W sprawach frankowych przedsiębiorcy są mniej chronieni niż konsumenci

Okoliczność, że określone postanowienie umowne w obrocie konsumenckim uznaje się za abuzywne, nie ma bezpośredniego przełożenia na ocenę jego skutków w relacjach między przedsiębiorcami.

Konsument jest chroniony w sposób szczególny przed nadużyciami swobody kontraktowej, ale postanowienie takie może się okazać dopuszczalne w relacji umownej o charakterze zawodowym, jako odpowiadające profesjonalnemu statusowi kontrahentów – stwierdził Sąd Okręgowy w Łodzi, rozstrzygając spór między przedsiębiorcą a bankiem. Tym samym SO zauważył, że przedsiębiorcy w walce o swoje prawa nie mogą powoływać się na analogiczne sytuacje, w których znaleźli się konsumenci, ponieważ tych chronią dodatkowo osobne przepisy.

Przedsiębiorca w 2008 r. zaciągnął w banku kredyt indeksowany do franka szwajcarskiego, przeznaczony na spłatę innych zobowiązań. Początkowo kurs franka był korzystny dla przedsiębiorcy, jednak z czasem wraz ze wzrostem wartości szwajcarskiej waluty szala korzyści zaczęła przechylać się na stronę banku. Kredyto biorca wniósł więc pozew do sądu rejonowego, zarzucając bankowi możliwość dowolnego określania wartości franka w tzw. tabeli kursów, co miało świadczyć o braku równowagi między stronami umowy. Dodatkowo przedsiębiorca wskazał, że sądy już wielokrotnie uznawały zapis umowny umożliwiający bankom pewną dowolność w określaniu wysokości kursu franka za tzw. klauzulę abuzywną, która jest podstawą do unieważnienia umowy kredytowej.

Sąd I instancji nie zgodził się z tą argumentacją i uznał, że bank i przedsiębiorca byli równymi sobie partnerami posiadającymi wieloletnie doświadczenie. Dodatkowo zauważono, że mężczyzna jako profesjonalista powinien posiadać pełną wiedzę na temat ryzyka kursowego, dlatego w przeciwieństwie do konsumentów nie przysługuje mu dodatkowa ochrona wynikająca z braku równości między kredytobiorcą a bankiem.

Przedsiębiorca nie zgodził się z tym rozstrzygnięciem i wniósł od niego apelację, zarzucając sądowi I instancji poczynienie błędnych ustaleń. SO nie uwzględnił jednak jego argumentów i podkreślił, że w kontaktach z bankami przedsiębiorców traktuje się odmiennie niż konsumentów. Dodatkowo zauważył, że każdy przedsiębiorca, podpisując umowę z innym profesjonalistą, musi dokładnie przeanalizować ryzyka wynikające z zawieranego kontraktu.

Czy frankowicz musi zapłacić PIT od kwoty otrzymanej od banku za odstąpienie od dochodzenia roszczeń

Zdaniem sądu nie da się też ocenić mechanizmu zezwalającego bankom na wyznaczanie wartości kursu franka jako sprzecznego z zasadami współżycia społecznego. SO wskazał, że zgodnie z przepisami ustawy – Prawo bankowe (Dz.U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.) bank musi upubliczniać wysokość kursu walut, a przy ich wyznaczaniu kieruje się wartościami rynkowymi. Nie można więc zgodzić się z przedsiębiorcą, który twierdził, że bank wyznacza kurs franka w oderwaniu od jakichkolwiek obiektywnych czynników. ©℗

orzecznictwo