Obchody 100. rocznicy odzyskania niepodległości powinny stać się prawdziwym festiwalem wolności, obfitującym w wydarzenia organizowane oddolnie, pokazując, że wielka historia dzieje się w małych społecznościach – powiedział w sobotę w Gdyni podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski.

Minister uczestniczył w debacie pt. „Jak będziemy świętować stulecie niepodległości” zorganizowanej w trakcie IX Festiwalu Filmowego Niepokorni Niezłomni Wyklęci.

„Mówiąc o tych obchodach nie mamy na myśli tylko wydarzeń zaplanowanych w 2018 r. Ważne jest przekonanie, że te uroczystości będą trwały do 2021, a nawet 2022 roku, więc mamy tu do czynienia z długim procesem” – mówił Kolarski.

Zaznaczył, że jednym z założeń obchodów rocznicy odzyskania niepodległości ma nie być wyłącznie przypomnienie faktów historycznych sprzed 100 lat, z listopada 1918 r. „Ta historia jest historią żywą. Ona ma nam pokazać coś dzisiaj, nam współcześnie żyjącym. Ma być dla nas zasobem, z którego możemy korzystać. Przeszłość ma być traktowana jako część odbudowującej się wspólnoty tworzącej nowoczesne państwo. Żeby tak się stało, to musimy w szczególny sposób potraktować takie rejony Polski jak Lubuskie, Śląsk i Zachodniopomorskie” – podkreślił.

Prezydencki minister ma nadzieję, że obchody rocznicy odzyskania niepodległości staną się okazją do „budowania lokalnych tożsamości”, co wzmocni jednocześnie „narodową tożsamość”. „W Zielonej Górze nie ma np. grobów legionistów, tam historia biegła inaczej. I to jest wielkie wyzwanie, które dotyczy tych obchodów” – stwierdził.

Pełnomocnik wojewody dolnośląskiego ds. obchodów stulecia odzyskania niepodległości Dominika Arendt-Wittchen narzekała, że w południowo-zachodniej części kraju nie ma jeszcze pełnej koordynacji i przygotowań do organizacji obchodów.

„Są regiony jak województwo lubuskie, gdzie w zasadzie nie ma żadnej instytucji kultury, która ma podpisany gotowy program, tak jak np. Ossolineum we Wrocławiu. Oczywiście będą Koalicje dla Niepodległej, będą programy grantowe. Natomiast cały czas mam wrażenie, że nie ma tego pomysłu w niektórych województwach (…) Inne zagrożenie to kalendarz wyborczy, to jest bardzo poważna sprawa w regionach. Samorządy żyją do listopada 2018 r. i to jest dla nich koniec projektu Niepodległa” – oceniła.

Dyrektor oddziału IPN w Gdańsku Mirosław Golon uważa, że samorządy lokalne będą jednak konkurować, który z nich lepiej zorganizuje obchody 100-lecia niepodległości. „Mam nadzieję, że będą pozytywnie rywalizowali, że wpiszą się w nowy fundament radosnego patriotyzmu. I albo staną na wysokości, albo się skompromitują. Mam nadzieję, że będziemy słyszeć deklaracje takie jak: +ja, Jan Kowalski, kandydat na burmistrza bardziej kocham ojczyznę+” – stwierdził.

Zdaniem producenta filmowego Macieja Pawlickiego, obchody stulecia niepodległości powinny skupić się na tym, żeby zbudować „świadomość historyczną” wśród Polaków i jak największej liczbie rodaków uświadomić „po co im Polska”.

”Musimy tę Polskę opowiedzieć w przyszłym roku Polakom jako bardzo potrzebny do życia element, nie tylko jako zobowiązanie moralne czy sentymentalne (…) Paradoksalnie my o tę niepodległość, obchodząc jej odzyskanie w przyszłym roku, walczymy o nią teraz. Walczymy o niepodległość na nowo sformułowaną i ukształtowaną. Na szczęście, jest tu zupełnie inna walka, nie ma tu daniny krwi” – dodał.

Podczas debaty odczytano list wiceministra kultury i dziedzictwa narodowego Jarosława Sellina, który przypomniał, że obchody niepodległości będą odbywały się na poziomie międzynarodowym, krajowym i regionalnym.

„W wymiarze krajowym realizowanych jest ok. 40 projektów zgłoszonych przez najważniejsze instytucje kultury w Polsce i poszczególne ministerstwa (…) Jednak wydaje mi się najważniejszy jest filar lokalny – zrealizowaliśmy właśnie pierwszy nabór wniosków na wydarzenia lokalne dedykowane na razie na 2017 r. Nabór był w miesiącach wakacyjnych – spodziewaliśmy się 200 wniosków, przyszło 700. Takie jest zapotrzebowanie oddolne, takie żywe pomysły. Wybraliśmy w tym roku do realizacji 109 projektów, najwięcej z Mazowsza – 22, najmniej z Opolskiego – 1." - napisał Sellin, który jest Pełnomocnikiem Rządu do spraw obchodów Stulecia Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.

IX Festiwal Filmowy Niepokorni Niezłomni Wyklęci, odbywający się pod honorowym patronatem prezydenta RP Andrzeja Dudy, rozpoczął się w środę i zakończy się w sobotę.