W 2023 r. pracodawców czeka m.in. pierwszy automatyczny zapis do pracowniczych planów kapitałowych.

rozwiń ›

Ułatwienia dla rodziców adopcyjnych

1 lutego 2023 r. wchodzi w życie ustawa z 7 października 2022 r. o zmianie ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2140), której przepisy mają za zadanie ułatwić proces adopcji dziecka. Rodzice adopcyjni będą mogli skorzystać z urlopów związanych z rodzicielstwem także wtedy, gdy dziecko ma więcej niż siedem lat. W związku z tym zmianie ulegną przepisy kodeksu pracy i ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Najważniejsze zmiany wprowadzane nowelizacją w ustawie z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 447; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1700):
■ pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze:
‒ 20 tygodni ‒ w przypadku przyjęcia jednego dziecka,
‒ 31 tygodni ‒ w przypadku jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci,
‒ 33 tygodni ‒ w przypadku jednoczesnego przyjęcia trojga dzieci,
‒ 35 tygodni ‒ w przypadku jednoczesnego przyjęcia czworga dzieci,
‒ 37 tygodni ‒ w przypadku jednoczesnego przyjęcia pięciorga i więcej dzieci,
nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia; z kolei pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w tym samym wymiarze, ale nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia;
■ pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, ma prawo do urlopu rodzicielskiego, przysługującego po wykorzystaniu urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, w wymiarze do:
‒ 32 tygodni – w przypadku przyjęcia jednego dziecka,
‒ 34 tygodni – w przypadku przyjęcia większej liczby dzieci,
nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia;
■ pracownik, który korzysta lub korzystał z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza, a następnie wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w związku z wystąpieniem do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka w wymiarze obniżonym o wykorzystany urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza; analogiczna zasada będzie obowiązywała w stosunku do pracownika, który korzysta (korzystał) z urlopu rodzicielskiego w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza, a następnie wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka;
■ ojciec będzie mógł wykorzystać urlop ojcowski do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
Do powyższych zmian dostosowano ustawę o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Od 1 lutego 2023 r. zasiłek macierzyński będzie przysługiwał ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego:
■ urodziła dziecko;
■ przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego ‒ do 10. roku życia; a także
■ przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 14. roku życia i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia.

Automatyczny zapis do PPK

W 2023 r. pracodawców czeka pierwszy automatyczny zapis do pracowniczych planów kapitałowych. Poprzednio złożone przez zatrudnionych deklaracje o rezygnacji z oszczędzania przestają obowiązywać na koniec lutego. Począwszy od wynagrodzeń za marzec, pracodawca powinien rozpocząć odprowadzanie wpłat za pracowników, o czym powinien ich wcześniej poinformować. Mogą oni ponownie złożyć deklaracje o rezygnacji, dzięki czemu pracodawca nie będzie wpłat odprowadzał. Mechanizm taki będzie powtarzany co cztery lata.

Obowiązkowy profil na PUE ZUS

1 stycznia 2023 r. wszedł w życie art. 47b ustawy systemowej, który nakłada na każdego nowego płatnika obowiązek założenia profilu na PUE ZUS w terminie określonym w art. 43 ust. 1 ustawy systemowej, a więc siedmiu dni od:
■ daty zatrudnienia pierwszego pracownika lub powstania stosunku prawnego uzasadniającego objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi pierwszej osoby;
■ daty powstania obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych dla ubezpieczonych wyłącznie zobowiązanych do płacenia składek na własne ubezpieczenia, albo na ubezpieczenia osób z nimi współpracujących.
Jeśli płatnik tego obowiązku nie dopełni, profil informacyjny założy mu ZUS. Płatnik jest zobowiązany do utrzymywania aktywnego profilu w czasie prowadzenia z ZUS rozliczeń z tytułu składek.
Obowiązek posiadania profilu dotyczy też płatników aktywnych przed wejściem w życie art. 47b. Jeśli nie mają takiego profilu, to ZUS do 31 stycznia 2023 r. założy go tym płatnikom, którzy go nie posiadają, a na ich kontach na 31 grudnia 2022 r. prowadzone są rozliczenia z tytułu składek.

Doręczenie pism

1 stycznia 2023 r. wszedł także art. 47c systemowej, zgodnie z którym pismo, które jest doręczane do ZUS w postaci elektronicznej na PUE ZUS:
■ opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo
■ wykorzystuje się sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez ZUS w PUE.

Komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej

Od 1 stycznia 2023 r. w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych pojawiła się nowa kategoria osób prowadzących pozarolniczą działalność ‒ komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej. Zostają oni objęci obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym oraz wypadkowym, chorobowe jest dla nich dobrowolne. Składki muszą być odprowadzane od kwoty nie niższej niż 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia, nie jest możliwe zastosowanie w ich przypadku ulg składkowych, takich jak np. ulga na start czy preferencyjnego składki.
Komplementariusze będą podlegali ubezpieczeniom od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia ogółu praw i obowiązków w spółce do dnia wykreślenia spółki z KRS albo zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności przez spółkę zostało zawieszone.

Imienne raporty miesięczne

Od początku stycznia płatnicy w imiennych raportach miesięcznych będą musieli przekazywać dodatkowe informacje (art. 41 ust. 3 ustawy systemowej). Raporty będą zawierały także informacje o:
■ zmianie formy opodatkowania,
■ kwocie należnego podatku dochodowego od osób fizycznych za dany rok kalendarzowy w przypadku ubezpieczonych osób należących do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności korzystających z ulgi w składce zdrowotnej, o których mowa w art. 82 ust. 10 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2561; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2674).©℗