Kto odpowiada za sprawozdanie Rb-27ZZ?

Regionalna izba obrachunkowa zarzuciła wójtowi wadliwą weryfikację sprawozdania Rb-27ZZ złożonego przez ośrodek pomocy społecznej. Chodzi o przyjęcie tego sprawozdania z wykazaniem danych w kolumnie „Dochody wykonane potrącone przez jednostkę samorządu terytorialnego”. Czy słusznie zarzucono to wójtowi zamiast kierownikowi OPS?

Z kontekstu pytania wynika, że chodzi o sprawozdanie złożone przez jednostkę budżetową gminy, czyli ośrodek pomocy społecznej. Z punktu widzenia gospodarki finansowej to tzw. jednostka budżetowa. Z art. 11 ustawy o finansach publicznych wynika, że jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych niemające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Jednostka budżetowa działa na podstawie statutu określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę i przedmiot działalności. Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan dochodów i wydatków, zwany „planem finansowym jednostki budżetowej”.

Zgodnie ze wzorami

Dla odpowiedzi na zadane pytanie kluczowe znaczenie mają regulacje rozporządzenia ministra finansów w sprawie sprawozdawczości budżetowej. Należy przypomnieć, że Rb-27ZZ to sprawozdanie z wykonania planu dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych JST ustawami. Wzór sprawozdania stanowi załącznik nr 8 do rozporządzenia. Kluczowe zapisy zostały zawarte w załączniku nr 37 (Instrukcja sporządzania sprawozdań budżetowych w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego). Tamże w par. 5 postanowiono, że sprawozdanie jednostkowe sporządza się zgodnie z treścią formularza, w szczegółowości: dział, rozdział, paragraf określający źródło powstania dochodów; sumowaniu podlegają kwoty wyszczególnione w rozdziałach. Z par. 6 wynika z kolei, że w sprawozdaniach jednostkowych jednostek bezpośrednio realizujących zadania:

1) w kolumnie „Plan” wykazuje się kwoty wynikające z planu finansowego jednostki realizującej zadanie;

2) w kolumnie „Należności” wykazuje się salda początkowe (należności pozostałych do zapłaty zmniejszone o nadpłaty), powiększone o kwoty przypisów należności z tytułu dochodów budżetowych, których termin płatności przypada na dany rok budżetowy, po zmniejszeniu ich o kwoty odpisów, z uwzględnieniem par. 3 ust. 6;

3) w kolumnie „Dochody wykonane ogółem” wykazuje się dochody wykonane na podstawie ewidencji analitycznej do konta rachunek bieżący jednostki budżetowej stanowiące wpłaty z tytułu dochodów dokonanych w kasie jednostki, w placówce pocztowej w rozumieniu prawa pocztowego, w biurze usług płatniczych, w instytucji płatniczej lub w instytucji pieniądza elektronicznego i zapłaconych kartą płatniczą oraz wpłaty przekazane do banków w ramach zastępczej obsługi kasowej;

4) w kolumnie „Dochody przekazane” wykazuje się dochody przekazane na rachunek bieżący JST; w sprawozdaniu za cztery kwartały wykazuje się kwotę dochodów przekazanych, z uwzględnieniem dochodów przekazanych do dnia 5 stycznia roku następującego po roku budżetowym;

5) w odpowiednich kolumnach dotyczących salda końcowego wykazuje się należności pozostałe do zapłaty, w tym zaległości (należności pozostałe do zapłaty, których termin zapłaty minął) oraz nadpłaty (kwoty nadpłacone);

6) jednostka realizująca zadanie, podległa JST, nie wypełnia kolumny „Dochody potrącone na rzecz jednostek samorządu terytorialnego”.

Z punktu widzenia RIO

Na kanwie podanego stanu faktycznego i ww. przepisów użyteczne może być stanowisko zawarte w wystąpieniu pokontrolnym Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie z 5 października 2023 r. (znak RIO.II.600.25.2023). W podanym dokumencie stwierdzono: „Niesprawdzenie sprawozdania Rb-27 ZZ za 2022 r., złożonego przez Gminny Ośrodek Pomocy, w którym wypełniono kolumnę «Dochody wykonane potrącone przez jednostkę samorządu terytorialnego», a w kolumnie «Dochody przekazane» wykazano kwotę dochodów należnych budżetowi państwa – str. 27 protokołu.”

W kontekście ww. naruszenia RIO stwierdziła, że wójt gminy naruszył par. 9 ust. 4 rozporządzenia oraz par. 6 pkt 6 ww. instrukcji. Z pierwszej regulacji wynika, że jednostki otrzymujące sprawozdania są uprawnione do kontrolowania merytorycznej prawidłowości przekazanych sprawozdań; w tym celu mogą żądać przedstawienia wskazanych ksiąg rachunkowych i dokumentów. W ramach wniosku pokontrolnego nakazano jednostce, aby sprawdzać merytoryczną poprawność przedkładanych sprawozdań jednostek organizacyjnych oraz poinformować kierownika ośrodka o niewypełnianiu kolumny „Dochody potrącone na rzecz jednostek samorządu terytorialnego”.

Dlatego w przedstawionej w pytaniu sprawie sprawozdanie Rb-27ZZ OPS zostało sporządzone wadliwie. Wadą jest jednak również zaniechanie weryfikacji merytorycznej sprawozdania przez wójta, w którym OPS wykazał dane w kolumnie „Dochody wykonane potrącone przez jednostkę samorządu terytorialnego”. ©℗