W tym roku ponownie wyróżniliśmy Liderów Dobrych Praktyk - ciekawe, oryginalne inicjatywy samorządów, zasługujące na miano tych, które warto powielać. Oto nagrodzeni.

KATEGORIA: Edukacja

Bydgoszcz
Za projekt „Zastosowanie mediów społecznościowych i nowoczesnych technologii nauczania odpowiadających potrzebom współczesnej młodzieży”
  • Autorzy projektu zrealizowanego w Szkole Podstawowej nr 41 postawili sobie za cel stworzenie warunków bliskich potrzebom uczniów, tak by zachęcić ich do obecności w szkole, uczestniczenia w zajęciach dodatkowych oraz do nieszablonowego myślenia.
  • Nauczyciele brali udział w szkoleniach zagranicznych, po czym tworzyli metody i programy aktywizujące uczniów, które później zostały wdrożone do bieżącego nauczania w prawie wszystkich klasach szkoły, co wpłynęło na szeroką i szybką cyfryzację placówki.
  • Praca nad projektem uatrakcyjniła formę zajęć dodatkowych, były np. prowadzone metodą escape roomu oraz z wykorzystaniem mediów społecznościowych.
  • Współpraca Urzędu Miasta Bydgoszczy polegała na wsparciu merytorycznym projektu oraz pomocy finansowej. Szkoła otrzymała środki na monitory interaktywne, laptopy i związany z tym osprzęt oraz gruntowną modernizację sieci LAN.
Ełk
Za program „aleMĄDRALE”, czyli innowacyjne, aktywne metody nauczania wymykające się regułom szkolnych schematów
  • Program został stworzony w ramach Polityki Oświatowej Samorządu Terytorialnego Miasta Ełku i adresowany dla uczniów z klas V‒VIII szkół podstawowych, którzy wyróżniają się specyficznymi zainteresowaniami i wyjątkowymi umiejętnościami. Chodzi w nim o sprzyjanie rozwijaniu twórczego myślenia, talentów i zainteresowań w oparciu na zagadnieniach praktycznych, wykraczających poza treści i formy edukacji formalnej.
  • Zgodnie z założeniem każdą szkołę reprezentuje zespół uczniów z klas o różnym poziomie. Uczestniczą oni w trzech formach aktywności: warsztatach, grze ulicznej i konkursie finałowym o tytuł „superMĄDRALI”. Finał to rywalizacja zespołowa i indywidualna. Jego uczestnicy uzyskują informację zwrotną o poziomie własnych umiejętności dzięki porównaniu z innymi zespołami szkolnymi.
  • Miasto partycypuje w kosztach przedsięwzięcia przez system grantów edukacyjnych i umożliwienie uczniom dostępu do zasobów podległych mu jednostek.
Kobylnica
Za wprowadzenie elementów edukacji morskiej w rozszerzonym programie matematyki
  • Bliskość morza zainspirowała autorów pomysłu do wykorzystania elementów nawigacji morskiej jako nowatorskich narzędzi w nauczaniu matematyki, motywowania uczniów do aktywności fizycznej przez naukę żeglowania, pokazania korzyści płynących z bliskości morza, rzek, jezior, stawów.
  • Uczniowie w trakcie innowacyjnych zajęć zdobywali wiedzę z zakresu ratownictwa wodnego, żeglarstwa, budowy jednostek pływających oraz uczyli się podstaw nawigacji. Uczestniczyli też w rejsach żaglowcami pod okiem instruktorów.
  • Gmina sfinansowała zakup zestawów do zdalnej nauki nawigacji.
  • Efektem wprowadzenia programu były nie tylko sukcesy nawigacyjne uczniów, lecz także podniesienie ich kompetencji matematycznych.
Marki
Za przyjazne uczniom i środowisku zeroemisyjne Mareckie Centrum Edukacyjno-Rekreacyjne
  • Nowo powstały obiekt pełni trzy funkcje: edukacyjną – znajduje się w nim szkoła dla 1200 dzieci, rekreacyjną z kompleksem basenów i boisk, oraz kulturalną – z salą koncertową.
  • Budynek został tak zaplanowany, by był jak najbardziej przyjazny środowisku. Część szkolna jest samowystarczalna energetycznie. Oprócz rozwiązania wentylacyjnego zakładającego odzysk ciepła budynki utrzymują bardzo wysokie parametry termiczne, są wyposażone w urządzenia spalające gaz w kogeneracji (wytwarzają energię elektryczną i ciepło) oraz panele fotowoltaiczne.
