Gimnastykuję się co rano, biegam, jeżdżę na nartach, na rowerze. Lubię sport – opowiada pani Justyna. – Ruszam się dużo, a mimo to tyję. Wydaje mi się, że dojrzałam już do tego, by moim sportowym rozwojem, amatorskim oczywiście, pokierował fachowiec. Spontaniczne treningi nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.
Robert Roszkiewicz, właściciel RH Fitness Studio Treningu Personalnego / Dziennik Gazeta Prawna
Chciałabym na przykład w przyszłym roku wystartować w maratonie – nie jestem jeszcze na to gotowa, a nie wiem jak się przygotować. Chcę pobiec i nie zrobić sobie krzywdy... Nie stać mnie na kontuzję – deklaruje czytelniczka. – Jak jednak wybrać trenera? Czy istnieją jakieś wymagania wobec osób, które proponują usługi trenerów personalnych – zastanawia się kobieta.
Usługi trenerów personalnych (osobistych) są stosunkowo nowym zjawiskiem, zyskują jednak popularność. Pomoc trenera osobistego przydaje się osobom zaczynającym przygodę ze sportem i tym, które, jak nasza czytelniczka, czują ograniczenia samodzielnego treningu, nie odnoszą satysfakcjonujących postępów. Może się przydać osobom, które z racji zawodu muszą utrzymywać kondycję fizyczną, i tym, którzy lubią się poruszać po pracy. Trener osobisty zaplanuje pojedynczy trening i przemyśli cały cykl, skontroluje poprawność, technikę, obciążenie, intensywność ćwiczeń. Dobierze dietę, wytłumaczy zasady odżywiania, udzieli porad, jak i kiedy odpoczywać. Jednym słowem będzie czuwał nad całością zdarzeń składających się na kondycję fizyczną klienta. To odpowiedzialne zadanie.
Tymczasem obecnie trenerem sportowym może zostać praktycznie każdy. Słynna ustawa deregulacyjna zniosła konieczność uzyskiwania trenerskich licencji i pozostawiła tylko kilka ograniczeń. Trzeba mieć 18 lat, wykształcenie średnie i czystą kartotekę, jeśli chodzi o przestępstwa popełniane w związku ze współzawodnictwem sportowym. Wśród warunków jest jeszcze punkt mówiący o konieczności posiadania niezbędnej wiedzy, umiejętności i doświadczenia, ale nie przewidziano żadnej procedury ich sprawdzenia czy udokumentowania. Jednym słowem to rynek weryfikuje kwalifikacje trenerów. Można trafić do najwyższej klasy specjalistów w swej dziedzinie i zwykłych amatorów, a nawet hochsztaplerów. Jak zatem znaleźć dobrego trenera personalnego?
Kryteriów jest wiele. Ważne, by człowiek, któremu powierzamy własne zdrowie, miał odpowiednie wykształcenie: może być absolwentem akademii wychowania fizycznego, specjalistą z dziedziny rehabilitacji lub fizjoterapii, może też mieć ukończone renomowane kursy trenerskie w kraju lub za granicą. To potwierdzają stosowne dokumenty. Ważne, by miał doświadczenie. Istotne tu są dwie kwestie – doświadczenia jako czynnego sportowca (nie będzie nas uczył biegania ktoś, kto nigdy nie biegał) oraz umiejętności instruktorskie. Warto jeszcze, by miał odpowiednią prezencję (nie uwierzymy grubasowi, że wie, jak zrzucać kilogramy) i łatwość kontaktu (nie będziemy radośnie ćwiczyć pod okiem mruka). Te wszystkie miękkie kwalifikacje i umiejętności da się zweryfikować tylko w jeden sposób: zasięgając języka wśród znajomych. Człowiek, który współpracował z konkretną osobą albo trenował w jakimś klubie przez pewien czas, może wydać bezinteresowną opinię. Nadal jednak będzie to opinia subiektywna, można traktować ją jako wskazówkę, sprawdzić trzeba już samodzielnie. Warto pamiętać, że informacje i opinie zamieszczane w internecie mogą, ale nie muszą być wiarygodne – wiele z nich powstaje na płatne zamówienie.
Decydując się na kontrakt z trenerem, nie trzeba od razu kupować abonamentu na cały rok, nawet jeśli planujemy stałą współpracę. Opłaćmy na początek kilka spotkań, by sprawdzić, czy propozycje okażą się atrakcyjne i satysfakcjonujące. Profesjonalny trener przed rozpoczęciem ćwiczeń powinien przeprowadzić z nowym klientem wywiad (patrz wypowiedź specjalisty), podczas którego wypyta o ograniczenia zdrowotne, dokona pomiarów ciała, przeprowadzi test sprawności. Potem będzie tę procedurę powtarzał w określonych odstępach czasowych. Jeśli tego nie zrobi, powinniśmy zdyskwalifikować go już w przedbiegach.
Podstawa prawna
Art. 25 ustawy z 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (Dz.U. poz. 829). Art. 41 ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz.U. z 2014 r. poz. 715).
OPINIA EKSPERTA
Z opieki trenera personalnego korzystać może każdy, nie ma tu żadnych ograniczeń. Z naszych usług korzystają i starsi, i młodzi, zawodowi sportowcy i osoby niepełnosprawne. Trenujemy małe 6-,7-,8-letnie dzieci, a najstarszą klientką jest teraz 76-letnia pani, którą skierował do nas lekarz, by poprawiła swoją sprawność.
Najważniejsze jednak w naszej pracy jest to, by do każdego klienta podejść indywidualnie, by dostosować trening do jego stanu zdrowia, możliwości fizycznych, do celów, jakie przed sobą stawia.
Zaczynamy od wywiadu i wypełnienia kwestionariusza medycznego: zyskujemy w ten sposób wiedzę, jakie konkretna osoba ma wskazania i przeciwwskazania, jakie ograniczenia zdrowotne powinniśmy wziąć pod uwagę podczas planowania treningu. Potem przechodzimy do sprawdzianu umiejętności i możliwości fizycznych. Rozmawiamy z klientem, pytamy, jakie są jego potrzeby, czemu służyć ma trening: czy – dla przykładu – chce zrzucić zbędne kilogramy, czy wystartować w maratonie. Dopiero na tej podstawie wyznaczamy cele i planujemy indywidualny trening. Określamy częstotliwość ćwiczeń, zakreślamy przedziały czasu, w jakich możemy się spodziewać określonych efektów.
Zaczynamy od niewielkiego i nietrudnego wysiłku, stopniowo przyzwyczajamy organizm do zmiany, zwiększając intensywność i dobierając coraz trudniejsze ćwiczenia. Efekty kontrolujemy sukcesywnie, co 10 spotkań przeprowadzamy kolejne sprawdziany. Radość klienta, który widzi, jak wielkie czyni postępy, jest nie do przecenienia.
Jak wybrać dobrego trenera personalnego? Opinia rozchodzi się pocztą pantoflową. Zadowoleni klienci zachęcają innych, by korzystali z usług fachowców. Jest wiele osób, które mienią się trenerami, gdy tymczasem ukończyły zaledwie 72-godzinny kurs, w dodatku nigdy nie mieli do czynienia ze sportem. Tacy mogą tylko zaszkodzić. Tymczasem, by zostać cenionym trenerem personalnym, potrzebne są solidne wykształcenie teoretyczne w dziedzinie fizjologii ciała ludzkiego, świadomość fizycznych i psychicznych możliwości i ograniczeń, doświadczenie sportowe dotyczące wielu różnorodnych dyscyplin, a przede wszystkim – pasja.