałaby się w praktyce? Jak podaje rząd, przyjmując za podstawę wysokość przeciętnego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2022 r., tj. 6733,49 zł (komunikat GUS z 9 lutego 2023 r. – M.P. poz. 170) wynagrodzenia młodocianych wynosiłyby:
1) w pierwszym roku nauki - nie mniej niż 538,68 zł (dotychczas: 336,67 zł);
2) w drugim roku nauki - nie mniej niż 606,01 zł (dotychczas: 404,01 zł);
3) w trzecim roku nauki - nie mniej niż 673,35 zł (dotychczas: 471,34 zł).
Natomiast w okresie przyuczenia do wykonywania określonej pracy – nie mniej niż 471,34 zł (dotychczas: 269,34 zł).
Firmy na tak
Jak wskazano w uzasadnieniu, obecna wysokość stawek wynagrodzenia młodocianych w okresie nauki zawodu i przyuczenia do wykonywania określonej pracy powoduje trudności zarówno dla pracodawców – z pozyskaniem pracowników, jak i absolwentów szkół – ze znalezieniem miejsca zatrudnienia. Natomiast zwiększenie kwot tych wynagrodzeń może mieć wpływ na zainteresowanie absolwentów szkół podstawowych i ponadpodstawowych do podjęcia nauki w tej formie, a tym samym szybszego ich wejścia na rynek pracy. Z kolei pracodawcy dzięki tej zmianie będą mogli pozyskać uczniów, a następnie przygotowanych do pracy pracowników.
- Naszym zadaniem to podwyżka zauważalna i krok w dobrym kierunku, aby zachęcić uczniów do wyboru kształcenia zawodowego. Za podniesieniem wysokości tych wynagrodzeń pracodawcy optowali od lat. Jednak samo podniesienie wysokości płac nie wystarczy – wskazuje Sławomir Szymczak, ekspert Konfederacji Lewiatan. Jak wyjaśnia, nasz system prawny potrzebuje przede wszystkim uproszczenia przepisów o zatrudnieniu młodocianych, które u nas, zwłaszcza w porównaniu do innych krajów, są bardzo skomplikowane. - Przykładowo same umowy o przygotowanie zawodowe potrafią liczyć kilkanaście stron i są zdecydowanie zbyt zawiłe dla małych przedsiębiorców. Oczekiwaną zmianą byłaby też zmiana w zakresie wypłaty gratyfikacji dla pracodawcy za egzamin na zakończenie przygotowania zawodowego. Płatność ta powinna następować bez względu na to, czy uczeń podejdzie do egzaminu, czy nie. Dziś natomiast zdarza się, że uczniowie ostatecznie do egzaminu nie podchodzą, a pracodawca nie otrzymuje należnego mu wynagrodzenia, które powinno być wypłacane za sam wysiłek włożony w przygotowanie do zawodu – przekonuje ekspert Lewiatana.
Projektowane rozporządzenie miałoby wejść w życie 1 września 2023 r. Planowany termin przyjęcia projektu przez rząd to III kwartał 2023 r.