  • Unikalne rozwiązanie dachu bagiennego stanowi nie tylko izolację termiczną. W gorące dni wpływa na poprawę klimatu wokół budynku i umożliwia retencję wody, której nadmiar trafia do zbiornika retencyjnego pod trybunami boiska.
KATEGORIA: Środowisko
Aleksandrów Łódzki
Za utworzenie miejskich punktów odbioru elektroodpadów oraz kompleksowe podejście do ochrony środowiska
  • Do dwóch Miejskich Punktów Elektroodpadów (powstałych nieazleżnie od istniejącego PSZOK) mieszkańcy mogą przekazać drobne elektrośmieci: płyty CD, telefony, ładowarki, baterie, drobną elektronikę czy żarówki (tuby, do których wrzucane są żarówki, skonstruowano tak, by zapobiec ich tłuczeniu). Plany przewidują, że takie punkty znajdą się na każdym osiedlu i w innych miejscach na terenie gminy.
  • Oprócz tego w mieście zamontowano automat do recyklingu butelek typu PET i puszek po napojach. W zamian za nie automat wydaje kupony, które można wymienić na rośliny oczyszczające powietrze.
  • Urząd regularne informuje o aktualnej jakości powietrza w mediach społecznościowych (profil EKOmiasto Aleksandrów Łódzki). Ponadto kwotą prawie 1 mln zł dofinansował wymianę pieców węglowych.
  • Miasto dotuje też wymianę pokryć dachowych z azbestu.
Czarny Bór
Za działania na rzecz eliminacji plastiku i przekazanie mieszkańcom dzbanków filtrujących wodę
oraz wiele innych działań na rzecz środowiska i czystego powietrza
  • Z inicjatywy wójta gmina zakupiła i przekazała gospodarstwom domowym 500 dzbanków filtrujących wodę. Celem było eliminowanie plastikowych opakowań z życia codziennego mieszkańców.
  • W 2020 r. Czarny Bór prowadził kontrole segregacji odpadów i przez umieszczanie odpowiednich naklejek na koszach mobilizował mieszkańców do poprawy zbiórki poszczególnych frakcji śmieci. Spowodowało to wymierny spadek ilości odpadów zmieszanych.
  • W minionym roku gmina rozpoczęła dwa zadania, które pozwolą mieszkańcom na wymianę źródeł ciepła na ekologiczne. Wyasygnowała 150 tys. zł na dopłaty dla mieszkańców w domach jednorodzinnych i w mieszkaniach (odpowiednio maksymalnie 7 tys. i 5 tys. zł). Finansuje też (do 70 proc. kosztów inwestycji) wymianę instalacji na gaz, pompy ciepła i fotowoltaikę.
Ełk
Za dotarcie do każdego mieszkańca z kampanią edukacyjną na temat prawidłowej segregacji odpadów komunalnych z wykorzystaniem innowacyjnych metod budowania świadomości i podnoszenia poziomu wiedzy mieszkańców
  • Celem kampanii „Czysty Ełk” była edukacja mieszkańców w zakresie prawidłowej segregacji odpadów komunalnych. Na stronie www.czystyelk.pl zamieszczono niezbędne informacje dotyczące zasad segregacji oraz odbioru odpadów poszczególnych frakcji.
  • Miasto przygotowało też aplikację „Ełk segreguje” na urządzenia mobilne – wyszukującą właściwe frakcje dla poszczególnych odpadów. Aplikacja zawierała również quiz, w którym można było sprawdzić swoją wiedzę z zakresu prawidłowego postępowania z odpadami.
  • Do wszystkich mieszkańców trafiła broszura informacyjna zawierająca najważniejsze zasady postępowania z odpadami, a ulotka informacyjna udostępniona została na stronie internetowej. Dodatkowo wszyscy mieszkańcy dostali magnesy na lodówkę i naklejki, pokazujące kolorowe pojemniki według nowego systemu.
  • Powstał też film informujący o nowym systemie segregacji oraz film edukacyjny skierowany do uczniów i przedszkolaków.
