Z przepisów ustrojowych samorządu terytorialnego wynika, że działalność gospodarczą jednostek samorządu terytorialnego można podzielić na prowadzoną w sferze użyteczności publicznej i poza tą sferą. Ta ostatnia jest dozwolona wyłącznie w przypadkach określonych w ustawie z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (u.g.k.) gminie i innym gminnym osobom prawnym, a także samorządowi województwa (w określonych formach organizacyjnych). Zakazana jest natomiast powiatowi.

Gospodarka komunalna a działalność gospodarcza

Gospodarka komunalna polega na wykonywaniu zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Jej częścią są zadania użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Do tych zadań zaliczyć można m.in. zaopatrywanie ludności w wodę, energię elektryczną, gazową i cieplną, utrzymanie dróg i komunikacji, rozwój nauki, zapewnienie oświaty, opieki zdrowotnej i pomocy społecznej, realizację różnego rodzaju potrzeb kulturalnych (por. uchwałę TK z 27 września 1994 r., W. 10/93, OTK 1994/2/46 oraz wyrok NSA z 16 maja 2006 r., II OSK 288/06, OwSS 2006/4/108). Sfera użyteczności publicznej wymaga zasilenia finansowego ze środków publicznych. Nie jest ona bowiem nastawiona na osiąganie zysku. Odbiorca usług nie ponosi pełnej odpłatności za korzystanie z nich. Działalność tę świadczą głównie gminy, a powiaty i województwa w znacznie węższym zakresie.
To jest tylko część artykułu. W pełnej wersji dowiesz się więcej na temat:

Samorządu jako przedsiębiorcy

Tworzenie komunalnych jednostek organizacyjnych

Samorządowych zakłady budżetowe

Działalności w formie spółki prawa handlowego

Zobacz pełną treść artykułu w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej: Kiedy jednostki samorządowe mogą prowadzić działalność gospodarczą