Przekształciliśmy spółkę jawną w spółkę z o.o. Nie ujawniliśmy tego w księgach wieczystych - z obawy o naliczenie wyższego podatku od nieruchomości. Tymczasem burmistrz miasta doręczył naszej sp. z o.o. nową decyzję w sprawie podatku od nieruchomości (podając jako podstawę prawną art. 21 par. 1 pkt 2 i art. 207 ordynacji podatkowej). Czy miał podstawy, skoro w księdze wieczystej jako właściciel nadal jest wpisana spółka jawna?
Marcin Nagórek, radca prawny
Z wymienionego w pytaniu art. 21 par. 1 pkt 2 ordynacji podatkowej (dalej: o.p.) wynika, że „Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem (…) doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania”. Z kolei art. 207 par. 1 i 2 o.p. stanowi: „§ 1. Organ podatkowy orzeka w sprawie w drodze decyzji, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej. § 2. Decyzja rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy postępowanie w danej instancji”.
Prawny obowiązek ujawniania zmian własnościowych w księdze wieczystej ma swoje źródło w ustawie o księgach wieczystych i hipotece, której art. 35 stanowi, że właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej. W kontekście przekształceń własnościowych na szczególną uwagę zasługuje art. 93a par. 1 ust. 2 o.p. Z tej regulacji wynika m.in., że „Osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej osoby lub spółki”. Jak podano w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 lipca 2016 r. (sygn. akt I FSK 858/16): „W wyniku przekształcenia następuje kontynuacja, a nie następstwo prawne, bo podmiot ulega zmianie, a nie zamianie na inny”. Zatem w znaczeniu prawnym w wyniku przekształcenia dochodzi do kontynuacji bytu prawnego podmiotu przekształcanego, przekształcany podmiot nadal bowiem funkcjonuje, a jedynie w zmienionej formie prawnej. W konsekwencji spółce przekształconej przysługują wszelkie prawa i obowiązki, jakie miała spółka przekształcana.
Warto zauważyć, że wskazana regulacja nie uzależnia ww. skutków prawnych od faktu ujawnienia bądź nieujawnienia statusu właściciela w księdze wieczystej. W konsekwencji nie będzie przeszkodą dla organu podatkowego (a więc w tym przypadku wójta gminy) brak aktualności wpisów w księdze wieczystej dla nieruchomości, która podlega podatkowi od nieruchomości. Potwierdza to orzecznictwo. Podobny stan faktyczny, związany z przekształceniami podmiotowymi przy braku aktualizacji wpisów w księdze wieczystej, był przedmiotem oceny w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 31 sierpnia 2020 r. (sygn. akt I SA/Kr 855/19). Co istotne, brak formalnego wpisu w księdze wieczystej nie miał znaczenia dla zasadności decyzji wójta gminy w sprawie podatku od nieruchomości. Sąd uznał, że w tych okolicznościach decyzja w sprawie tego podatku miała uzasadnione podstawy normatywne.
A zatem w opisanej w pytaniu sytuacji wójt miał prawo nałożyć wyższy podatek na spółkę przekształconą. Dla ważności jego decyzji w sprawie podatku od nieruchomości nie ma znaczenia, czy podatnik uregulował w księdze wieczystej kwestie własnościowe.
Podstawa prawna
•art. 21 par. 1 pkt 2, art. 93a, art. 207 ustawy z 29 sierpnia 1007 r. ‒ Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1540; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2105)
•art. 35 ustawy z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2204; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1978)