Rybnik
Za zwolnienia podatkowe dla likwidujących kopciuchy i zmasowaną kampanię antysmogową mającą przekonać do ich wymiany
  • „Gańba! Kopciuchy trują nas wszystkich” – kampania antysmogowa pod tym tytułem ma przekonać mieszkańców jednego z miast o najgorszym powietrzu w Polsce do wymiany pieców węglowych. W jej ramach do domów rybniczan trafiło 40 tys. ulotek dotyczących m.in. terminów wymiany starych pieców. Były one też do wzięcia w większości miejskich instytucji. O likwidację starych pieców apelowały lokalne media i billboardy przy wjeździe do Rybnika. Powstały na ten temat filmy i artykuły w internecie.
  • Oprócz tego miasto podjęło uchwałę w sprawie zwolnienia z podatku od nieruchomości budynków mieszkalnych, w których zainstalowano ekologiczne źródło ciepła. Uruchomiło też u siebie nabór wniosków do rządowego programu „Stop smog”.
KATEGORIA: Zdrowie i opieka
Bieliny
Za wspieranie działalności gospodarczej i bezpieczeństwa mieszkańców dzięki zorganizowaniu testów na COVID-19 dla pracowników sezonowych z Ukrainy
  • Rolnicy z tej gminy, zatrudniający pracowników z Ukrainy – przede wszystkim przy zbiorach truskawek – mimo pandemii mogli w miarę normalnie prowadzić swoją działalność. Dzięki pomocy samorządu i lokalnego sanepidu na terenie miejscowości zorganizowano bowiem dla pracowników tymczasowych mobilny punkt z testami na koronawirusa. Udało się przebadać ponad 1 tys. osób, co pozwoliło na ewentualne wykluczenie zakażonych i nie zdezorganizowało pracy przy zbiorach truskawek.
  • Oprócz tego lokalny samorząd zdecydował o wsparciu dla osób niepełnosprawnych i chorych (zarówno dzieci, jak i dorosłych), oferując im bezpłatny transport do szpitali, klinik i ośrodków rehabilitacyjnych na terenie całego kraju. Przewóz odbywał się autem przystosowanym do potrzeb osób niepełnosprawnych, a jego koszty w 100 proc. pokrywane były z lokalnego budżetu. Działanie to stanowiło innowacyjne rozwiązanie mające na celu wsparcie osób chorych i niepełnosprawnych, nawet wtedy, gdy nie należy to do obowiązków samorządu.
Gdynia
Za kompleksowy program „Gdynia dla Medyka”, czyli zorganizowanie w czasie pandemii wsparcia dla kadry szczególnie narażonej na zarażenie koronawirusem
  • Dzięki temu projektowi wsparcie otrzymały różne grupy zawodowe pracowników systemu ochrony zdrowia: lekarze i pielęgniarki, opiekunowie medyczni, ale także pracownicy gospodarczy i utrzymania czystości z placówek ochrony zdrowia.
  • Miasto finansowało m.in. korzystanie przez medyków z taksówki, która przewoziła ich z miejsca zamieszkania do pracy i z powrotem, oraz zapewniało bezpłatne wyżywienie i zakwaterowanie w obiektach noclegowych – zarówno w związku z odbywaniem przez nich kwarantanny, jak i po to, by chronić przed zakażeniem ich najbliższych.
 Istotnym elementem programu była możliwość otrzymania wsparcia psychologicznego. Wystarczyło zgłoszenie na specjalny numer telefonu, obsługiwany całodobowo, z zachowaniem pełnej anonimowości.
Kraków
Za utworzenie Centrów Pierwszej Pomocy Psychologicznej, udzielających bezpłatnego wsparcia osobom znajdującym się w kryzysie psychicznym oraz za zorganizowanie różnorodnych form pomocy i samopomocy mieszkańcom w okresie pandemii
  • Pod koniec 2020 r. w mieście powstało Centrum Pierwszej Pomocy Psychologicznej – cztery stacjonarne punkty, w których udzielane jest bezpłatne wsparcie psychologiczne dla mieszkańców znajdujących się w kryzysie psychicznym. Pomoc ta kierowana jest głównie do osób doświadczających przemocy w rodzinie, uwikłanych w konflikty rodzinne, uzależnionych, młodzieży doświadczającej izolacji w związku z przejściem na nauczanie zdalne.
  • Oprócz tego została uruchomiona interaktywna platforma www.krakowpomaga.pl, służąca niwelowaniu negatywnych skutków izolacji społecznej, ochronie zdrowia oraz przeciwdziałaniu problemom psychicznym. W jej ramach funkcjonuje również specjalna linia bezpłatnych konsultacji psychologicznych, z której może skorzystać każdy mieszkaniec Krakowa.
Oprac. Zofia Jóźwiak