Sprawa dotyczyła hiszpańskiej spółki, która prowadziła kampanię promującą subskrypcję usług multimedialnych. W ramach akcji użytkownicy mogli wziąć udział w losowaniu m.in. karty podarunkowej do znanej sieci sklepów odzieżowych o wartości 1 tys. euro. Na banerze reklamowym prezentującym nagrodę znalazło się logo tej marki umieszczone na tle, które wyglądem przypominało prawdziwą kartę podarunkową. Właściciel znaku towarowego nie wyraził na to zgody.

Zarzuty właściciela i obrona

Posiadacz praw do znaku uznał, że doszło do pasożytowania na renomie marki, bezprawnego użycia znaku oraz jego instrumentalizacji na potrzeby promocji innej usługi. Podkreślał, że to właśnie atrakcyjność jego marki była kluczowym magnesem akcji i stanowiła istotny element zachęcający do udziału w konkursie.

Pozwana spółka broniła się, że użycie logo miało wyłącznie charakter informacyjny – nie służyło oznaczeniu pochodzenia żadnego towaru ani usługi, lecz jedynie wskazywało, co można wygrać w konkursie. Jej zdaniem działanie mieściło się w granicach dozwolonego użytku znaku.

Informacja – tak, ale tylko gdy niezbędna

Po przegranej właściciela znaku w dwóch instancjach sprawa trafiła do hiszpańskiego sądu najwyższego. Ten zdecydował się zadać pytanie prejudycjalne Trybunałowi Sprawiedliwości UE – chciał ustalić, czy możliwe jest szersze informacyjne użycie znaku towarowego, czy też powinno być ono ograniczone do sytuacji, w których jest to konieczne i nie ma alternatywnego sposobu przekazania danej informacji.

Trybunał w odpowiedzi przypomniał, że zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. c rozporządzenia 2017/1001 użycie cudzego znaku w celu wskazania lub odniesienia się do towarów lub usług jest dopuszczalne, ale tylko wtedy, gdy spełnia łącznie dwa warunki:

  • jest zgodne z uczciwymi praktykami rynkowymi i
  • jest rzeczywiście niezbędne do osiągnięcia zamierzonego celu.

Ocena zgodności należy do sądu krajowego

To oznacza, że dopuszczalne może być jedynie takie użycie, które nie wprowadza odbiorców w błąd co do źródła lub powiązania między podmiotami i nie nadużywa renomy znaku. Ostateczna ocena, czy te kryteria zostały spełnione, należy do sądu krajowego.

Uwaga! Wyrok TSUE to istotna wskazówka interpretacyjna dla przedsiębiorców wykorzystujących znaki towarowe osób trzecich także przy organizowaniu kampanii promocyjnych. Trybunał jasno podkreślił, że prawo ochronne nie może być obchodzone pod pretekstem informowania o nagrodzie. Jeśli użycie znaku nie jest rzeczywiście konieczne ani nie odbywa się w sposób przejrzysty i uczciwy, przedsiębiorca naraża się na zarzut naruszenia. ©℗

Na co uważać przy organizacji konkursu z nagrodą znanej marki?

Organizując akcję promocyjną z nagrodą w postaci produktu lub vouchera znanej marki, przedsiębiorcy powinni zachować szczególną ostrożność. Użycie znaku towarowego bez zgody właściciela może skutkować odpowiedzialnością cywilną, a nawet karną. Ryzyka prawne dotyczą zarówno wykorzystania logotypu, jak i samego wskazania marki.

Warto pamiętać o kilku zasadach:

  • Zgoda właściciela znaku to podstawa, jeśli logo ma zostać użyte w materiałach promocyjnych (np. na banerze, ulotce, stronie internetowej konkursu).
  • Nie wolno sugerować sponsorowania lub partnerstwa, jeśli w rzeczywistości go nie ma.
  • Informowanie o nagrodzie musi być zgodne z uczciwymi praktykami handlowymi – oznacza to rzetelność, transparentność i brak nadużywania atrakcyjności marki.
  • Najbezpieczniejszą praktyką jest pozyskanie licencji lub pisemnej zgody na wykorzystanie znaku. ©℗

Podstawa prawna

• wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 11 stycznia 2024 r. w sprawie C-361/22

• ustawa z 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1170)

• art. 14 ust. 1 lit. c rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE z 2017 r. L 154; ost.zm. Dz.Urz. UE z 2023 r. L2411)