Narodowy Dzień Sportu: Czemu Polakom brakuje motywacji?

1 Zdaniem dr. Dariusza Parzelskiego, projekt badawczy ma charakter nowatorski, gdyż w warunkach naturalnych sprawdzono, w jaki sposób zachowania trenera jako lidera, wpływają na realizację potrzeb ważnych dla zawodników siatkówki zarówno z punktu widzenia osiągnięć sportowych, jak i prawidłowego rozwoju psychofizycznego.

– Badanie pokazało, że zainteresowanie trenera sprawami wszystkich zawodników przekłada się na ich silną wewnętrzną motywację do tego, aby uczestniczyć w przygotowaniach i turniejach. Wśród badanych przejawiało się to tym, że zawodnicy sami dbali o odpowiedni poziom zaangażowania w trening lub mecz, bez konieczności przekonywania ich czy namawiania do ciężkiej pracy – wyjaśnia dr Parzelski.

2 Na podstawie wyników badania można wysunąć wniosek, że młodzi sportowcy przejmują od trenera odpowiednie wzorce profesjonalnych zachowań. – Dzięki kilkuletniej współpracy z trenerem, zawodnicy przejmują prezentowane przez niego wartości niezbędne do odnoszenia sukcesów w sporcie, a także w życiu, jak np. zaangażowanie, poświęcenie, pracowitość czy umiejętność współpracy. Wszystko to przyczynia się do budowania pozytywnego klimatu motywacyjnego, a w efekcie do zdobywania trofeów przez całą drużynę – mówi Aleksandra Krukowska, autorka badania. Dr Parzelski zaznacza natomiast, że szczególnie pozytywny wpływ na rozwój młodych sportowców ma szczere zainteresowanie ich życiem, także tym prywatnym, gdyż to wychowanie szczęśliwego człowieka, a nie jedynie skutecznego siatkarza jest kluczem do sukcesu. Badanie zostało zrealizowane w połowie 2011 roku (czerwiec – wrzesień) na grupie 12 siatkarzy w wieku 16-17 lat i jednego trenera w wieku 32 lat, z którym większość przebadanych zawodników współpracuje od 4 lat. Uczestnicy wypełniali kwestionariusze i udzielali wywiadów.

3 Joanna Paluch, świeżo upieczona absolwentka psychologii społecznej Uniwersytetu SWPS, sprawdziła, czy edukacja prozdrowotna wpływa na zamianę zachowań i stylu życia oraz poczucie ogólnego szczęścia. Pod naukową opieką dr. Dariusza Parzelskiego, psychologa sportu, przebadała 80 osób, zróżnicowanych pod względem spędzania czasu wolnego, pracy, wieku i wagi. Okazało się, że pod wpływem newslettera prozdrowotnego badani zwiększyli poziom aktywności fizycznej, zaczęli częściej i regularnie uprawiać sport, więcej czasu dziennie przeznaczać na chodzenie, a co za tym idzie obniżeniu uległa liczba godzin spędzana przez nich w pozycji siedzącej. Wyniki badania pokazują także, że osoby, które częściej uprawiają sport mają większe ogólne poczucie szczęścia w życiu niż osoby prowadzące siedzący tryb życia. Największe różnice w odczuwaniu zadowolenia istnieją między osobami nie ćwiczącymi w ogóle, a tymi, które od 2 do 4 razy w tygodniu bądź częściej uprawiają sport. Ponadto okazało się, że najbardziej aktywne pod względem średnio intensywnej aktywności fizycznej są osoby w wieku 46 lat i powyżej. Tuż za nimi plasują się osoby z przedziału wiekowego 30 – 45 lat. Dużo niższe wyniki uzyskały osoby w wieku 18 – 29 lat.

4 – Chcieliśmy sprawdzić, czy można w ludziach wzbudzić chęć do zmiany swoich nawyków na lepsze – komentuje Joanna Paluch. – Jeśli udało się to zrobić cotygodniowymi newsletterami w okresie sześciu tygodni, to edukacja, kampanie społeczne i trening psychodietetyczny tym bardziej mają sens – dodaje autorka badania, która przyznaje, że kilka lat temu sama radykalnie zmieniła swoją dietę i zaczęła żyć bardziej aktywnie pod względem fizycznym. – Efekty były na tyle pozytywne, że postanowiłam połączyć wiedzę psychologiczną z jej praktycznym wymiarem – opowiada. – Uzyskane wyniki pokazują, że psychoedukacja ma ogromne znaczenie dla poprawy jakości naszego życia – komentuje dr Dariusz Parzelski, psycholog sportu. Jego zdaniem, najbardziej fascynujące jest to, że pierwsze oznaki zmiany zachowania badanych były widoczne tuż po przeprowadzeniu pierwszego etapu realizowanego projektu badawczego. – Bardzo często samo wypełnienie kwestionariuszy wystarczało, aby osoby badane uświadamiały sobie, jak bardzo siedzący tryb życia prowadzą – podkreśla. Badanie zrealizowano w kwietniu i maju 2012 roku. Projekt przebiegał trzyetapowo. Na początku osoby badane wypełniały kwestionariusze dotyczące zachowań zdrowotnych, aktywności ruchowej i poczucia szczęścia. Następnie respondentów podzielono losowo na dwie grupy: eksperymentalną, otrzymującą cotygodniowy „prozdrowotny” newsletter dotyczący zdrowego stylu życia oraz kontrolną, otrzymującą cotygodniowy „neutralny” newsletter z ciekawostkami z podręcznika do psychologii społecznej. Obie grupy w odpowiedzi na cotygodniowy newsletter przesyłały informację dotyczącą swojej wagi ciała. Ten etap badania trwał 6 tygodni. Na koniec obie grupy ponownie wypełniły kwestionariusze.